Neerlandia. Jaargang 54

's-Gravenhage

Voordracht van Dr G. Krause over Bali

Op 20 Maart jl. hield Dr Krause voor onze afdeling en voor de leden van Oost en West, Ons Leger, Onze Vloot en het Nederlands Aardrijkskundig Genootschap een lezing over het eiland Bali, waar Dr Krause twee jaar als arts werkzaam is geweest.

Nadat de waarn. afdelingsvoorzitter, Mr Nygh, de spreker had ingeleid, begon deze met een korte geschiedenis van Bali. Het was eigenlijk de Engelse gouverneur Raffles, die een 150 jaren geleden Bali ontdekte als een der schoonste eilanden van de Archipel. Later werd het herontdekt door de schilder Nieuwenkamp, die er een boek over schreef.

Bali ligt als een brug tussen Azië en Australië, waarmee het vele eeuwen geleden verbonden is geweest; later is het daarvan gescheiden.

Na een korte beschouwing over Azië en het nabije Oosten, kwam spreker via India en China tot Bali zelf. Doordat Bali een eigen cultuur had, kon het ook een eigen leven leiden. Het Balinese schrift is afgeleid van het Sanskriet en heeft ook weer overeenkomst met het Grieks. De uitbreiding van de

[p. 9]

Islam kwam destijds tot stilstand vlak voor Bali. Het Hindoeïsme is, hoewel niet sterk, toch een belangrijke factor geworden in het leven van de Balinees, met een eigen gezichtspunt op de natuur. Sommige Europeanen kregen ook zo'n Oosterse kijk op het leven. Zo zag bijv. Goethe in zijn geniaalste ogenblikken ook de natuur door oosterse ogen, evenals Dante en Rembrandt.

Op Bali is de religie samen te vatten in de volgende woorden: de aarde behoort aan de hoogste God en de mens bewerkt die aarde.

Na de pauze behandelde spreker het feest der doden. De gestorvenen worden direct begraven of in een tempel bewaard tot het tijdstip der verbranding. Daar die verbranding zeer kostbaar is, worden enige doden tegelijk verbrand, gewoonlijk één tot twee jaar na het overlijden. Daar de lijken na een paar maanden reeds vergaan zijn, worden feitelijk slechts enige resten verbrand, samen met een plank, waarop een menselijke figuur is nagemaakt. De as wordt daarna in zee gestrooid en de aldus bevrijde geest is in staat zich in een dauwdroppel te veranderen, welke zich nu reïncarneert in een nieuwe geboorte. De dood staat op Bali midden in het leven en is niet zoals bij de westerse opvatting het einde daarvan. Deze gedachte blijkt ook uit de feesten op Bali. Renra Maria Rilke heeft dit goed begrepen en in haar werken tot uitdrukking gebracht.

Alle Balinezen zijn artiesten, hoewel hun kunst als zodanig pas 4 eeuwen oud is en overeenkomt met onze kunst van de l7de eeuw. Bali was vroeger een paradijs; toen Dr Krause na een afwezigheid van 12 jaar op Bali terug kwam, waren de toestanden er helaas niet beter op geworden, ook als gevolg van het bezoek van de vele toeristen. Diefstal en bedelarij komen er thans voor en waren vroeger niet bekend. Als eertijds een bezoeker een of ander voorwerp bewonderde en gaarne zou wensen te bezitten, dan gaf de vervaardiger het ten geschenke, indien hij de ander graag mocht. Was dit laatste niet het geval, dan kreeg deze het niet, ook al deed hij veel moeite om het te verwerven. Toch zal Bali steeds als paradijs bekend blijven!

De voordracht werd opgeluisterd door een groot aantal foto's, waarbij Dr Krause meermalen wees op de mooie harmonie van de mens met de natuur.

Namens de zeer talrijke aanwezigen dankte Mr Nygh aan het slot van de voordracht de spreker voor het vele belangwekkende, dat hij ons die avond had laten zien en beleven.