Neerlandia. Jaargang 73

[p. 157]

De opvattingen van de Nederlandse politieke partijen ten aanzien van de culturele samenwerking van Nederland en Vlaanderen en Nederlandse buitenlandse cultuurpolitiek

Proeve van een vergelijkend onderzoek

Het leek de redactie dienstig zich eens te verdiepen in de opvattingen, die er bij de Nederlandse politieke partijen leven ten aanzien van de materie, waarmee wij ons in dit blad bij uitstek bezig houden, te weten de integratie - meer in het bijzonder de culturele integratie - van Noord-Nederland en Vlaanderen en het cultuurbeleid, gericht op het buitenland, van de Nederlandse cultuurgemeenschap. Te dien einde namen wij de moeite de meest recente programma's van alle Nederlandse partijen, die zo vriendelijk waren ons op ons verzoek enkele van hun schrifturen toe te zenden, op deze punten door te nemen. Tevens is nagegaan, wat er in deze programma's over Benelux gezegd wordt. Wij hebben ons beperkt tot de partijen, die in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn.

Hieronder volgen onze bevindingen, volgens de alfabetische rangschikking van de partijen.

Anti-Revolutionaire Partij

‘Program van actie 1967-1971 van de Anti-Revolutionaire Partij, Evangelische Volkspartij’:

niets.

Christelijk-Historische Unie

Benelux: ‘Program en beginselen van de C.H.U.’:

Onder het hoofd ‘Algemene ordeningspolitiek’:

‘Voor enige ontlasting van de Rijn- en IJmondgebieden moet aan versnelde

[p. 158]

ontwikkeling van het Scheldegebied worden gedacht, eventueel in nauwe samenwerking met België’ (blz. 33).

Onder het hoofd ‘Verkeer en Waterstaat’:

‘De zeehavenontwikkeling (van Rijnmond, Scheldegebied en Eemsgebied) zal nauw moeten aansluiten bij de ordeningspolitiek en het industrialisatiebeleid en zal moeten worden afgestemd op de verkeersplanning van het achterland zoals de grote wegen en waterverbindingen ook met het buitenland (België, Duitsland)’ (blz. 35-36).

Communistische Partij van Nederland

‘Discussiegrondslag voor het 22ste congres van de Communistische Partij van Nederland, op 22, 23 en 24 december 1967 in “Marcanti” te Amsterdam gehouden’:

niets.

D '66

‘Programma van de Politieke Partij Democraten '66’ (derde druk):

Culturele integratie Noord-Zuid: Onder het hoofdstuk ‘cultuur’ luidt punt 5: ‘Het Benelux-verdrag biedt de mogelijkheid de culturele banden van Nederland en het Nederlandstalig gedeelte van België te verstevigen. Hieraan zou meer concrete vorm kunnen worden gegeven door een Raad voor de Nederlandse cultuur in te stellen’.

Gereformeerd Politiek Verbond

‘Nederlands manifest-1967’ en ‘Programma van richtlijnen voor de nationale gereformeerde politiek, in Utrecht vastgesteld op 29 januari 1966 door de algemene vergadering van het Gereformeerd Politiek Verbond’:

niets.

Katholieke Volkspartij

‘Dit wil de K.V.P.’ (verkiezingsprogramma).

Benelux: Onder het hoofd ‘Nederland in de wereld’:

‘Daarom wil de K.V.P., dat Nederland .............. kracht bijzet aan samenwerking en overleg in de Benelux, op politiek, economisch, sociaal en cultureel terrein’.

Partij van de Arbeid

‘Socialistisch bestek’. Basisprogram van de Partij van de Arbeid (november 1967):

niets.

Staatkundig Gereformeerde Partij

‘Program en beginselen en gemeenteprogram der Staatkundig Gereformeerde Partij’ (het eerste van 1965):

niets.

[p. 159]

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

‘Verkiezingsprogram 1967 van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie’.

Benelux: Onder het hoofd ‘Vervoer en verkeer’:

‘De positie van onze havens dient, mede gezien het hieraan verbonden grote belang voor onze nationale economie, centraal te worden gesteld. Alles moet worden gedaan om deze positie nog te verstevigen, waarbij een samenwerking tussen de Nederlandse havens en ook die in België, een vereiste is’.

Onder het hoofd ‘Vietnam’:

Naar aanleiding van een in te stellen vredesmissie:

‘Het zou bijzonder wenselijk zijn over deze aangelegenheid overleg te plegen met de Belgische en Luxemburgse regeringen, met als doel het beoogde initiatief in Beneluxverband te verwezenlijken’.

Onder het hoofd ‘Benelux’:

‘In het licht van de recente Europese ontwikkelingen heeft de Beneluxsamenwerking opnieuw aan betekenis gewonnen. Een gemeenschappelijk optreden van de Benelux-partners ten aanzien van grote internationale politieke vraagstukken zou uiterst waardevol kunnen zijn. Ook de interne samenwerking tussen de drie landen zou moeten worden versterkt. Met name zouden oplossingen moeten worden gevonden voor de moeilijkheden die het grensoverschrijdende goederenverkeer nog in zo sterke mate ondervindt. Op het gebied van de infrastructuur, industrialisatie en recreatie zou tussen Nederland en België een gemeenschappelijk regionaal beleid dienen te worden gevoerd. Ook op het stuk van harmonisatie der belastingen alsmede ten aanzien van wetenschappelijk onderzoek is een actievere aanpak nodig’.

‘Beginselprogramma van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie’ (1966): niets.

Tenslotte een combinatie van drie partijen, nl. de Anti-Revolutionaire Partij, de Christelijk Historische Unie en de Katholiek Volkspartij.

‘Interimrapport van de “Groep van achttien” van de K.V.P., A.R.P. en C.H.U.’ (maart 1968):

Benelux: Onder het hoofd ‘Enkele bijzondere internationale problemen’ op blz. 13:

‘Nederland dient, vooral tezamen met de beide andere Benelux-partners, te blijven streven naar innerlijke versterking en verdere uitbouw van de Europese gemeenschappen’.

Verder niets.

Uit het bovenstaande volgt, dat de V.V.D. vrij wat aandacht besteedt aan (een gedeelte van) de Benelux problematiek en dat voorts geen enkele partij, met de loffelijke uitzondering van D '66, ook maar enige aandacht besteedt aan de culturele samenwerking van Nederland en Vlaanderen en aan het Nederlandse buitenlandse cultuurbeleid.

Hoewel het Benelux-unieverdrag geen enkel aanknopingspunt biedt ten aanzien van de culturele samenwerking van de drie landen, kunnen wij voor het overige, uiteraard, het geciteerde programmapunt van D '66 van harte onderschrijven. Het zou ons overigens niet passen door deze adhaesiebetuiging de indruk te wekken, als zouden wij onze lezers willen beïnvloeden in hun politieke partijkeuze.

Red.