Neerlandia. Jaargang 87

Media

Herdruk van werken uit de Zuidnederlandse letterkunde

‘Fragmenten van oude tot minder recente werken die in de bloemlezingen voorkomen, doen belangstellenden dikwijls verlangen naar de lectuur van die werken in hun geheel. Uiteraard zijn die werken reeds lang niet meer in de handel... Dit verschijnsel verscherpt de jongste jaren nog... Deze toestand is niet bevorderlijk voor het doorgeven van de cultuur... In het Nederlandse taalgebied dreigt het gevaar voor een breuk met het verleden des te meer daar de spellingswijze van 1946-1947 al de voordien verschenen boeken minder toegankelijk heeft gemaakt...’

Dit zijn enkele zinssneden uit de toelichting bij het voorstel van decreet van mevrouw R. De Backer-Van Ocken, ‘houdende de regeling van de herdruk van werken uit de Zuidnederlandse letterkunde’, in de zitting van 8 december 1982 van de Vlaamse Raad.

Dit decreet in artikel 2 bepaalt dat ‘uit de Zuidnederlandse letterkunde elk jaar ten minste twee werken van waarde die niet meer in de handel zijn, herdrukt worden’. De keuze zal gebeuren door de gemeenschapsminister uit een lijst van acht werken opgesteld door de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.

Dagelijks kunstprogramma op de B.R.T.-T.V.

Onlangs startte het Nederlandse dagblad ‘Het Parool’ met een dagelijkse poëzierubriek. Bedoeling hiervan was de poëzie dichter bij het gewone volk te brengen. Er was een tijd dat alle dagbladen deze taak op zich namen (zij het dan wel vaak met een bepaalde politieke of filosofische bedoeling).

De B.R.T. knoopt recent terug aan bij deze traditie. De Dienst Kunstzaken brengt vanaf 4 januari dagelijks bij het afsluiten van de programma's een stukje muziek of een gedicht. Van de gedichten zullen er de helft van Vlaamse hand zijn en de overige vijftig procent wordt opgedeeld tussen Nederlands en vertaald werk.

Tevens zal dezelfde Dienst Kunstzaken drie dagen per week na de eerste nieuwsuitzending van 19.45 uur (het drukst bekeken programma!) telkens een vijf minuten durend Kultureel Nieuws uitzenden.

Een en ander heeft wel tot gevolg dat het programma Puur Kultuur zal verdwijnen van het beeldscherm.

Hier ligt dan ook de ware reden van het ontstaan van de nieuwe kunstrubrieken: besparingen. (Hoewel hogere motieven als de kunst bij een groter publiek te brengen daarom niet mogen worden uitgesloten).

‘Historische onderwijscollectie’ te Gent

Op 21 december 1982 opende minister van Nationale Opvoeding Coens een nieuw museum te Gent: de ‘Historische Onderwijscollectie’. Dit nieuwe museum én archief brengt een boeiend beeld van het lager onderwijs in Vlaanderen tijdens de 18e, 19e en 20e eeuw.

Initiatiefnemer van het nieuwe museum is prof. K. De Clerck, decaan van de faculteit Pedagogische en Psychologische Wetenschappen aan de R.U. Gent.

De achterliggende idee om meteen dergelijk museum te starten is dat de onderwijsgeschiedenis kan bijdragen om de huidige onderwijstoestanden beter te begrijpen.

Prof. De Clerck: ‘Toekomstige leerkrachten en pedagogen moeten die geschiedenis kennen. Zij krijgen te maken met situaties waar een lánge evolutie aan voorafging, met reacties op wat vroeger verkeerd ging. Waar komt de leerplicht vandaan? Zo lang bestaat die nog niet: sinds 1914. En hoe is de schoolstrijd gegroeid? De moeilijkheden om meisjes en jongens in één klas te krijgen. De lijdensweg met het gebruik van de moedertaal in Vlaanderen... Zie je, dàt verleden - het eigene en concrete - is wat de Historische Onderwijscollectie wil bewaren en doorgeven’.

Naast de schat aan oud meubilair, didactisch materiaal, wandplaten en kaarten, beschikt het museum over zo'n 15.000 leerboeken en 4.000 werken van de voormalige kantonale onderwijsbibliotheken. Tevens wordt groot belang gehecht aan de ‘Oral History’, getuigenissen van oude leerlingen en oude leerkrachten.

Voor het nieuwe museum werd inspiratie gezocht over de grenzen, zoals o.m. het Nationaal Schoolmuseum in het Nederlandse Zoetermeer. Dit museum geeft een bijna volledig overzicht van de ontwikkelingsgeschiedenis van het onderwijs in Nederland. Zo is er o.m. een complete klas uit het ‘ijzeren tijdperk’ van vóór 1800, verder unieke schoolvoorwerpen uit die tijd zoals de bullepees, de roede, een letterrad ontwikkeld door J.H. Niewold (1737-1812) en waarmee kinderen spelenderwijs woorden konden vinden.

De ‘Historische Onderwijscollectie’ is gelegen aan de Baertsoenkaai te Gent en is te bezichtigen op afspraak.

Het Nationaal Schoolmuseum is voor individueel bezoek geopend op woensdag van 14 tot 17 uur en op zondag van 14 tot 16 uur. Bezoek op afspraak kan alle dagen.

Nederlandse grensgemeenten op Belgische kabel?

Het Oostburgse college van B. en W. heeft besloten om een ‘positief onderzoek’ in te stellen naar de mogelijkheid van aansluiting van heel West-Zeeuws-Vlaanderen

[p. 19]

op het Belgische kabelnet.

Het gemeentebestuur verwacht in de loop van februari de offerte van de PTT. Aan de hand hiervan zal een kostenberekening gemaakt worden per aansluiting, waarna een enquête wordt gehouden onder de bevolking om naar hun belangstelling te peilen.

De gemeente Aardenburg heeft al sinds 1980 concrete plannen om een gedeelte van de gemeente via Maldegem aan te sluiten op het Belgische kabelnet. Alles leek een goede afloop te voorspellen tot voormalig CRM-minister Gardeniers namens de regering geen toestemming voor het plan wilde verlenen. (Een en ander had toen o.m. te maken met de aanwezigheid van het commerciële Luxemburgse net, RTL, op de Belgische kabel). Pas in 1982 liet de Nederlandse overheid haar terughoudendheid varen.

De gemeente Aardenburg wacht nu op het resultaat van het Oostburgse initiatief om zelf stappen te ondernemen.

(Stippen we nog aan dat de gemeente Sluis reeds enkele jaren aangesloten is op het Belgisch kabelnet).