Neerlandia. Jaargang 19

Mededeelingen en allerlei

Vlaamsche stamdag.

De bijeenkomst van Vlamingen en Nederlanders, door verschillende omstandigheden uitgesteld, is thans bepaald op Zaterdag 16 October, des namiddags 3 uur, in den Dierentuin te 's-Gravenhage.

De heer Arnold Spoel heeft de leiding van het muzikale gedeelte op zich genomen.

Leden van het A.N.V. hebben vrijen toegang.

Voor Afdeelingsavonden.

Mevr. W.L. Boldingh-Goemans, Tempeliersstraat 19, Haarlem.

1.	Vlaanderen en de voorgangers der Vlaamsche Beweging, met voordracht van hun werk.
2.	De philosophie der Vreugde in de Nieuwe Dichtkunst, toegelicht door voordrachten.
A.	de Braconier, Weesperzijde 83, Amsterdam.
1.	Groote lijnen van Neêrland's vestiging, bestuur en politiek in Ned. O.-Indië (met lichtbeelden), gevolgd door ‘De toespraak tot de hoofden van Lebak’ van Multatuli.
2.	De Tropische Natuur, (met lichtbeelden), gevolgd door fragment uit Augusta de Wit's ‘Orpheus in de Dessa’.
3.	Neêrland's pionierwerk in de z.g. buitenbezittingen in Nederl. Indië (met lichtbeelden).
4.	De Nederlandsche rasvermenging in Azië en de daaruit ontstane problemen (zonder lichtbeelden).

	Dr. H. van Cappelle, Den Haag.
1.	De bevolking van de kolonie Suriname.
2.	De natuurlijke voortbrengselen van de kolonie Suriname.
3.	De binnenlanden der kolonie Suriname. Alle voordrachten met lichtbeelden.

Prof. Fr. van Cauwelaert, Gevers Deynootweg 81, Scheveningen.

Onderwerp wordt bepaald in overleg met de Afdeelingsbesturen.

Henri Dekking, N. Binnenweg 19a, Rotterdam.

Voordracht van oorspronkelijke en door den spr. vertaalde prozastukken, gedichten, dramatische werken, ernst en luim.

Mr. Dr. J. Eysten, Juliana van Stolbergiaan 105, Den Haag.

1.	De Verdediging van Nederland voorheen en thans (zonder militair-technische détails).
2.	Stadhouder Willem II.

[p. 239]

W.J. Giel, gep. Kolonel der Artillerie N.-I.L., Schuytstraat 100, Den Haag.

1.	Nederl.-Indië in Woord en Beeld.
2.	Het leven en werken van den Europeaan in Ned.-Indië.
3.	Het Zieleleven van de Archipelbewoners.
4.	De Europeesche culturen in Nederl.-Indië.
5.	Het Nederlandsch Bestuur over de Nederl. Indische Koloniën.

Alle voordrachten met lichtbeelden.

De heer en mevr. Joh. Haus, Jan van Riebeekstraat 59, Den Haag.

Oorspronkelijke gedichten, voordrachten, tooneelstukjes, samenwerking met leden van Afdeelingen.

Mr. A.W. Kamp, Riviervischmarkt 3a, Den Haag. Vroolijke en ernstige voordrachten.

Leo Meyer, Oude Heeschelaan 24, Nijmegen.

Voordrachten over Nederlandsche en Vlaamsche letterkunde, België en de Oorlog, Opvoeding en Onderwijs, Oude liederen.

Fr. Piekema, Kapt. der Kon. Maréchaussée, Vlissingen.

Mijn ervaringen in Atjéh, de Atjéhers en de Atjéh-oorlog (met 100 lichtbeelden).

A.	Pulle, Willem Barentzstraat 83, Utrecht.
1.	Naar het Sneeuwgebergte van Nieuw-Guinea met de derde Nederlandsche Expeditie (toegelicht door lichtbeelden en ethnografische voorwerpen).
2.	Een tocht in de binnenlanden van Suriname (toegelicht door lichtbeelden).

K. Supheert, gep. W.-I. predikant, Bei en (Drente).

Over land en volk der kolonie Curaçao (met lichtbeelden en toegelicht door kaarten, platen, voorwerpen in natura en op kunstnijverheidsgebied).

1.	Geschiedenis en aardrijkskundige bijzonderheden. (Ligging, vooral ten opzichte van Zuid-Amerika en de gevolgen daarvan; klimaat, grondgesteldheid, enz.).
2.	Middelen van bestaan (Scheepvaart, handel, land-, tuin- en boschbouw, visscherij, industrie enz.), planten- en dierenrijk.
3.	Bevolking (Taal, karakter, levenswijze, zeden en gewoonten, godsdienst, onderwijs enz.).

Mr. Alb. de Swarte, Heerengracht 113, Amsterdam.

1.	Guido Gezelle, de beteekenis, het leven en het werk van den priester-dichter.
2.	Noord en Zuid (Belgisch-Hollandsche verhoudingen in het verleden en in het heden).
3.	De Vlaamsche Historische Steden (met lichtbeelden).

Vlaamsche Koorafdeeling ‘Eendracht maakt macht’ uit het Kamp van Harderwijk, Barak 45. Liederavonden, onder leiding van Alf. Vijlder.

J.P.J. Wierts en René de Clercq, Bezuidenhout 84, Den Haag.

Hollandsch-Vlaamsche avonden, met medewerking van mej. Suze de Wekker (sopraan) en den heer G. Goossens (tenor), bij enkele liederen ook het publiek.

Holland's taak,

Rt. schrijft in Het Vaderland:

‘Het is goed dat ieder zich als ideaal voor zijn volk stelt het vervullen van de taak, die het van nature schijnt opgelegd. Onze nationale gereserveerdheid, ons individualisme hebben hun goede zijden. Er wordt hier veel en goed geweten, - er is hier in zaken van wetenschap en kunst, in zuiver geestelijke aangelegenheden een merkwaardige objectiviteit. Het Lot heeft misschien gelukkig gekozen door juist ons te bestemmen voor de neutraliteit, dat is voor, bij geringer krachtsontplooiing, grootere zuiverheid van oordeel. Maar laten wij, met behoud van nationale talenten en deugden, die ook hun keerzijden hebben, dit van de grootere nationaliteiten overnemen dat we iets breeder worden, dat we een dieper besef van de waarde onzer natie dragen dan dat ons land een prettig oord is, waar men persoonlijk makkelijk en zonder al te veel gebondenheid kan leven. Wij hebben een koloniaal gebied dat menige groote mogendheid ons kan misgunnen. Daar is iets te brengen en voort te zetten van Nederlandsche stuwkracht en Nederlandsche ondernemingsgeest. En ook, er is een cultureel Groot-Nederland, er is in Vlaanderen, er is in Afrika een strijd voor Nederlandsch wezen, voor Nederlandsche taal. Het bewustzijn krachtig lid te wezen van een grootere, leefbare nationaliteit, zal ons een breederen adem geven, met behoud van de particulariteiten, die tot het eigenlijkst behooren van ons karakter.’

Bloemfontein.

Aan het laatste jaarverslag der Afd. Bloemfontein, dat door een vergissing nog niet in Neerlandia besproken werd, is het volgende ontleend:

Het enig werk - en zeker een goed werk - dat de Afdeling heeft uitgevoerd, was volhouden met het uitreiken van prijzen bij de Taalbond eksamens, waarvoor £ 6.- was ter zijde gesteld, en wel voor Vrijstaatse kandidaten.

De prijs voor het Diploma eksamen werd toegekend aan de heer P.A.C.v. Heyningen, Kroonstad, zijnde No. 1 op de Vrijstaatse lijst.

Voor Hollands (Hoogste Afdeling) werd een prijs van £ 2.- toegekend aan Corn. S. Wagenaar, Middelbare School, Harrismith;

voor Z.-Afr. Geschiedenis (Hogere Afdeling) een prijs van £ 1.10.- aan James P. Pietersen, Boshof.

Een der bestuursleden, de heer A.C. Boeseken, was zo vriendelik een 24-tal lantaarnplaatjes met Hollandsche stadsgezichten bij onze verzameling te voegen, welke in dank werden aanvaard.

Hollanders in Japan.

Mevr. Henriette Holst-Hendrix heeft in het Alg. Handelsblad van 8 Sept. een Japanschen brief geplaatst, waarin zij naar aanleiding van het gouden jubileum van den 80-jarigen kapitein Jan Carst als inwoner van Japan, een en ander meedeelt omtrent de lotgevallen van het Hollandsch element in Japan.

Het volgende is er aan ontleend:

De veranderingen, die in de laatste halve eeuw in Japan hebben plaats gehad, zijn zoo enorm en ingrijpend geweest als misschien in geen ander land ter wereld in een zelfde periode. Kapitein Carst kwam hier van Holland met zijn eigen zeilschip ‘Nippon’, dat hij hier wilde verkoopen. Hij deed tien maanden over de reis, die om de Kaap ging, en waarbij Batavia werd aangedaan.

Kapitein Carst vestigde zich kort daarna in Yokohama, waar toen verscheidene Hollandsche handelsfirma's waren. De Hollandsche invloed was zoo groot, dat de vreemde taal, die naast Japansch gebruikt werd, Hollandsch was, dat elke vreemdeling ‘Oranda-no-hito’ (Hollander) genoemd werd, dat aan alle legaties en consulaten Hollanders als tolken dienst deden.

Hij herinnert zich, hoe in dien tijd Hollanders hier gevestigd waren als bakker, slager, schoenmaker, timmerman, dat er een Nederlandsche scheepstimmerwerf was, dat er verscheidene Nederlandsche dokters en apothekers woonden. Van dit alles is nu

[p. 240]

bijna geen spoor meer over, en het was bij kapitein Carst's jubileum, waar ongeveer alle leden der Hollandsche kolonie tegenwoordig waren, merkbaar, hoe dit geringe aantal verloren ging tusschen de menigte andere vrienden van allerlei nationaliteit.

In 1870 begon het aantal Hollanders al te verminderen. Toen waren in Yokohama van de 70 vreemde firma's nog 10 Hollandsche over; in 1900 waren er van de 275 nog maar 4, terwijl er in Kobe en Nagasaki ook enkele bestonden; nu telt heel Japan slechts 2 Hollandsche firma's en Hollandsche employé's zijn er ongeveer niet meer.

De enkele oudere Nederlanders, die hier nog wonen, zijn met vrouwen van andere nationaliteit getrouwd (meestal Japansche), hun kinderen, hoewel ingeschreven als Nederlanders, hebben Nederland nooit gezien en spreken ook geen Hollandsch. Er woont in heel Japan maar één echt Hollandsch echtpaar.