Neerlandia. Jaargang 88

Leefmilieu

Belgisch-Nederlandse studiedag over milieubeheer

De Nederlandse werkgroep Remote Sensing en Natuurbeheer organiseerde i.s.m. Vlaamse milieuverenigingen in de Antwerpse dierentuin een studiedag onder het thema: ‘Technieken en regelingen in het actuele milieubeheer - Naar een Beneluxbeleid terzake?’

Deze studiedag was een gevolg van een tentoonstelling vorig jaar in de Antwerpse dierentuin over ‘De invloed van de ruimtevaart en de daardoor ontwikkelde technologieën op onze dagelijkse samenleving’.

Grote aandacht werd daarbij besteed aan het gebruik van o.a. ruimtefotografie en het gebruik ervan voor de opsporing van luchten bodemverontreiniging.

Doel van de studiedag was de actuele ontwikkelingen van het milieubeheer in Nederland uit te diepen voor een deskundig Vlaams publiek. Daarbij werd ook aandacht besteed aan de grensoverschrijdende problemen (grensoverschrijdende luchtverontreiniging en meer bepaald het probleem van de zure regen) en de juridische aspecten daarvan.

Prof. Aldema (Landbouwhogeschool Wageningen) had het o.m. over de technieken waarmee kan worden vastgesteld waarvan de zuren en verzuurde stoffen afkomstig zijn, hoe de luchtverontreiniging de grenzen overschrijdt, enz...

Tevens wees hij er op dat het probleem van de zure regen - afkomstig van verbranding van kolen, olie, gas, benzine, ... - gekoppeld is aan de energievoorziening (internationaal probleem) en als zodanig ook een internationale aanpak vereist.

‘Laat België maar in het verdachtenbankje zitten’

Bovenstaande uitspraak is afkomstig van prof. U. Jessurun d'Oliveira (hoogleraar Staatsrecht en voorzitter van de Stichting Reinwater) n.a.v. de ‘Boottochtmanifestatie schone Maas’ van 7 mei ll.

De tocht was bedoeld als protest tegen de vervuiling van de Maas in het industriebekken Luik en was georganiseerd door de Nederlandse en Belgische hengelsport-organisaties.

Tijdens deze tocht werd voornamelijk de lozingen in en rond het Luikse industriebekken op de korrel genomen.

P. Van Beneden, woordvoerder van de Provinciale Hygiënische Dienst in Luik, wees op de moeilijkheid van de controle van de lozingen: ‘We kennen niet alle plaatsen waar vervuild wordt en een aantal van hen zijn voor ons niet eens toegankelijk. (...) We controleren water van de rivier maar we zouden natuurlijk veel beter in de fabrieken zelf monsters moeten kunnen nemen’.

De woordvoerder van het Luikse stadsbestuur erkende dat er dringend iets moest gedaan worden aan de vervuiling van de Maas door het Luikse bekken, maar wees tevens op de grote verantwoordelijkheid van Frankrijk in deze materie.

[p. 118]

A. Van Overveld, bestuurslid van de Nederlandse vereniging van Sportvissersfederaties, somde van zijn kant naast een gebrekkige controle nog andere gevaren op waaraan het Maaswater bloot staat: de thermische verontreiniging door kerncentrales in het Frans-Belgisch grensgebied, de recreatievaart en ook het plan om in een deel van de Maas de vaargeul te verbreden.

Prof. J. d'Oliveira wees op de noodzaak van een internationale aanpak: ‘Milieuproblemen zijn per definitie grensoverschrijdend, dus moet het terugdringen ervan ook een internationale zaak zijn. En daar beginnen de moeilijkheden. Want regeringen en industrieën spelen onder een hoedje als het erom gaat het vuil bij de buurman op de stoep te deponeren (...). Er zijn wel Europese richtlijnen, maar daarin staan uiterst lage normen. Bovendien slagen regeringen - ook de Nederlandse - erin uitvoering van de richtlijnen jarenlang te vertragen’.

Ondanks zijn kritiek op de wijze waarop internationale regelingen worden uitgevoerd, pleit d'Oliveira voor de instelling van een internationaal beheersorgaan voor de Maas. De vier landen die water leveren aan de Maas, Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland zouden moeten zitting hebben in dit beheersorgaan.

Na de afvalstroom de vliegasstroom?

Vorig jaar kwamen de Vlaamse/Belgische milieuverenigingen in het getouw tegen de niet-aflatende afvalstroom van Nederland naar - voornamelijk - Vlaanderen.

Circa 500.000 ton afval kwam jaarlijks de Nederlands-Belgische grens over. Dit alles had te maken met geld: het kostte aanzienlijk minder aan Nederland om het afval te gaan storten op Vlaamse/Belgische stortplaatsen dan het in eigen land te laten verwerken.

Dit alles leidde in Vlaanderen tot wijziging van het decreet betreffende het beheer van afvalstoffen: verbod op het storten van ingevoerd afval.

(In Neerlandia 1983/3, pp. 144-147, verscheen hierover een uitgebreid artikel van Rudie Bollaerts).

Nu echter dreigt er een nieuwe milieu-onvriendelijke stroom naar België/Vlaanderen te komen, namelijk die van de vliegas (= reststof van de vuilverbranding). De Afvalverwerking Rijnmond (AVR) heeft een overeenkomst gesloten met een Belgische asfaltproducent voor de levering van vliegas, waar het zal gebruikt worden voor de aanleg van asfaltwegen.

Behalve de vliegas kan de AVR ook de zogeheten ongesorteerde slakken (verbrandingsresten die nog blik en ijzer bevatten) in België kwijt. De ongesorteerde slakken worden verwerkt om de nog bruikbare bestanddelen te gebruiken. Wat dan nog overblijft zal worden gedumpt in Wallonië. Net als bij de afval vorig jaar is ook hier geld de hoofdoorzaak: de levering in België kost de AVR 25 tot 30 gulden per ton, terwijl in de Nederland de AVR circa 80 gulden per ton moet betalen om de vliegas kwijt te raken.

Tot nu toe stortte de AVR het goedje op een terrein in Rozenburg, omdat het in Nederland niet mag worden gebruikt voor de wegenbouw in verband met mogelijk milieugevaar.

Versoepeling in grensverkeer

De Belgische wetgeving verbiedt ingezetenen met een in het buitenland geregistreerde wagen in België te rijden. Deze regeling had vaak nare gevolgen voor Belgische werknemers die in Luxemburg en Nederland werken en die het traject tussen werk en woonplaats aflegden met een door de (buitenlandse) werkgevers ter beschikking gesteld voertuig. Bij binnenkomst in België leverde dit vaak énorme moeilijkheden op: van oplegging van een BTW-boete tot zelfs de inbeslagname van het voertuig.

Vanaf 1 mei komt er echter verandering in deze regeling: Belgische ingezetenen mogen voortaan wel gebruik maken van een in Nederland of Luxemburg geregistreerd voertuig om de weg woonplaats-werk te overbruggen. Het gebruik van het voertuig voor andere doeleinden blijft men echter als een overtreding beschouwen.

Aan deze regeling - tot stand gekomen tussen het Secretariaat-Generaal van de Benelux Economische Unie en de drie betrokken diensten van de partnerlanden - zijn wel enkele voorwaarden gebonden:

-	er moet een vergunning worden afgeleverd door de Belgische Administratie van Douane en Accijnsen;
-	het voertuig moet een speciaal vignet dragen (moet aangevraagd worden);
-	bij overtreding moet een borgsom van 5.000 BF worden betaald.