Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Neerlandia. Jaargang 91 (1987)

Informatie terzijde

Titelpagina van Neerlandia. Jaargang 91
Afbeelding van Neerlandia. Jaargang 91Toon afbeelding van titelpagina van Neerlandia. Jaargang 91

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Neerlandia. Jaargang 91

(1987)– [tijdschrift] Neerlandia–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Produktinformatie nog (te) vaak niet in het Nederlands

In Neerlandia nr. 1 van 1985 schreven we over de regelgeving m.b.t. produktinformatie. Voor een zeer groot deel van de produkten die we dagelijks kopen, gelden niet of nauwelijks regels of afspraken hoe en in welke taal informatie over het produkt verschaft moet worden.

Sinds enkele jaren schrijft de werkgroep Taalgebruik van het Algemeen-Nederlands Verbond fabrikanten, importeurs, winkeliers en organisaties aan als ze bij in Nederland en België op de markt gebrachte produkten onderhoudsbeschrijvingen, vermeldingen van produkteigenschappen, gebruiksaanwijzingen, garantiebepalingen en veiligheidsvoorschriften leveren, die niet in het Nederlands zijn gesteld.

In Nederland loopt deze actie nu ruim twee jaar. In het afgelopen jaar hebben ook diverse dagbladen (Algemeen Dagblad, Reformatorisch Dagblad, Het Binnenhof en Het Vrij Volk) en enkele huis-aan-huis-bladen aandacht aan de ANV-actie geschonken. Dit leverde de werkgroep Taalgebruik vele reacties op van kopers die ontevreden waren omdat ze, bij aankoop van bepaalde artikelen, montagevoorschriften, gebruiksaanwijzingen, garantiebepalingen e.d. niet in het Nederlands verstrekt kregen.

Klachten van kopers

De correspondentie naar aanleiding van de actie Nederland overziende verkrijgen we het volgende beeld: van de gesignaleerde tekortkomingen hield 40% verband met het ontbreken van een gebruiksaanwijzing in het Nederlands; 35% hield verband met het ontbreken van informatie over (de aard van) het produkt in onze taal: 15% had te maken met het niet in het Nederlands aangegeven zijn van waarschuwingen tegen gevaar of schade en 10% met niet in de Nederlandse taal gestelde garantiebepalingen of garantiebewijzen.

De brieven die door de werkgroep zijn geschreven om in de aangetroffen situatie verbetering te brengen werden gericht aan:

- de Keuringsdienst van Waren 12%
- fabrikanten in Nederland 8%
- fabrikanten in het buitenland 10%
- importeurs en agenten 40%
- detailhandelaren en verkoopketens 16%
- ondernemingen in de sector Toerisme, Recreatie en Vakantie 8%
- diverse organisaties 6%

De produkten waarbij documentatie in het Nederlands ontbrak waren als volgt over de genoemde categorieën verdeeld:

- geluids- en electronische app. 16%
- voedingsmiddelen en versnaperingen 12%
- huishoudelijke artikelen (w.o. diemogelijk gevaar kunnen opleveren) 12%
- foto- en filmartikelen 10%
- woninginrichting 10%
- speelgoed en sportartikelen 10%
- toeristische diensten 8%
- toiletartikelen en kosmetica 6%
- electriciteitsart. en electrische huishoud, apparaten 4%
- auto's, motoren en toebehoren 4%
- kleding en schoeisel 4%
- artikelen op het gebied van gas en water 2%
- sieraden en uurwerken 2%

Reacties van ondernemers

Van de aangeschreven fabrikanten, importeurs e.a. ontvingen we in driekwart van de gevallen een brief terug. De reacties zijn als volgt te verdelen:

- aan uw verzoek is of zal worden voldaan 43%
- indien betaalbaar (econom. haalbaar) zal aan uw verzoek worden voldaan 8%
- antwoord is niet duidelijk ten aanzien van de te nemen actie 14%

[pagina 132]
[p. 132]

- men ziet geen mogelijkheid om aan ons verzoek te voldoen 16%
- als Keuringsdienst van Waren kunnen we niet optreden omdat de wettelijke basis ontbreekt 14%
- uw verzoek zal door ons (bedrijf) niet worden ingewilligd 5.%

Enkele opmerkelijke reacties willen we vermelden.

Een Zweedse compassenfabrikant bericht dat hij van de Nederlandse importeur vernomen heeft, dat een Nederlandse vertaling overbodig is, omdat in Nederland iedereen zeer goed Engels verstaat.

Een Nederlandse importeur van Japanse horloges vindt dat het niet nodig is om de Engelse gebruiksaanwijzing te vertalen omdat de meeste Nederlanders en Vlamingen voldoende Engels kennen, waarbij nog komt dat een Nederlandse vertaling geld kost en de concurrentiepositie schaadt. Een kostprijsverhoging, zo merkt hij op, is voor de klant meestal bezwaarlijker dan het ontbreken van een Nederlandse gebruiksaanwijzing.

