Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Neerlandia. Jaargang 17 (1913)

Informatie terzijde

Titelpagina van Neerlandia. Jaargang 17
Afbeelding van Neerlandia. Jaargang 17Toon afbeelding van titelpagina van Neerlandia. Jaargang 17

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.31 MB)

Scans (45.24 MB)

XML (1.88 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Neerlandia. Jaargang 17

(1913)– [tijdschrift] Neerlandia–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

De geschiedenis der Afd. Johannesburg.

Johannesburg is een stad, die slechts 25 jaren noodig had om van een paar gebouwtjes in een wildernis zich op te werken tot een wereldstad met groote handelshuizen en goede verkeerswegen.

Johannesburg heet naar een Hollander, Johannes Rissik, en tot op heden heeft zij haar Hollandschen naam behouden.

Voor een onbekende schijnt het of de naam het eenige Hollandsch is wat hier wordt gevonden, maar bij nadere kennismaking zal men al gauw merken, dat de Hollandsche taal daar ook wordt gesproken. Met de Hollandsche taal wordt hier niet zoo zeer bedoeld het Nederlandsch, dat in Nederland wordt gesproken (dit is alleen de huistaal van de Hollanders, die zich te Johannesburg hebben gevestigd), maar meer het Hollandsch, dat door Van Riebeek hierheen gebracht, door allerlei invloeden, in verloop van tijd een anderen vorm heeft aangenomen. Deze taal, het Afrikaansch, staat nu vast en zal zich steeds in Zuid-Afrika uitbreiden.

Het Z.-Afr. Hollandsch heeft weinig geleden door invloed van andere talen en niet veel vreemde woorden of uitdrukkingen zijn ingeslopen.

Een der voornaamste doeleinden van het Algem. Ned. Verbond is: bevordering van de Hollandsche taal in elke schakeering. En hiervoor werkt ook de Johannesburgsche Afdeeling.

De Afdeeling werd opgericht in 1898 en het eerste bestuur bestond uit de heeren H.J. Louw, Stichling, ds. Postma, Duvenage Scholtz, Oudschans Dentz, Post, Mammes, Timmerman en v.d. Broek. Al spoedig waren er een groot aantal leden en zelfs werd er een bibliotheek opgericht.

Dit ging een jaar goed, maar toen brak de oorlog uit en was er geen tijd en lust voor vergaderen; alleen de bibliotheek bleef beschikbaar. Hiervoor zorgde vooral de heer J.J.C. Leyds, broeder van den oud-Staatssecretaris van Transvaal. De ijverige secretaris van dien tijd, de heer Oudschans Dentz, moest Afrika vaarwel zeggen en voor de Afdeeling trad een tijdperk van rust in.

In 1907 scheen er weer leven te komen in de Afdeeling. Een vergadering werd belegd op het kantoor van den heer Jooste, een bestuur werd gekozen en het verslag van de vergadering werd geteekend door de heeren F.W. Beyers, voorzitter en D. Krabman, secretaris. Dit bestuur en vooral de energieke secretaris, de heer D. Krabman, werkten hard om de Afdeeling wederom vooruit te brengen. Propaganda-avonden werden ingericht en alles werd in het werk gesteld om de Hollandsche taal te bevorderen. Maar ook aan de regeering van dit bestuur kwam een einde. De voorzitter en de secretaris moesten beiden de stad verlaten.

Geruimen tijd hing de Afdeeling nu tusschen dood en leven. Secretarissen kwamen en gingen en zeker moet de heer H. Gerlings worden genoemd, die alles in het werk stelde om de Afdeeling in het leven te houden.

Eindelijk vergaderden in Augustus 1911 ten kantore van den heer A.v.d. Broek eenige oude wer-

[pagina 194]
[p. 194]
kers en strijders voor de belangen van de taal. Door alle aanwezigen werd de noodzakelijkheid ingezien om de Afdeeling met kracht uit haar slaap te wekken en besloten werd een buitengewone leden-vergadering bijeen te roepen. Deze vergadering werd gehouden 19 Sept. 1911, waar het volgende bestuur werd gekozen: Dr. F.E.T. Krause, voorzitter; A.v.d. Broek, onder-voorzitter; mevr. Deys-Draayer, secretaresse, E.J.E. Scherlich, penningmeester, Ds. L.E. Brandt, P.L.W. Lourens, S.I. Minnaar, A.v. Wouw. Heel spoedig liet de Afdeeling van zich hooren; ten eerste werd een groote propaganda-avond

illustratie
Bestuur der Afd Johannesburg in 1912. Van links naar rechts: Ds. L.E. Brandt, S J. Minnaar, Dr. F.E.T. Krause, voorzitter, P.L.W. Lourens, mevr. S Deys-Draayer, secretares, P. Deys, penningmeester, A. van den Broek, onder- voorzitter.


gegeven, waar Generaal Hertzog gast was en als spreker optrad. Bij die gelegenheid werden de prijzen uitgereikt aan de winners van het Taalbondexamen. Daarna werd door geheel Johannesburg de bekende winkel-circulaire rondgestuurd, waarin aan de winkeliers werd gevraagd of de koopers in het Hollandsch konden worden bediend. Ook hield de Afdeeling gezellige avonden in de verschillende voorsteden en in October 1912 werd een Taalwedstrijd door de Afdeeling uitgeschreven.

Het tegenwoordige bestuur werkt met ijver en tracht de Afdeeling steeds nuttig te doen zijn. Zeker is de herkiezing van den heer Krabman hierbij een groote aanwinst.

16 Mei l.l. vierde de Afdeeling haar 15-jarig bestaan; bij deze gelegenheid werden drie eereleden benoemd: Generaal Hertzog; Dr. F.E.T. Krause en Procureur-Generaal F.W. Beyers.

A.s. October zal er wederom een Taalwedstrijd worden gehouden.

Een zeer moeilijk werk voor de Afdeeling is geweest het verzamelen der bijdragen voor dit Zuid-Afrika-nummer. Het plan en het werk is geheel van deze Afdeeling uitgegaan en het bestuur hoopt hierdoor een goeden indruk te geven van Hollandsch-Zuid-Afrika.

Dat de Afdeeling nog veel zal kunnen doen om het Hollandsch te bevorderen is de wensch van

 

Het Bestuur.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken