Neerlandia. Jaargang 101

[p. 46]

ANV-Nieuws

Algemene Vergadering van het ANV

Op zaterdag 21 juni hield het ANV zijn algemene vergadering te Roosendaal.

Voor deze vergadering worden statutair alle afdelingen van het ANV uitgenodigd. Geconstateerd werd dat bijna alle afdelingen vertegenwoordigd waren, daarmee is het democratisch gehalte van de besluiten goed gewaarborgd.

Minder bekend is dat ook leden zonder mandaat van een afdeling, op de Algemene Vergadering welkom zijn om hun bijdrage in de discussie te leveren en dat geldt dan zeer in het bijzonder voor de leden van werkgroepen, mits lid van het ANV.

In Neerlandia nr. 1 van jaargang 1998 zal wat uitgebreider worden ingegaan op de procedures die ten grondslag liggen aan het functioneren van de Vereniging.

In de laatst gehouden Algemene Vergadering is het Jaarverslag 1996 vastgesteld. Geïnteresseerden kunnen dit verslag opvragen bij het secretariaat in Den Haag. Ook het financieel jaarverslag 1996 en de begroting 1997 werden goedgekeurd.

Het ANV wordt gesubsidieerd door de Vlaamse en Nederlandse overheid. Daarnaast ontvangt het ANV ook voor de jaren '97 en '98 een bijdrage van de Nederlandse Taalunie om de vernieuwing van het blad Neerlandia mogelijk te maken. Daarnaast moet Neerlandia op eigen benen kunnen staan.

HET BESTUUR DOET EEN OPROEP AAN ALLE LEDEN EN ABONNEE'S OM LEDEN TE WERVEN. Wij hebben die dringend nodig om onze doelstellingen uit te kunnen voeren.

De vergadering besloot, op voorstel van het bestuur, om de contributie en het abonnementsgeld voor 1998 te handhaven op het niveau van 1997. De vergadering stemde in met de herbenoeming van de heren Hagen en Lockefeer.

De heer Pais liet weten wegens tijdgebrek zich uit het bestuur te willen terugtrekken.

Van mevrouw van Eetvelde-de Moor werd afscheid genomen, zij heeft haar termijn van acht jaar volgemaakt. Helaas kon zij niet aanwezig zijn op de vergadering, de heer de Beul heeft haar op een later tijdstip haar ‘welverdiende’ plastiek overhandigd.

Het hoofdbestuur heeft in de vergadering voorafgaande aan de Algemene Vergadering besloten om de heer De Beul wederom voor één jaar te kiezen als algemeen voorzitter.

De heer Nauwelaerts is met ingang van 1 september in dienst getreden van het ANV. Hij is geplaatst op het kantoor te Brussel. Met ingang van die datum is mevrouw De Baets hem opgevolgd als secretaris Vlaanderen, zij is op haar beurt opgevolgd door de heer Camerlynck als penningmeester Vlaanderen.

Het bestuur heeft de Algemene Vergadering voorgesteld om de Raad van Advies op te heffen als orgaan binnen het ANV. Statutair kende de Raad van Advies een zittingstermijn van 6 jaar, daaraan is nooit de hand gehouden. Op dit moment voldeden nog slechts 4 personen aan de voorwaarden. Daar het ANC een dergelijk instituut niet kende en het bovendien te alle tijden mogelijk is om aan deskundigen binnen de vereniging advies te vragen, meende het bestuur dat de tijd gekomen was om de Raad als zodanig op te heffen. De Algemene Vergadering stemde daarmee in.

Rest nog te vermelden dat vanuit de vergadering waarderende woorden werden gesproken over het vernieuwde Neerlandia.

ANV-Visserneerlandiaprijzen 1997

Het Algemeen-Nederlands Verbond heeft de ANV-Visserneerlandiaprijzen voor het jaar 1997 toegekend.

Grondlegger van het fonds waaruit de prijzen worden toegekend, is mr. Herman Visser, filosoof en wetenschapsman (overleden in 1943). Mr. H.J.A. Visser liet de helft van zijn vermogen na aan het ANV met de opdracht prijzen toe te kennen aan personen en instellingen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Nederlandstalige samenleving op het gebied van cultuur, welzijn en volksontwikkeling. De ANV-Visserneerlandiaprijzen werden voor het eerst in 1955 uitgereikt.

De prijzen voor 1997 zijn toegekend aan de volgende personen en instellingen:

drs W.W.K.H. ENGELBRECHT, hoofd sectie neerlandistiek van de

[p. 47]

filosofische faculteit aan de Universiteit Palackého te Olomouc (Tsjechië). De prijs is toegekend omdat hij onder moeilijke omstandigheden een bovenmatige inspanning levert ten behoeve van de Nederlandse taal en cultuur. Het ANV verwacht dat deze prijstoekenning een aanmoediging zal zijn om door te gaan.

De prijs is een persoonlijke culturele prijs en bedraagt f 15.000,-

JOSTI BAND ORKEST gevestigd te Zwammerdam.

De prijs is toegekend vanwege de meer dan 30 jaar lange inspanningen die de leiding zich getroost heeft om met de gehandicapte medemens een muzikale presentatie ‘neer te zetten’. De prestaties gekoppeld aan het plezier dat de gehandicapte medemens in het musiceren heeft, bracht de jury ertoe een VN-prijs toe te kennen. De prijs is een welzijnsprijs en bedraagt f 10.000,-

JOHAN LEMAN, directeur van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding te Brussel.

De prijs is toegekend wegens zijn jarenlange streven naar een verdraagzamere samenleving met gelijke kansen voor iedere burger en zijn niet aflatende ijver om racisme te bestrijden.

De prijs is een prijs voor persoonlijke verdiensten en bedraagt 200.000,- Bfr.

De OPENBARE BIBLIOTHEEK CURACAO, in Willemstad, Curaçao. De bibliotheek werd eertijds opgericht op initiatief en met medewerking van het ANV.

De prijs is toegekend vanwege het 75 jaar in stand houden van de bibliotheek en de wezenlijke bijdrage voor het in stand houden en bevorderen van de Nederlandse taal op Curaçao. De prijs is een culturele prijs en bedraagt f 15.000,- die besteed zullen worden aan literaire Nederlandstalige boeken.

TIJDSCHRIFT ‘DE NIEUWE AMSTERDAMMER’ te New York. De nieuwe Amsterdammer is een blad van de Nederlandstalig gemeenschap in de Verenigde Staten van Amerika. Het blad brengt berichten uit Nederland en Vlaanderen.

De prijs is toegekend omdat het blad een bindmiddel is tussen Nederlandssprekenden in de VS en Canada en is bedoeld als aanmoediging om hiermee door te gaan.

De prijs is een culturele prijs en bedraagt f 6.000,-.

VLAAMSE BLINDENBIBLIOTHEEK te Brussel

In 1997 bestaat de Blindenbibliotheek in Brussel 20 jaar. Zij wordt sinds haar oprichting door honderden vrijwilligers in stand gehouden.

De prijs is toegekend vanwege de jarenlange onbaatzuchtige inzet van de vele vrijwillige medewerkers, het is een welzijnsprijs en bedraagt BEF 300.000,-.

De WILLEM DE ZWIJGERSTICHTING

De prijs is toegekend vanwege de uitnemende verdiensten verleend aan de integratie van Nederland en Vlaanderen en aan de recente samenwerking met Zuid-Afrika.

De inspanningen die de Stichting verricht om te komen tot de oprichting van een ‘Huis der Nederlanden’ in Kaapstad, Zuid-Afrika, zijn bij de afweging betrokken.

De prijs is een culturele prijs, bedraagt f 40.000,- en zal worden besteed aan de opbouw van een naslagcollectie in de bibliotheek in het ‘Huis der Nederlanden’.

De prijzen worden na overleg met de laureaten op nader te bepalen data uitgereikt.

ANV-Visserneerlandiaprijsvraag voor een hoorspelreeks

Het Algemeen-Nederlands Verbond stelt als uitvoerder van het testament van mr. H.L.A. Visser een ANV-Visserneerlandia Dramaprijs beschikbaar voor een ontwerp van een langlopende hoorspelreeks met dagelijkse afleveringen.

De prijs bedraagt maximaal f 12.000,- of BEF 225.000.

De jury, die de inzendingen beoordeelt, bestaat uit voorzitter Hugo Meert (B), Nico Hiltrop (N) en Michel de Sutter (B).

Voorwaarden voor het deelnemen

-

Het ontwerp van een hoorspelreeks moet bestaan uit een uitgewerkte arena- (omgeving voor het drama) en personage-omschrijving, een synopsis van vijftien afleveringen met een doorlopende verhaallijn (goed voor drie weken uitzending) en drie uitgewerkte scenario's van een tien minuten durende aflevering.

[p. 48]

-	Het in de Nederlandse taal geschreven oorspronkelijk werk mag geen vertaling of bewerking van roman, novelle, televisiespel enz. zijn. De teksten mogen niet eerder in enigerlei vorm zijn ingezonden voor een Visserneerlandiaprijsvraag en evenmin opgevoerd of in druk verschenen voor 1 september 1998.
-	Teksten waarop de naam van de auteur is vermeld, worden van de prijsvraag uitgesloten.

Wijze van inzenden:

-	Manuscript getypt in drievoud met vermelding van de titel en een schuilnaam.
-	Opgave van de titel, eigen naam en adres van de auteur(s) in een gesloten envelop meezenden.
-	Op de envelop vermelden: de titel van het hoorspel en de schuilnaam.

Zenden naar:

Algemeen-Nederlands Verbond

Jan van Nassaustraat 109

NL 2596 BS 's-Gravenhage

Uiterste inzenddatum: 1 april 1998

In november 1998 wordt tijdens de 4de Conferentie van Dramastricht te Maastricht de prijs uitgereikt waarbij het juryrapport openbaar wordt gemaakt.

Twee van de manuscripten worden teruggezonden, mits de benodigde porto is bijgesloten (mogen ook Belgische postzegels zijn). Het derde exemplaar is bestemd voor het ANV-archief.

Door het enkele feit van inzending gaat de auteur akkoord met de gestelde voorwaarden.

In memoriam Frans Van der Elst

Op 29 augustus jl. overleed te Nederover-Heembeek (Brussel) op 77-jarige leeftijd Frans Van der Elst, echtgenoot

Frans Van der Elst
Foto: Studio Dann

van mevrouw Gaby Van der Kuylen. De overledene was na de Tweede Wereldoorlog meer dan tien jaar lid van het verbondsbestuur van het ANV. Ook was hij vanaf 1948 nauw betrokken bij de heroprichting

[p. 49]

van de ANV-afdelingen Brussel, Antwerpen, Gent, Lokeren, Mechelen en West-Vlaanderen.

Van der Elst is vooral bekend vanwege de rol die hij heeft gespeeld in de Belgische politiek. Hij was één van de stichters van de Volksunie in 1954. In het daaropvolgend jaar werd hij algemeen voorzitter van de nieuwe politieke partij. Hij zou dit blijven tot 1975. In 1958 werd hij lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Van 1974 tot 1985 zetelde hij in de senaat. Enige tijd later werd hij minister van Staat.

De overledene heeft zich gedurende gans zijn leven ingezet voor de Vlaamse zaak, niet in het minst voor de verdediging van het Nederlands in België. Voor hem was de Vlaamse kwestie een nationaliteitenprobleem, dat alleen maar kon opgelost worden door het verlenen van autonomie aan de verschillende componenten van de Belgische staat (Vlamingen, franstaligen en duitstaligen). Om deze reden heeft Van der Elst zich vanaf de jaren vijftig ingezet voor de invoering van het federalisme in België. Hij heeft het nog mogen meemaken dat dit politiek streefdoel werkelijkheid werd.

Het ANV en de redactie van Neerlandia betuigen bij deze hun innige deelneming aan mevrouw Van der Elst, haar kinderen en kleinkinderen en aan andere familieleden.

Oud-voorzitter Hendrik Fayat overleden

Op 22 september is te Brussel op 89-jarige leeftijd Hendrik Fayat overleden. Hendrik Fayat (Molenbeek, 1908) had een rijkgevulde loopbaan achter zich. Hij was een Brusselaar, een Vlaming en een ‘Nederlander’ in hart en nieren. Als zodanig heeft hij in België bakens verzet.

Fayat had een zeer brede belangstelling en legde een indrukwekkende politieke activiteit aan de dag op cultureel, economisch en diplomatiek vlak.

In een periode van verzuilde partijpolitiek viel hij op door zijn tolerante opstelling, die geenszins een kordate aanpak in de weg stond.

Die kordate aanpak was overigens zijn handelsmerk. Zijn grote kracht, en zijn bijzondere charme, lag erin dat hij de moed had om het vanzelfsprekende te verdedigen.

Hendrik Fayat was socialist en flamingant: in de politiek een eerder ongewone combinatie in het België van rond de Tweede Wereldoorlog. Van Fayat wordt gezegd dat hij het socialisme Vlaamsgezindheid heeft bijgebracht. Het is geen geringe verdienste.

Hendrik Fayat was de eerste Belgische minister die op internationale conferenties Nederlands en Engels gebruikte, in een tijd waarin elke officiële Belg alleen Frans sprak. Het werd hem door het Frantalige Belgische establishment niet in dank afgenomen.

Als adjunct-minister van Buitenlandse Zaken duwde hij er in 1962 de wetten op het taalgebruik in de diplomatie door. Zij hadden een inhaaloperatie voor gevolg waarbij vijftig bijkomende Vlaamse diplomaten aan de slag konden: in Belgische context een revolutionaire prestatie. De betrokken diplomaten gingen de geschiedenis in als de ‘Fayat-Boys’.

Van 1978 tot 1986 was Hendrik Fayat voorzitter van het Algemeen-Nederlands Verbond en het Algemeen-Nederlands Congres. Nadien bleef hij er als erevoorzitter bij betrokken. Sedert 1993 was hij ook erevoorzitter van het door hem opgerichte Snellaert-Thymfonds, dat tot doel heeft de bevordering van initiatieven in de geest van de ‘Nederlandse Congressen’.

Zijn persoonlijke overtuiging en zijn diplomatieke ervaringen hadden in hem het inzicht versterkt dat een brede samenwerking, zowel intern als in haar confrontatie met de buitenwereld, voor de Nederlandse samenleving, als culturele gemeenschap, noodzakelijk was. Het grensoverschrijdende credo van het Algemeen-Nederlands Verbond lag dan ook zonder meer op zijn weg. En ook hier had hij de moed om het vanzelfsprekende af te dwingen.

Het ANV-pleidooi voor een, door alle verscheidenheid heen, overbruggende, tolerante en integrerende eenheid, was ook zijn pleidooi en ook zijn credo. En dat credo heeft hij met brio beleden: als socialist, als Vlaming en als algemeen-Nederlander. Hij streefde eenheid na en samenwerking, niet als een bezetene van het compromis op zich, maar met de eer-

[p. 50]

lijke en ontwapenende vanzelfsprekendheid van iemand die het vanzelfsprekende verdedigt.

Mensen samenbrengen in een ruimer verband, in een verrijkende samenhang was voor hem het vanzelfsprekende

Hendrik Fayat
Foto: archief ANV Vlaanderen

leitmotiv dat zijn sociale, culturele, economische en politieke inzet onafgelaten heeft bepaald.

Op ons terrein was dat - en de opsomming op zich is al een huldeblijk - zijn onverdroten inzet in het Vermeylenfonds, zijn politiek engagement bij de Brusselse ‘Rode Leeuwen’, zijn historisch ‘diplomatiek offensief’ en zijn gezaghebbende rol in het Algemeen-Nederlands Verbond, het Algemeen-Nederlands Congres en het Snellaert-Thymfonds.

[p. 51]

Orde van den Prince

De redactie ontving volgend schrijven van de heer W. van de Wardt, president van de Orde van den Prince:

Geachte leden van de redactie,

In het laatst verschenen nummer van Neerlandia besteedt Kees Middelhoff uitgebreid aandacht aan de discussie die is ontstaan over de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen n.a.l.v. de opmerkingen dienaangaande van professor Postma.

Het uiterst tendentieuze en op vele punten volstrekt onjuiste artikel uit de Groene Amsterdammer van 14 mei 1997, was een belangrijke geraadpleegde bron van informatie.

Als president van de Orde van den Prince en lid van het ANV, ben ik onaangenaam getroffen door de volgende zinnen op pagina 5: ‘de Vlaamse onafhankelijkheidsbeweging en de daarmee samenhangende Groot-Nederlandse-gedachte is besmet door collaboratie in de jaren 1940-1945. Ook al is Hella Haasse dan lid van de Orde van den Prince, een vereniging die in verband wordt gebracht met het Vlaams Blok’.

Dat laatste zinnetje is niet functioneel en in de context waarin het wordt geplaatst, t.w. die van collaboratie en uiterst rechts, moet het wel vragen doen rijzen bij de minder goed geïnformeerde lezer. Uiteraard heeft u gelijk als u stelt dat het gaat om een oorspronkelijke tekst van de Groene, maar ik ben er van overtuigd dat zo samengevat zelfs de redacteur van de Groene er niet zijn handtekening onder zou zetten.

Van een zustervereniging, waarvan zoveel van onze leden ook lid zijn, had ik een grotere zorgvuldigheid verwacht als zij onze naam noemen. Zeker als dat gebeurt in een zo gevoelige context.

Overigens: Hella Haase is geen lid van de Orde, maar zij was in haar Franse tijd een actief en zeer gewaardeerd lid van onze afdeling Parijs.

Met vriendelijke groeten,

Voor het ANV antwoordde algemeen secretaris J. Meulemans-Seelen als volgt:

Geachte heer Van de Wardt,

In de redactievergadering van 12 september is uw schrijven d.d. 18 augustus besproken. De redactie heeft er begrip voor dat het gebruikte citaat uit ‘De Groene’ door u niet wordt gewaardeerd.

Met de vraag hoe hier nu verder op te reageren heeft de redactie wel wat moeite gehad. Uw brief d.d. 9 september had de redactie toen namelijk nog niet bereikt. Wel was bekend dat de heer Van Heugten u zou benaderen voor een vraaggesprek. Inmiddels heb ik begrepen, is daarvoor een principe-afspraak gemaakt ten behoeve van nummer 5.

De redactie besloot u een brief te schrijven waarin gewezen wordt op het feit dat ondertekende artikelen niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie of het ANV weergeven, zie ook de colofon in Neerlandia.

Voorts vindt de redactie dat u er het best aan had gedaan om (ook) contact op te nemen met de schrijver van het artikel, de heer Middelhoff.

De redactie is van mening dat de heer Middelhoff enkel uit ‘De Groene’ citeert zonder dat dit citaat zijn persoonlijke visie, noch die van het ANV noch die van de redactie weergeeft. De redactie vindt het vanzelfsprekend een kopie van onze brief aan u en uw brief aan de redactie ter kennisname aan de heer Middelhoff toe te sturen.

Wat uw verzoek d.d. 9 september betreft om de brief d.d. 18 augustus te plaatsen in Neerlandia nummer 4, zeg ik u plaatsing toe. Wel zal hierbij een noot van de redactie worden geplaatst waarin wordt verwezen naar hetgeen in de colofon wordt vermeld.

Uw brief d.d. 18 augustus (waarvan u een kopie had gezonden aan de beide voorzitters) en het standpunt van de redactie zijn 's-middags besproken in de vergadering van het dagelijks bestuur.

Ik maak van deze gelegenheid gebruik u mee te delen dat het DB het standpunt van de redactie onderschrijft.

In de verwachting u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd,

met vriendelijke groet.

Noot van de redactie:

Onder verwijzing naar hetgeen in de colofon is vermeld geven artikelen onder naam niet noodzakelijkerwijze de mening van de redactie of het bestuur weer. De redactie van Neerlandia en het bestuur van het ANV hechten er aan te verklaren dat hetgeen in ‘De Groene’ wordt gesteld niet de mening is van de redactie noch die van het bestuur.