Een Nederlandse rolschaatsenfabrikant, die een ingewikkeld en met moeilijke technische termen volstaand Engelstalig montage- en onderhoudsvoorschrift bij zijn produkten doet, bericht dat een Nederlandstalig voorschrift voorhanden is en kan worden aangevraagd.

Sommige importeurs (bijvoorbeeld van audiovisuele apparatuur) zeggen dat de produkten zo snel wijzigen, dat het niet alleen erg kostbaar is maar ook in de tijd niet haalbaar om voor Nederlandse vertalingen te zorgen.

Een in Nederland gevestigde internationale chocoladewarenfabrikant laat weten, dat pas tot ruimere vermelding (zoals in andere talen op de verpakking) van gegevens over de produktsamenstelling zal worden overgegaan, als dit ook in Nederland verplicht zal worden.

Er zijn ook veel positieve reacties binnengekomen.

Een importeur van uit Duitsland afkomstige objectieven deelt mee, dat hij in het vervolg zelf voor in het Nederlands gestelde garantiebewijzen zal zorgen.

Een Duits fabrikant van keukengerei bericht dat een ‘Vlaamstalige’ handleiding in voorbereiding is. (Het is te hopen, dat die mevrouw uit Rotterdam, met die onwillige snelkookpan, daarmee uit de voeten kan).

Omdat ons was opgevallen dat een bedrijf als Philips bij zijn produkten meestal in een groot aantal talen (w.o. het Nederlands) gestelde informatie levert en - als het Nederlands in een enkel geval ontbreekt - direct bereid is actie te nemen om dit te herstelllen, hebben we Philips een aantal vragen voorgelegd.

De heer Stavast van de afdeling Consumentenzaken van Philips deelde, in antwoord op onze vragen onder andere het volgende mee:

‘Wat de organisatie van het taalgebruik in de hier bedoelde produktinformatie betreft, kan worden gesteld dat de verantwoording voor het taalgebruik ligt bij de lokale Philips marketing afdelingen. De produktplanning vindt in het algemeen binnen Philips International plaats, waarbij als concern-taal de Engelse taal wordt gebruikt.

Produktinformatie komt dan ook meestal beschikbaar in de Engelse taal van waaruit de vertaling per marktgebied wordt gemaakt. Philips heeft eigen vertalers ter beschikking voor de vertaling van de produktinformatie en in enkele gevallen wordt een beroep gedaan op een extern vertaalbureau. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van de internationaal gestandaardiseerde symbolen. Philips heeft in principe voor ieder land produktinformatie in de landstaal of de gangbare Europese, resp. wereldtaal.

De kosten voor produktinformatie die voor meerdere doelgroepen geschikt moet zijn, worden vaak onderschat. Het is moeilijk aan te geven welke percentages van welke kostencategorieën hiervoor gelden.

Aangenomen mag worden dat afwijkingen, welke noodzakelijk zijn en niet overeenkomen met standaardafspraken, de kosten merkbaar beïnvloeden.

Uiteraard is het essentieel dat begeleidende produktinformatie duidelijk is en uitdaagt om gelezen te worden, zodat maximaal gebruik kan worden gemaakt van de eigenschappen welke de produkten aan de gebruikers bieden. Hiermede immers kan de bekendheid van het merk in positieve zin ondersteund worden.

Als het initiatief voor produktinformatie bij de aanbieder blijft, kunnen economische- en consumentenbelangen het best worden gediend. Wettelijke regelingen zullen sterk belemmerend en kostenverhogend werken. Beter is om, zeker daar waar het de taal betreft, de consument zodanig op te voeden en voor te lichten, dat hij die produkten koopt welke hem het reeds eerdergenoemde maximale nut opleveren.

Het al dan niet in de landstaal aanwezig zijn van produktdocumentaties heeft meer een produktaansprakelijkheidskarakter in juridische zin en vereist als zodanig ook geen extra wettelijke regeling.

Philips verleent reeds vele jaren haar ondersteuning om in onderling overleg tot verbetering van produktinformatie te komen in internationaal en nationaal verband. Dit komt o.a. tot uiting in de in Nederland gemaakte afspraken over Standaard Produkt Informatie (S.P.I.) van de fabrikantenorganisaties FEHAN/VLET’.

Reacties van konsumentenkontakt

Onlangs hadden we een gesprek met de heer Veeling van de Nederlandse consumentenorganisatie ‘Konsumenten Kontakt’ (een stichting die wordt gevormd door het Christelijk Nationaal Vakverbond, De Federatie Nederlandse Vakbeweging, de Nederlandse Gezinsraad, de Nederlandse Vereniging voor Huisvrouwen en de Omroepvereniging VARA).

In de Stichting Vergelijkend Warenonderzoek werkt ‘Konsumenten Kontakt’ samen met ‘De Consumentenbond’ de Nederlandse zusterorganisatie.

De heer Veeling is, evenals de heer Stavast van Philips, lid van een werkgroep van de Commissie Consumentenaangelegenheden van de SER, die op dit moment een systeem voorbereidt voor consumenteninformatie m.b.t. grotere machines voor huishoudelijk gebruik. De wensen van het bedrijfsleven en de wensen van de consumentenorganisaties, zo legt de heer Veeling uit, lopen vaak niet parallel. De consumentenorganisaties willen dat er een systeem komt waarbij de consument op basis van informatie over prestaties en kenmerken van een produkt - waartoe op elk produkt een waarderingsteken m.b.t. de diverse hoofdaspecten wordt aangebracht - een goede afweging kan maken. Een bedrijf wil daarentegen niet graag dat de zwakke punten van zijn produkt worden vermeld. Ook wie het beheer over een dergelijk systeem zal krijgen is een moeilijk punt. Het bedrijfsleven of de consumentenorganisaties. Een gezamenlijk beheer ziet Konsumenten Kontakt niet zo zitten, omdat je dan compromissen moet gaan sluiten en je je dan als behartiger van consumentenbelangen niet voldoende vrij meer kunt opstellen.

Of de weg van zelfregulering waar we in Nederland nu op zitten en die de SER momenteel voorstaat, tot goede resultaten zal leiden, betwijfelt de heer Veeling. Wetgeving is voor het consumentenbelang vaak beter. Denk aan de warenwet en de electriciteitswet. In het Algemeen Aanduidingsbesluit (Warenwet) is geregeld, dat de voorgeschreven informatie in het Nederlands gesteld moet zijn. In de wetgeving ten aan-

[pagina 133]
[p. 133]

zien van produkten op het gebied van electriciteit en gas wilden de consumentenorganisaties bedingen dat fabrikanten of handelaren de te verschaffen informatie in het Nederlands zouden opnemen. Gezien de handelsbelemmerende aspecten, bleek dit niet haalbaar. Controle op de naleving van de wetten kost geld. Een wettelijk voorschrift m.b.t. het taalgebruik in onze landen zit er dus niet echt in. Getracht wordt waar mogelijk via algemene symbolen de consument voor te lichten.

In veel gevallen blijft een geschreven toelichting nodig en zullen andere zaken zoals garantiebepalingen goed begrepen moeten kunnen worden. Als de consument alleen naar de prijs blijft kijken en geen eisen stelt aan goed leesbare gebruiksaanwijzingen of garantiebepalingen, zal het gebruik van de landstaal door fabrikanten en leveranciers op vrijwillige basis ons op dit gebied niet veel verder helpen.

De consumentenorganisaties beoordelen over het algemeen eerst de kwaliteit. Ze kijken met de bril van de consument met name naar het voor hen belangrijkste, bijvoorbeeld de veiligheid en het bedieningsgemak. Ze bekijken ook wel of er goede gebruiksaanwijzingen e.d. aanwezig zijn en geven tevens aan of in het Nederlands gestelde informatie aanwezig is of ontbreekt. Het belang daarvan is voor de consument echter niet steeds even groot. Soms kunnen symbolen of tekeningen hem goed helpen.

Het ANV zal vanuit zijn invalshoek het gebruik van het Nederlands bij alle produktinformatie die binnen het Nederlands taalgebied verstrekt wordt, nastreven. Het streeft terecht erkenning van en respect voor het Nederlands als evenwaardige Europese taal na.

Voor de consumentenorganisaties is de invalshoek een andere en wel een die ik zojuist heb uiteengezet. Zo liggen deze zaken ook in onze samenwerking in Europees verband.

Een belangrijk voordeel van de samenwerking met andere Europese consumentenorganisaties is bijvoorbeeld het gezamenlijk uitvoeren van kostbare testen; het taalgebruik staat hier niet zozeer op de voorgrond.

Slot

Naast de aandacht die de consumentenorganisaties schenken aan goede produktinformatie, zou door de organen van de EG wellicht het nodige kunnen worden gedaan aan het stimuleren van het verschaffen van goede en begrijpelijke produktinformatie ten behoeve van de consumenten van elke van de negen taalgroepen binnen de gemeenschap.

 

H. SCHEL,
Werkgroep Taalgebruik

Adressen:

Werkgroep Taalgebruik (Algemeen-Nederlands Verbond), Lentestraat 47, 9000 Gent tel. 091/21.33.11

 

Konsumenten Kontakt: Sweelinckplein 74 2517 GS Den Haag, tel. (Ned.) 070/469424


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken