Neerlandica extra Muros. Jaargang 1972

[p. 29]

Beurzen en stipendia

Beurzen nederlandistiek aan de Rijksuniversiteit te Gent. Voor het academisch jaar 1972-73 werd reeds een eerste beurs toegekend en wel aan mevrouw Brigitte Kusche van de Universiteit te Stockholm (mevr. lic. A. Stålbrand-Delfosse, lector). Mevrouw Kusche zal gedurende acht maanden in Gent verblijven ter voorbereiding van haar proefschrift over ‘Een middelnederlands gynaecologisch handschrift’.

Intussen zijn er voor 1972-73 nog sollicitaties en verzoeken om nadere inlichtingen binnengekomen uit Seoel (Hankuk University of Foreign Languages) en uit Londen (Bedford College, University of London). Hierover was bij het ter perse gaan nog geen nader nieuws. Wie belangstelt in een beurs van de Rijksuniversiteit te Gent (6000 Bfr. per maand) kan een aanvraag richten tot de Heer Rector van de Rijksuniversiteit, St.-Pietersnieuwstraat 25, B-9000 Gent, België.

Assistenten m.o. in de Bondsrepubliek, Groot-Brittannië, Italië en Oostenrijk, en de extramurale nederlandistiek. Elkeen die Nederlands doceert in een van onze grote buurlanden en het gros van zijn studenten recruteert uit de afdelingen anglistiek en germanistiek, weet uit ervaring hoe elk jaar grote getallen studenten voor een semester of een jaar naar het buitenland trekken om in middelbare scholen te gaan assisteren bij het onderwijs van hun eigen moedertaal en meteen dagelijks in contact te leven met de taal die ze als studievak hebben gekozen: Franse germanisten gaan naar Duitsland om er te assisteren bij het onderwijs van het Frans, Engelse romanisten komen in Frankrijk bij het Engels assisteren, Duitse anglisten gaan in Groot-Brittannië leraren Duits als ‘native speaker’ bijstaan enz. Het Nederlandse taalgebied staat weliswaar niet helemaal maar toch grotendeels buiten deze beweging, om de eenvoudige reden dat het Nederlands geen gunstig ruilobject op het vlak van het m.o. is: Nederlands wordt slechts op uiterst beperkte schaal - men mag wel zeggen zo goed als niet - op m.o.-niveau gedoceerd in de landen van de Europese Gemeenschap. De Nederlandse of de Vlaamse anglist kan alleen een taal aanbieden die zijn moedertaal niet is en is zodoende geen ‘native speaker’. Is hij wel ‘native speaker’, dan is de aangeboden taal heel waarschijnlijk geen Nederlands. Oostenrijk bv. stelt voor 1972-73 een drietal posten van assistent in de Franse taal ter beschikking van Belgische studenten of afgestudeerden. Deze posten zullen vanzelfsprekend gaan naar Belgen wier moedertaal Frans is, en dit is alleen maar normaal. Voor Nederlandse studenten zijn de

[p. 30]

kansen zo mogelijk nog geringer. Zij kunnen uitsluitend Nederlands aanbieden. En in de andere richting is er een gelijkaardige moeilijkheid: een Duitse of een Engelse romanist kan zonder bezwaar aan een Waals atheneum komen assisteren voor Duits, resp. Engels, en daarbij zijn Frans ‘opborstelen’ maar elders? in Vlaanderen? in Nederland? Maar wat voor een waaier van mogelijkheden zou er zich niet openen als onze respectieve regeringen konden verkrijgen dat in de landen waarmee wij dergelijke ruilakkoorden hebben gesloten, de ruil niet op het vlak van m.o./m.o. maar op dat van m.o./h.o. kon worden voltrokken: Duitse, Engelse, Franse, Oostenrijkse studenten in de nederlandistiek - en die hebben meestal Duits of Engels als hoofdvak, maar dat is van geen belang, alleen de moedertaal telt - komen in Nederland en Vlaanderen bij het m.o. assisteren voor Duits, Engels of Frans. In ruil gaan Nederlandse en Vlaamse anglisten, germanisten en romanisten in Groot-Brittannië, resp. de Bondsrepubliek en Oostenrijk, en Frankrijk assisteren, niet bij het m.o. (zij hebben er inderdaad niets aan te bieden, tenzij op een beperkte schaal Nederlands in het Duitse grensgebied en in de nabije toekomst in Frankrijk voor zover het Nederlands daar van de grond komt), maar bij het h.o.: als ‘native speaker’ bij een van de 40 centra voor nederlandistiek die daar gevestigd zijn. Wij hebben de indruk dat elk van onze collega's in de bedoelde landen zo'n ‘native speaker’ zou kunnen gebruiken. De aanwerving zou heel wat minder voeten in de aarde hebben dan die van een lector, omdat problemen i.v.m. detachering of terbeschikkingstelling, dienstjaren en pensioenregeling zich helemaal niet stellen: het gaat om een aanstelling in het tijdelijk verband van een of ten hoogste twee semesters. Dezelfde regeling zou kunnen worden gehandhaafd die nu is getroffen: gelijkstelling met diegenen die een studiebeurs hebben. Alleen voor wat Italië betreft zou de ruil waarschijnlijk uitsluitend op het vlak van het h.o. moeten gebeuren, ofschoon dit niet in al te strikte zin moet worden opgevat: ook taalinstituten, tolkenscholen, handels- en economische hogescholen bieden ongetwijfeld mogelijkheden voor Italiaanse ‘native speakers’. Zodat, Italië meegerekend, het aantal hierboven genoemde centra die een ‘native speaker’ zouden kunnen aanwerven, niet 40 maar 46 zou bedragen. Wij willen graag de nodige stappen doen bij de Nederlandse, resp. Belgische Ministeries van Onderwijs, maar verzoeken de bij deze ruil mogelijk te betrekken collega's ons hun reactie te doen kennen. Wij verwachten die zo spoedig mogelijk. Het is trouwens niet uitgesloten dat wij hen aanschrijven nog voor deze regels verschijnen.