Positie Fries zwak
In april van dit jaar werd in Friesland Euroschool gehouden, een internationaal festival voor kinderen van basisscholen uit EG-landen waar men een minderheidstaal spreekt. Tegelijk met dit kinderfestival was er een conferentie over tweetalig onderwijs in en buiten Friesland. K. Zondag, medewerker van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland pleitte daar voor tweetalig onderwijs in zijn provincie. Helaas staan veel leerkrachten en ouders van leerlingen negatief tegenover deze vorm van onderwijs, omdat zij geen al te hoge dunk van het Fries hebben. De meeste scholen durven het daarom niet aan tweetalig onderwijs te geven.
Op het ogenblik is in Friesland Nederlands de dominante taal. Het Fries is daar vooral een taal die gesproken wordt. Slechts een kleine groep Friezen gebruikt het Fries ook als schrijftaal. Piet Breuker stelt in zijn proefschrift ‘Noarmaspekten fan it hjoeddeiske Fries’ (1993) de vraag - in hoeverre het Fries als standaardtaal beschouwd wordt. Zijn conclusie is dat het Fries tussen taal en dialect in zit.
Het gesproken Fries ondervindt trouwens meer invloed van het Nederlands. Prof. dr. G. de Haan betoogde in de oratie van 24 november 1992 bij de aanvaarding van het hoogleraarschap in de Friese taal- en letterkunde aan de Universiteit van Groningen dat het Fries steeds meer op Nederlands gaat lijken. De Friezen nemen steeds vaker woorden uit het Nederlands over en vervangen Friese woorden door Nederlandse. De Haan wees er verder op dat Fries en Nederlands elkaars concurrenten zijn geworden nu bijna alle Friesen het Nederlands beheersen. In een dergelijke situatie komt de taal met de minste macht, het Fries in dit geval, onder druk te staan. (ew)
Auteursrechtelijk beschermd
