Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Neerlandia. Jaargang 63 (1959)

Informatie terzijde

Titelpagina van Neerlandia. Jaargang 63
Afbeelding van Neerlandia. Jaargang 63Toon afbeelding van titelpagina van Neerlandia. Jaargang 63

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Neerlandia. Jaargang 63

(1959)– [tijdschrift] Neerlandia–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 76]
[p. 76]

Vlamingen in Wallonie

De neergang van de textiel-industrie, het gemis aan andere bedrijven in het bij uitstek agrarische Vlaanderen en de toenemende mechanisering van de landbouw zijn er oorzaken van werkloosheid en armoede, zelfs in tijden van verhoogde welvaart elders.

Voor een deel wordt de werkloosheid ondervangen door de ‘franselaars’, dat zijn Vlaamse seizoenarbeiders, die in Frankrijk de oogst gaan binnenhalen en 's winters doppen, of door het ‘pendelen’ van de ongeschoolde arbeiders, die dagelijks per autobus in hun dor pen gehaald en gebracht worden om in de Waalse- en Noord-Franse mijnen of fabrieken te gaan werken.

Emigratie wordt echter steeds meer de bittere noodzaak voor de Vlaamse boer of arbeider.

Werk op eigen hodem

Op de 32ste IJzerbedevaart te Diksmuide is deze noodzaak aanleiding geweest tot de door alle cultuur-verenigingen ondersteunde politieke eis om ‘werk op eigen bodem’, waarbij aan de Belgische regering verzocht werd het vestigen van bedrijven in Vlaanderen met alle denkbare middelen te bevorderen. De toestand zal spoedig tot verbittering leiden, nu gebleken is, dat aan de enkele duizend Waalse arbeiders, die door het verlaten der marginale mijnen werkloos werden, ander werk verschaft wordt, terwijl tot nu toe niets gedaan werd voor de meer dan 200.000 werklozen in het Vlaamse land.

Het vraagstuk heeft ook vér-strekkende culturele betekenis. Wallonië wordt geleidelijk ontvolkt tengevolge van de ontreddering van het gezinsleven en het lage geboortecijfer. In sommige industriële centra leven meer dan 60% der zogenaamde echtparen in concubinaat en ook de Waalse boer heeft zelden meer dan één kind. De oorzaak hiervan ligt ten dele in de vroege industrialisatie van Wallonië en ten dele in het ‘atheïsme’ van de Waal. De Katholieke kerk doet wanhopige pogingen om Wallonië te bewerken met Vlaamse priesters, doch deze pogingen zijn telkens weer jammerlijk mislukt. Met uitzondering van de streek rond Luik, waar enkele Limburgse kapelaans en monniken moeizaam standhielden en het ‘burenwerk’ zich, sinds 1864 of daaromtrent, slechts met de uiterste inspanning heeft kunnen handhaven.

Het zij hier, tussen haakjes, gezegd, dat het Vlaamse episcopaat hardnekkig aan dit zendingswerk blijft vasthouden. Een zijner vertegenwoordigers verzekerde zelfs dat, zo lang er in Wallonie nog enkele zielen te redden waren er geen sprake kon zijn van zelfbestuur voor Vlaanderen!

De Waalse boer is geldelijk in staat zijn énig kind te laten studeren. Eenmaal op hoger maatschappelijk niveau gaat de jonge Waal zich in de stad vestigen of als ambtenaar in de officieel twee-talige districten het percentage der uitsluitend-Frans-sprekenden verhogen. Door zijn Latijnse aanleg en beweeglijkheid laat hij zich daar gemakkelijk verleiden tot politieke demonstratie. Zo komt hij, op dit ogenblik, luidruchtig en hardnekkig op voor een nieuwe talen-telling in België, waardoor vrij wel zeker Vlaamse grond aan het ‘officiële’ Franse stelsel verloren zal gaan.

Verderfelijke kringloop

De Vlaamse boer daarentegen, maatschappelijk en geldelijk verarmd door de kinder-rijkdom van Vlaanderen en politiek onmondig, gaat zich op de verlaten Waalse boerderij vestigen en ploegt voort in lankmoedigheid en duldzaamheid. Op vreemde bodem nu. Voor zijn kinderen is er in het officieel één-talige Wallonië geen kans op Nederlands onderricht. Mede door hun grote aanpassingsvermogen aan hun onmiddellijke omgeving schijnen deze kinderen voor de Vlaamse gemeenschap verloren.

De, naar tweeërlei inzicht, verderfelijke kringloop wordt nog versneld door de geest, de aard en de structuur van het onderwijs in België. Afgezien van alle sociale verschillen heeft het bisschoppelijk onderwijs op het Vlaamse platteland er, tegenover het staatsonderwijs in de grote steden en in Wallonië toe geleid, dat er bijvoorbeeld op 1000 inwoners driemaal meer Waalse ingenieurs zijn dan Vlaamse.

Zelfs in leidende Vlaamse kringen beschouwt men, sinds lang, met berusting, de Vlamingen in Wallonië als verloren zonen.

De invloed van ‘Band’

Aan de ontmoediging der zwartkijkers heeft nu het eerste congres van deze verloren Vlamingen, dat op zondag 18 oktober jl. in de Aula van het Jezuïten-college te Namen gehouden werd, een klinkend antwoord gegeven. Het congres vond zijn oorsprong in de werkzaamheid van een groepje mannen rond de heer Sevenants, die het blad ‘Band’ hebben opgericht als schakel tussen de duizenden Vlamingen en Nederlanders, boeren, arbeiders en schippers, die thans over geheel Wallonië verspreid wonen.

‘Band’ is erin geslaagd onder hen een sfeer van warmte, saamhorigheid en vertrouwen te scheppen, waarin zij elkaar vonden en waarin een congres als dit mogelijk werd.

De inrichters zullen zelf verwonderd zijn over hun succes, want afgezien van het grote aantal deelnemers werd daar onverwacht duidelijke en klare taal gesproken. Zowel de vertegenwoordigers der arbeiders als die der boeren gaven blijk scherp de problematiek van de Vlaming in Wallonië te hebben onderkend, al wisten zij niet altijd het antwoord op de vele vragen, waarvoor zij zich dagelijks gesteld zagen. Dit had echter niets afgedaan aan het heldere besef hunner eigenwaarde. Als zij het land van hun Waalse buurman bekeken, moesten zij wel eens glimlachen, zei er een, in de klaarblijkelijke overtuiging, dat hij - historische zending van de Vlaamse boer! - verwaarloosd land weer vruchtbaar kon maken.

Een hartverwarmende gebeurtenis moet voor hen de toespraak geweest zijn van Pater dr. Brauns.

Tegenover de ironie van een lot dat Vlaamse boeren Waalse grond laat bebouwen om de Waal te voeden, die in Brussel welstand en ambtelijke macht geniet, stelde hij de nuchtere noodzaak, door alles heen, zich zelf en Vlaams te blijven. Hij bezwoer de deelnemers toch alle moderne middelen, zoals goedkope boeken, radio's en televisie, aan te grijpen om dagelijks - over alle afstanden heen - te blijven putten aan de bronnen hunner cultuur, de bakermat Vlaanderen en Nederland. Stuur Uw kinderen op school naar Vlaanderen en op vakantie naar Vlaanderen desnoods in een ruil-systeem met Vlaamse ouders. Spreek Uw eigen taal, altijd en overal en versta de andere. Maar bovenal: wees fier Vlaming te zijn. Eis hier, in Wallonië, in België, dat zich toch op zijn éénheid laat voorstaan, al datgene wat de Waal in Brussel en Vlaanderen krijgt. Eis zonder te bédelen! En vertrouw op U zelf, want in Brussel wordt alleen iets bereikt door er de ruiten in te gooien van de ministeries.

Na deze geestdriftig toegejuichte rede volgde een rondvraag, waarbij ernstige kritiek op de hogere Vlaamse geestelijkheid tot uitdrukking kwam. Een meisje las een boodschap voor van naar Argentinië uitgeweken Vlamingen, die daar een sterk verenigingsleven met het orgaan ‘De Schakel’ bezitten. Een vertegenwoordiger van het Davidfonds, dat thans 75.000 Vlaamse families omvat, gaf de verzekering, dat de Vlamingen in Wallonië niet vergeten werden en dat de zorg voor hen zou toenemen.

Dr. Gheyselinck aan het woord

Dr. R. Gheyselinck wilde zich als Vlaming aansluiten bij de woorden van Pater Brauns. Hij zei, dat vele der hier gewraakte problemen eigenlijk ook voor Vlaanderen golden. Het had hem getroffen, dat een pastoor in Wallonië zijn kerk geweigerd had voor een mis met Vlaamse preek, terwijl te Brugge in West-Vlaanderen vaste Franse preken werden gehouden en talloze Vlaamse kloosters Franse namen droegen, ook in dorpen waar in geen 50 jaar een woord Frans was gesproken. Het speet hem, dat de hogere clerus in Vlaanderen zich zo duidelijk bij de vijanden der Nederlandse cultuur had aangesloten, die er steeds op uit waren geweest het Vlaamse volk geestelijk minder waar dig te verklaren, het politiek te ontrechten en economisch uit te zuigen. De toon en het succes van dit congres hadden hem aangenaam verrast. Hij wenste echter op te komen tegen de bewering, dat er vanuit Nederland niets te verwachten zou zijn, evenals tegen de term ‘laffe Vlamingen’, die hier gevallen was. De Vlaming kon wel degelijk moedig zijn: hij zondigde alleen vaak uit goedhartigheid.

Als lid van het Bestuur van het Algemeen Nederlands Verbond zou hij niet nalaten uit te zien naar middelen om aan de Vlamingen en Nederlanders in Wallonië culturele steun te geven. Hij dacht vooreerst aan de verspreiding van Nederlandse boeken, die hier blijkbaar broodnodig waren. Doch ook op andere wijze kon misschien iets gedaan worden. Hij hoopte, dat Pater Brauns en de ‘Band’-groep hierbij van raad zouden dienen, want meer dan ooit moest er éénheid zijn, van gedachte en inspanning, in een tijd, waarin de culturele gemeenschap der Nederlanden ernstig werd bedreigd.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken