De Nieuwe Stem. Jaargang 22

[p. 637]

bij het laatste nummer

De Nieuwe Stem gaf bij haar verschijning na de Tweede Wereldoorlog uiting aan de gedachten en wensen van een generatie die opgegroeid was tijdens of kort na de Eerste Wereldoorlog en die er zich bewust van was geworden dat een nieuwe fase in de wereldgeschiedenis was ingetreden. Deze in Europa uitgebroken oorlog was geen Europese oorlog meer geweest. De niet-westerse wereld was erin betrokken en erdoor in beweging geraakt en hij had een revolutie op gang gebracht die niet minder dan een totale maatschappelijke ommekeer op gang had gebracht in het uitgestrektste land ter wereld, de Russische revolutie.

Na de Tweede Wereldoorlog die de gehele wereld in beroering had gebracht, was het niet meer mogelijk te herstellen wat de oorlog had geschonden, maar moest de gedachte van vernieuwing zich op alle levensterreinen doen gelden. Wat De Nieuwe Stem wilde, was in dit land aan de maatschappelijke, culturele en politieke vernieuwing bij te dragen. Zij wilde dit doen als een onafhankelijk, maar progressief orgaan, open voor discussie zowel binnen als buiten de redactie. Deze ideeën van de oprichters zijn blijven doorwerken.

Reeds in de eerste jaargang pleitte de redactie voor de volledige erkenning van de onafhankelijkheid van Indonesië en in die geest heeft zij op de Nederlandse politiek scherpe kritiek uitgeoefend. Evenals haar kritiek ten opzichte van de houding van de Nederlandse regering volkomen reëel en noodzakelijk is gebleken, zo ook haar verzet tegen het steriele anticommunisme, waarvan zij de onwaarachtigheid en beperktheid betoogde. Dat heeft gemaakt dat het tijdschrift in sommige kringen een verdachte naam kreeg. Dit heeft er ook toe bijgedragen dat de lezerskring beperkt is gebleven.

Materieel heeft De Nieuwe Stem het meestal moeilijk gehad. Dit heeft er ook toe bijgedragen dat het tijdschrift enige malen in de ruim twintig jaar van zijn bestaan van uitgever is veranderd. Hen allen zeggen wij bij dezen gaarne dank voor de goede zorgen die zij aan het maandblad hebben gegeven, niet het minst Lavermans Drukkerij en Uitgeverij nv en haar directeur, de heer C.A. de Roo. Het heeft niet aan hem gelegen dat De Nieuwe Stem is opgeheven.

De volgende overwegingen hebben ertoe geleid te besluiten het tijdschrift niet langer voort te zetten. Jaren lang heeft De Nieuwe Stem een vrij stabiele redactie gehad waarvan de kern werd gevormd door de oprichters

[p. 638]

en de in de eerste jaren aangetrokken mederedacteuren. Toen voor en na verschillende leden van de oude redactie aan het tijdschrift zijn ontvallen en gepoogd werd jongere redactieleden aan te trekken bleek de moeilijkheid vooral hierin te bestaan dat de in aanmerking komenden in vele gevallen om redenen van studie of werkkring maar een gedeelte van hun tijd beschikbaar konden stellen. Het gevolg kon slechts zijn een vaak optredende verandering in de redactie. Dit gevoegd bij de gebleven moeilijkheden om materieel door te gaan en ten slotte de waarschijnlijkheid dat een tijdschrift zal worden opgericht dat aan De Nieuwe Stem verwant zou zijn, maar voor jongeren aantrekkelijker want door jongeren geredigeerd en voornamelijk politiek gericht, heeft de redactie doen besluiten het bestuur van de Stichting die het tijdschrift deed uitgeven, te verzoeken tot opheffing over te gaan.

Natuurlijk heeft het de redactie bedroefd dat zij tot dit voorstel moest overgaan. De Nieuwe Stem nam gedurende enige decenniën een eigen plaats in onder de Nederlandse maandbladen. Onze trouwe lezers zullen het missen, de redactie zal het evenzeer missen. Zij hoopt dat de lege plaats mogelijkheden biedt voor een ander periodiek, dat voor deze tijd en met jonge krachten zal kunnen zijn wat De Nieuwe Stem in de eerste kwart-eeuw na de Tweede Wereldoorlog voor Nederland heeft willen zijn.

Redactie