Neerlandia. Jaargang 28

Een protest en een opheldering.

Het Bestuur der Groep Nederlandsch-Indië bracht bij het Hoofdbestuur bezwaren in tegen de opneming in Neerlandia van Juli j.l. van het hoofdartikel ‘Indië ons toevertrouwd’.

‘Het Groepsbestuur is van meening, dat een dergelijk zuiver politiek artikel, onverschillig van welke richting men is, in Neerlandia misplaatst moet worden geacht, te meer, daar het in Indië zou worden verspreid vlak na een opwekking aan onze Inlandsche leden om voor het Verbond leden te werven.’

Het Groepsbestuur vond deze bezwaren van zóó ernstigen aard, dat het, alvorens tot verspreiding van Neerlandia over te gaan, in de dagbladen een bericht deed opnemen, houdende de verklaring ‘dat dit hoofdartikel is geplaatst buiten zijn medeweten en dat, was het groepsbestuur er wel in gekend, het zich tegen de plaatsing zou hebben verzet, omdat het van oordeel is, dat een dergelijk zuiver politiek artikel in het blad van het Verbond niet mag worden opgenomen.’ Deze verklaring werd ook in alle nummers van Neerlandia gelegd.

Naar aanleiding daarvan wenscht het Hoofdbestuur het volgende in het midden te brengen.

In het artikel is uitdrukkelijk gezegd: ‘Wij bespreken het ontwerp (tot herziening van het Indische Regeeringsreglement) hier niet; wij begeven ons in geen politieke beschouwingen.’ Dat het dus niet in de bedoeling heeft gelegen een artikel te schrijven met politieke strekking, zal het Groepsbestuur wel willen aannemen. Dat met grond mag worden betwijfeld of de inhoud van het artikel wel overal met die bedoeling in overeenstemming is, wil de Redactie, nu zij, na het protest van het Groepsbestuur, het stuk herleest, gaarne erkennen. Het Hoofdbestuur en de Redactie betreuren dat, en zij kunnen de houding van het Groepsbestuur dan ook begrijpen.

Na deze verklaring zal er bij het Groepsbestuur zeker wel geen zweem van twijfel meer bestaan, dat het Hoofdbestuur nog altijd dit standpunt inneemt: Indië en Nederland, de Inlanders en de Nederlanders moeten nauw verbonden blijven; in welke staatkundige verhouding, dat is een vraag, waarin het Algemeen Nederlandsch Verbond geen partij kiest.

En dat het Verbond op dezen grondslag staat, heeft de schrijver van het hoofdartikel bedoeld te doen uitkomen.

Dat het ontstemmen van de Inlanders ten eenenmale

[p. 149]

buiten de gedachten van het Hoofdbestuur ligt, behoeft eigenlijk niet gezegd te worden, maar het blijkt ten overvloede wel zeer duidelijk uit het vierde lid van artikel twee van het in Neerlandia van September opgenomen Ontwerp-Wet van het Verbond. Daarin toch wordt uitdrukkelijk als doel van het Verbond genoemd: Verhooging van de geestelijke, zedelijke en stoffelijke kracht van de volken, die de overzeesche landen bewonen en - om het korter te zeggen dan in de woorden der wet - door historische banden met Nederland verbonden zijn.

In de toelichting bij het ontwerp voor een nieuwe wet van het Verbond komt de bedoeling van het Hoofdbestuur eveneens zeer duidelijk uit, n.l. de Indische volken te steunen in hun streven naar ontwikkeling, volgens eigen aard, en de banden met Nederland te versterken.

Voor het Hoofdbestuur en de Redactie zal dit geval aanleiding zijn om nog angstvalliger dan tot heden er voor te waken, dat in Neerlandia niets wordt geschreven, waaraan op goede gronden een politieke strekking kan worden toegekend.