Neerlandia. Jaargang 91

Media

Nederland en de Vlaamse commerciële t.v.

In het kader van de oprichting van een commerciële televisie in Vlaanderen zijn er drukke contacten tussen Vlaanderen en Nederland aan de gang, wat leidt tot het geregeld ‘uitlekken’ van plannen en denkoefeningen. Bijvoorbeeld dat de Nederlandse TROS-televisie zou gaan samenwerken met de V.M.M. (Vlaamse Media Maatschappij). Volgens J. Merckx van V.M.M. is er enkel een informerend, vrijblijvend gesprek geweest. De TROS overwoog daarbij wel uit de Nederlandse omroepwereld te stappen en vanuit Vlaanderen commerciële televisie te maken. Alles zal echter afhangen van de waarborg tot exclusiviteit van de etherreclame in Vlaanderen en de daarmee verweven regeling voor steun aan de schrijvende pers.

Coprodukties

Dat het wat stil was op het front van de coprodukties zal al wel langer zijn opgevallen. Geen nood echter want dit najaar zal de Vlaams-Nederlandse mediasamenwerking opnieuw hoge toppen scheren. Hopelijk wordt het geen valse start.

Vooreerst is er een nieuwe ‘Noord-Zuid’ programmaserie in de maak, gerealiseerd door de dienst Kunstzaken van BRT en NOS. De opnames van deze (drie) grensoverschrijdende culturele programma's hebben plaats in het Vlaams Cultureel Centrum De Brakke Grond te Amsterdam en zullen o.m. handelen over het Holland Festival / Festival van Vlaanderen en de Stopera / de Muntschouwburg. De programma's zullen elk 30 à 45 minuten duren.

Ook in het najaar start er een nieuwe coproduktie van de dienst Wetenschappen van de BRT met KRO. Het betreft hier spiegelprogramma's over maatschappelijk relevante thema's. Spiegelprogramma's omdat de BRT de situatie in Nederland gaat onderzoeken en een KRO-team de stand van zaken in Vlaanderen zal gaan opnemen. Het eerste programma heet ‘God in Vlaanderen, God in Nederland’.

In de toekomst kan het Veronica-programma ‘Klasgenoten’, gepresenteerd door Koos Postema, in co-produktie met de BRT op het scherm worden gebracht. De onderhandelingen hierover zijn reeds ver gevorderd.

Tot slot werd bekend dat de NOS opnames zal maken van Jazz Middelheim (Antwerpen).

NVWFT-prijs

De Audiovisuele Dienst van de K.U. Leuven heeft tijdens de ‘Mediamanifestatie 1987’ (Eindhoven 2-3 juni) de NVWFT-Mediaprijs ontvangen. Deze onderscheiding, ingesteld door de Nederlandse Vereniging voor de Wetenschappelijke Film en Televisie werd aan hen toegekend voor de video - produktie ‘Schrijven en schilderen - Lezen en kijken. Over Middeleeuwse handschriften’. Videogebruik voor educatieve en andere doeleinden is immers fel in opmars. Zo werd op een recent georganiseerde studiedag te Utrecht over ‘Onderzoek en Gezondheidsvoorlichting en - Opvoeding in het basisonderwijs’ de uiteenzetting van prof. dr. J. Verhoeven (K.U. Leuven) onder de vorm van een interview opgenomen op video en aldus in Utrecht op de studiedag gebracht. Prof Verhoeven verbleef op dat moment namelijk in Brazilië voor een lezingencyclus.

Geen Noord-Zuid trofee

De Noord-Zuid trofee 1987 voor de in 1985 en 1986 op radio en televisie uitgezonden coprodukties van B.R.T. en Nederlandse Zendgemachtigden werd niet toegekend. In het juryrapport worden hiervoor twee redenen aangegeven:

1.	Het peil van zelfs de betere voor de prijs in aanmerking komende programma's komt niet of nauwelijks uit boven dat van de alledaagse produkties.
2.	Het merendeel van de ingezonden programma's heeft geen herkenbaar gezicht van een coproduktie Nederland - Vlaanderen.

Het is de eerste maal dat deze in 1979 ingestelde tweejaarlijkse prijs niet wordt uitgereikt.

Het niet-uitreiken van de prijs was aanleiding voor de Stichting Coprodukties B.R.T.-Nederlandse Zendgemachtigden tot het organiseren van een colloquium op 15 april te Brussel over de thema's Taal in de Media (voormiddag) en Coproduceren in de Toekomst (namiddag).

Tijdens de ochtendzitting werd het woord gevoerd door dr. L. Beheydt en prof. dr. A. van der Meiden. Alhoewel de sprekers het niet altijd eens waren, stelden beiden dat coproduktie - wederzijdse beeldvorming, praktische bezwaren en ideële verschillen ten spijt - het enige middel is als we een dam willen opwerpen tegen de allesvervlakkende ‘Dallassificatie’. Of zoals dr. Beheydt het formuleerde: ‘Als we onze culturele eigenheid willen behouden, dan zullen wij de handen in elkaar moeten slaan en met al het creatieve talent en de financiële draagkracht die ons hele taalgebied rijk is gezamenlijke produkties moeten opzetten die onze taal in haar volle rijkdom en expressiviteit exploiteren.’.

Tijdens de namiddagzitting maakten dr. A. van den Heuvel en J. Fleerackers bekend dat Nederland over 140 miljoen frank (ca. fl. 7,5 miljoen) en Vlaanderen over 22 miljoen frank (ca. fl. 1,2 miljoen) beschikken om coprodukties te financieren. Dit geld komt uit de opbrengst van de rechten die kabelnetten aan de omroep betalen. Een derde van deze totale opbrengst is bestemd voor de gezamenlijke produktie van radio- en televisieprogramma's. Het geld is er dus en toch komen de coprodukties niet van de grond. Dit komt o.m. omdat coprodukties geen ‘natuurlijke’ produkten zijn, maar - zoals Van den Heuvel het noemde - ‘reageerbuiskinderen, geboren uit het huwelijk van geldgebrek en cultuurpolitiek: zij komen niet uit het vak zelf’. Bovendien vult de altijd duurder wordende coproduktie uiteindelijk niet meer zendtijd dan een goedkoop eigen produkt.

Dhr. Fleerackers pleitte andermaal voor een institutioneel samenwerkingsverband omdat gebleken is dat een samenwerking van ad hoc coprodukties geen doeltreffend antwoord is op het groeiende terreinverlies van de Nederlandstalige media op de wassende toevloed van buitenlandse programma's.