Neerlandia. Jaargang 17

Oost-Indië.

Tropisch Nederland No. 7 en No. 8.

Belangrijke artikelen in nummer 7 zijn die, welke onder de rubriek Indische belangen beschouwingen bevatten over het Inlandsch volksonderwijs en het Ambachtsonderwijs voor Inlanders. Het eerste behelst eene aanbeveling van de desaschool, waar tevens landbouwonderwijs wordt gegeven en vestigt de aandacht op het schooltype, dat op de Gouvernements-Kina-onderneming te Tjinjiroean bij Bandoeng is aangenomen; een paar afbeeldingen geven een beeld van de leerlingen en hun werkzaamheden. In het tweede artikel worden besproken de plannen tot het oprichten van kleine ambachtsscholen in de middelpunten van inlandsche nijverheid voor kinderen, die lager onderwijs genoten hebben; die scholen zouden moeten staan onder leiding van een Europeesch ambachtsonderwijzer met inlandsche hulp.

Onder het hoofd Moeielijk Nederlandsch tracht v.E. in No. 7 te betoogen dat de ondervinding nu wel geleerd heeft, dat onze taal voor de inlanders niet de moeielijkheden heeft, welke anderen daarin zien, en meent dat 't niet noodig is ‘de vereenvoudigde’ daarvoor te hulp te roepen. J. van Distel toont zich in No. 8 niet afkeerig van die spelling, mits zij ook in ambtelijke briefwisseling zou mogen gevolgd worden en merkt verder op dat de vereenvoudigde spelling geen invloed op de gesproken taal zal hebben. Uit een naschrift van v.E. blijkt dat de opmerkingen van J.v.D. maar weinig wijziging in v. E's ongunstige meening over de vereenvoudigde brachten.

N.N.S. vond in de eeuwfeest-herinneringsdagen aanleiding een schets van Daendels als bestuurder en als mensch te geven. Door middel van een brief van Jack. Slijmering aan Cosm. Droogstoppel wordt het veelvuldig gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen gehekeld. Verder treffen wij aan in No. 7 de gewone rubrieken Maandoverzicht van Uitkijk en Van de leestafel, benevens een verslag - reeds in Aug.-Neerlandia-nr. opgenomen - en eenige mededeelingen Uit de Groep.

In No. 8 heeft ‘Nederlander’ onder het hoofd Indische belangen het over gebrek aan werkkrachten; daarbij wordt er aan het ‘vrij zwaar gesubsidieerde Informatiebureau van de Vereeniging Oost en West’ een verwijt van gemaakt dat er niet erg ijverig aan de propaganda wordt gewerkt; drie boekjes zouden er pas verschenen zijn; ter geruststelling van ‘Nederlander’ kan worden vastgesteld, dat er reeds acht boekjes en daaronder voor ingenieurs, houtvesters en onderwijzers verschenen; in opvolgende Neerlandia-nrs. werd van het uitkomen dier propagandaboekjes melding gemaakt.

Z. Stokvis getuigt met ingenomenheid over de Nederlandsche leergangen voor inlanders door de Afdeeling Buitenzorg gesticht en onderhouden.

De rubriek Kunst en Wetenschappen, in No. 8 ruim vier bladzijden beslaande, bevat o.a. een beknopt overzicht van de Zuidpoolvaarten, naar aanleiding eener voordracht door den heer Van Waterschoot van der Gracht over een dier tochten - waaraan hij zelf deel nam - gehouden; verder een bericht over een zang-uitvoering, een gedicht en de bespreking van een nieuw Fransch tooneelstuk.

Onder Oeconomische berichten treffen wij 't een en ander aan over de E.N.T.O.S.

[p. 255]

Onder Uit de Groep wordt melding gemaakt van een voor de Afdeeling Batavia gehouden voordracht - de bovenbedoelde - en van een programma van werkzaamheden van de Afdeeling Buitenzorg.

Het gewone Maandoverzicht, ditmaal van Wachter en Van de Leestafel besluiten het nummer.

R.v.I. eindelijk geeft in een hoofdartikel een overzicht van hetgeen in het Indisch ontwerp voor de begrooting van 1914 voor het A.N.V. van belang is. Uit hoofde van het nut en de practische strekking volgt hier aan de hand van dat artikel, een beknopt overzicht van die uit Indië gedane voorstellen.

Het stichten eener instelling voor bestuursstudiën voor de opleiding van civiel-gezaghebbers, bureauambtenaren en hoogere inlandsche ambtenaren, ter vervanging van de opgeheven afdeeling T.-, L.- en V.-kunde van N.I. van het Gymnasium Willem III te Batavia (afdeeling B.).

Plannen tot verbetering van het Inlandsch onderwijs; de desascholen en de inlandsche scholen der 2de klasse zullen te beschouwen zijn als de volksscholen; een verbeterde inlandsche school der 1ste klasse, die genoemd zal worden Hollandsch-Inlandsche school, bestemd voor hen, die verder willen gaan, zal aansluiting hebben aan de M.U.L. O.-cursussen voor Europeesche en Inlandsche leerlingen, van welke cursussen de Inlanders overgaan naar de vakscholen voor ambtenaar, arts en rechtskundige.

Door een en ander zal de onderwijsbegrooting met ongeveer een millioen per jaar stijgen.

Verder wordt een subsidieregeling voorgesteld voor de scholen voor Inlandsche meisjes, waardoor bereikt kan worden dat een aanzienlijk aantal Inlandsche meisjes onderwijs ontvangt.

Door uitbreiding van het aantal landbouwleeraren en door het oprichten van kleine ambachtsscholen voor Inlanders zullen de landbouw en de ambachten ten platte lande gebaat worden.

Dat ten slotte gelden werden aangevraagd voor het bevorderen van het huwelijk onder de mindere militairen, doet naar R.v.I. hoopt de kansen vermeerderen, dat uit de soldaten-kinderen, nuttige burgers zullen groeien.