De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 8

Wetenswaardig Allerlei.

De productie der rozenolie in Turkije. -

Het middelpunt van de rozenolie-productie is zuidelijk Rumelië. Daar worden gewoonlijk twee soorten van rozen geteeld, een roode (de Damascus-roos of roos der vier jaargetijden) en een witte (een verscheidenheid van de Rosa alba). Een hectare rozeboomen brengt gewoonlijk 3000 kilo bloembladen op, en door distilleeren wordt uit deze geurige massa gemiddeld één kilo olie verkregen. De geheele opbrengst is in goede jaren 3000 kilo olie, en in middelmatige jaren 1600 of 1700. De prijs wisselt af van 400 tot 450 gulden het kilo.

Met het plukken der rozen zijn vrouwen belast. Het schijnt dat haar vingers, door de gewoonte verhard, de doornen niet meer voelen, maar onder den arbeid overdekt worden met een zwartachtige, naar terpentijn ruikende hars, die 's avonds zorgvuldig wordt afgekrabd en tot balletjes gerold. Die balletjes, in sigaretten gestoken, moeten aan den tabaksrook een heerlijken geur geven.

Zij die rozenolie koopen moeten op hun hoede zijn tegen een bedrog, dat heel dikwijls gepleegd wordt, namelijk de toevoeging van een grooter of kleiner hoeveelheid geraniumolie. Die vermenging is trouwens gemakkelijk te herkennen, daar zij het vriespunt der zuivere olie, dat anders tusschen den 18^en en 20^en graad gelegen is, tot 15 of 17 graden verlaagt.

Men weet dat het distilleeren van rozebladen ook in Provence een zeer bloeiende tak van nijverheid is. Men kweekt daar in overvloed de Provence-roos (Rosa centifolia), maar deze is lang zoo rijk niet aan geurige olie als haar Turksche zusters, en om één kilo olie te verkrijgen, zijn er minstens 100.000 kilo rozen noodig. Deze Fransche rozenolie wordt tegen 1000 franks per liter verkocht.

Voegen wij er bij dat een jaar of vijf geleden de rozenteelt als tak van nijverheid ook is ingevoerd in Saksen, in de omstreken van Leipzig waar op het oogenblik een zestal hectaren met Provence-rozen moeten beplant zijn.

Eindelijk levert ook Indië een weinig sterk

[p. 272]

riekende rozenolie op, maar die wordt niet uitgevoerd.

Een dosis van twee tot vijf droppels rozenolie gaat door voor een middel tot opwekking van den eetlust. De algemeene uitwerking der rozenolie is echter neiging tot slapen.

De bevolking der aarde. -

De tegenwoordige bevolking der aarde bedraagt ongeveer 1,450,000,000 zielen. In Azië, de bakermat van het menschelijk geslacht, leven thans 800,000,000 menschen, dat is gemiddeld 80 op de vierkante mijl; in Europa 320,000,000, dat is gemiddeld 100 op de vierkante mijl; Afrika telt 210,000,000 inwoners, althans naar schatting, want onder de negerbevolking der binnenlanden zal nog wel nooit een stelselmatige volkstelling gehouden zijn. In Noord- en Zuid-Amerika leven, betrekkelijk dun gezaaid, 110,000,000 menschen; op de groote en kleine eilanden waarschijnlijk 10,000,000.

op de valkenjacht, naar de schilderij van f. koppay.

Vischvangst door middel van vergift. -

De inboorlingen der Zuidzee-eilanden bedienen zich van een houtsoort om visch te vangen. Men heeft slechts een stuk van dit hout in het water te werpen, en in korten tijd ziet men al de visschen in een soort van verdoovingstoestand aan de oppervlakte komen, zoodat zij gemakkelijk met de hand kunnen gevangen worden. Wegens deze eigenschap wordt bedoelde houtsoort visschenvergif genoemd. Zekere heer B. Rane, hoogleeraar aan de hoogeschool te Dorpat, heeft uit een stuk van dit hout ter zwaarte van tien pond het gif weten te verzamelen en is door proefnemingen daarmee tot het resultaat gekomen dat het gif werkt op alle visschen, den karper alleen uitgenomen; evenzoo op bloedzuigers, kikvorschen, katten en konijntjes, terwijl het op vogels hoegenaamd geen uitwerking heeft. Het verlamt het hersenstelsel door het ruggemerg, zonder invloed uit te oefenen op het hart of den bloedsomloop.

Tegen zeeziekte. -

Voor diegenen, welke een groote zeereis denken te maken en tegen de zeeziekte bestand willen zijn, is een voorstel door een Engelsen vakblad gedaan, van groot belang. Volgens dat blad moest men op geschikte punten te land toestellen bouwen, waaraan door middel van machines eenzelfde beweging gegeven werd als die der schepen, wier slingerende en stampende schommelingen met eiken dag toenemen. Wie zich daaraan gewennen wil, neemt in zulk een toestel plaats en maakt een crisis van zeeziekte door. Het is een soort inenting tegen de lastige kwaal, en men wordt er om zoo te zeggen zeevast door alvorens een voet aan boord te zetten. Het voordeel ligt hierin, dat men de kuur naar believen regelen en het schip verlaten kan, als men het te benauwd krijgt, hetgeen op zee natuurlijk niet gaat. Bij den voorslag is vooral in aanmerking genomen dat matrozen of mariniers enkel door de gewoontevolkomen tegen zeeziekte gehard worden.