Neerlandia. Jaargang 63

[p. 22]

Een Volksuitgave uit Frans- Vlaanderen

De Vereniging ‘De Vlaamse Vrienden in Frankrijk’ heeft - zo schrijft onze correspondent te Rijsel - vastbesloten niet bij de pakken neer te zitten. Ze zette zich onmiddellijk na haar stichting aan het werk, en vanzelfsprekend eerst in het gebied dat het best te bewerken is, nl. het meest Vlaams gebleven gewest van Frans-Vlaanderen, de z.g. Westhoek, waar overwegend Vlaams gesproken wordt.

Een tweede Uilenspiegel

Bij iedereen in die streek is de naam ‘Tisje Tasje’ een wonderlijk ‘Sesam, open U’ bekend. Deze naam is de schuilnaam van een olijkerd, J.B. van Grevelynghe, uit Noordpene, die gedurende de vorige eeuw èn als marskramer èn als volksverteller evenveel succes oogstte. Uit zijn ‘Korf’ hield hij voor zijn klanten in dorp en gehucht zowel vaatwerk en snuisterijen als blaadjes met liederen van eigen maaksel gereed, en voor elke gelegenheid schudde hij uit zijn mouw koddige ‘zeisels’ en sappige verhalen naar ieders smaak.

Een volksuitgave kan zelfs nu nog onder geen geschikter vorm aan de man gebracht worden dan met de titel: ‘Uit Tisje Tasjes Korf’. De uitgevers zijn er in geslaagd de eigen handtekening van Van Grevelynghe uit archiefstukken na te drukken tegenover het traditiegetrouw getekend portret van de guitige grappenmaker, die Frans-Vlaanderen als een tweede Uilenspiegel begroet en liefheeft.

Land van trouw

De eerste uitgave van ‘Tisje Tasje’ verscheen vóór 1914, dank zij de medewerking van een volksgezind priester Leon Cremon. Aan de jongste bundel werkte, veertig jaar later, een nabestaande van hem mee. Zulke overgeërfde trouw en toewijding zijn hier geen zeldzaamheid. Aan deze trek herkent men Zuid-Vlaanderen, dat terecht ‘het land van trouw’ genoemd wordt.

Alles wat in het nieuwe boekje ingelast werd: vertellingen, grapjes, volksliederen, is uiterlijk het werk van geboren en getogen Frans-Vlamingen, uit Ochtezele, Gijvelde, Spijker en Broekkerke, vier gemeenten tussen de Belgische grens en St. Omaars gelegen.

Elke lezer treft er wat hem in't ernstige of in 't leutige het meest kan smaken. Er wordt van de ‘Vlamingen op Kruisvaart’ gemoedelijk verteld: ‘Als gij een kaart van het Griekse schiereiland bekijkt, vindt gij daarop: Santameri. Kunt gij lezen! Dat wil zeggen Sint-Omaars.’ Dat mogen wij ook wel eens leren!

De Waal en de Vlaamse boerin

Het plezante in het bundeltje is niet minder... ernstig. Moesten wij een eerste prijs onder de schrijvers van deze gedichtjes en prozastukken uitreiken, wij zouden geneigd zijn de kroon aan de dichter van een lied voor te behouden, dat op bonte avonden op het platteland alhier door jongens en meisjes gezongen wordt en waar de lotgevallen ten toneel gebracht worden van ‘De Waal en de Vlaamse Boerin’.

Julietje van Steenvoorde wil met Louis de Waal ‘noch houwen, noch trouwen’: ‘al slag van vreemdelingen’ jaagt zij met haar ‘schuttedoek’ op de vlucht.

Niet alleen voor de boer is daar iets, en zelfs veel, te lezen. Noch blauwers, noch kommiezen worden er vergeten. De smeden (ofte smids) kunnen er zich aan een kleurrijke ‘geschiedenis’ van Sint Elooi vergasten. Voor elkeen, smakelijke spreuken en gezegden naar zijn gading, met de wijsheid der eeuwen geladen en naar het zingende ritme van de volkshumor gesmeed.

Iedereen helpe

Nauwelijks van de pers, werd dit volksboekje bij pastoors, schoolhoofden, leraren, geneesheren, leiders van beroepsverenigingen, enz. uitstekend ontvangen. Naar alle schijn zal de verspreiding er vangunstig verlopen.

De uitgave, zo rijk aan inhoud en betekenis, is wellicht wat sober. Waarschijnlijk hadden ‘De Vlaamse Vrienden in Frankrijk’ een geld genoeg om meer van dit zo echte, oorspronkelijke proza aan de drukker toe te vertrouwen.

Wie een handje wil toesteken opdat de bundel, de volgende keer, wat dikker kan worden, schaffe zich nu deze eerste reeks schetsen en rijmen ‘Uit Tisje Tasjes Korf’ aan door 25 Fr. op postrekening 5201.80 van Frits Desloovere, Ballingstraat 40, Ware em te storten.