Noord en Zuid. Jaargang 9

[p. 167]

Suzanne van Baerle.

Volgens Jonckbloet, v. Vloten e.a. is Huygens en Geraert Brandt met eene Suzanna van Baerle gehuwd geweest; de laatste was een dochter van den bekenden vriend van Hooft, prof. Barlaeus; maar de eerste, de vrouw van Huygens, behoorde die tot dezelfde familie? Het is zeker vreemd, dat geen der genoemde schrijvers op deze gelijknamigheid gewezen heeft, of ze heeft verklaard.

C.

In het Kerckeboeck der ondertrouwden te Amsterdam, leest men op den 24 Februari 1624: Constantin Huygens van 's Gravenhage, 30 jaar, geen vader hebbende, secretaris van den heer Prince van Orangen en Susanna van Baerle van Amsterdam, oud 28 jaar, geen ouders hebbende, met haar broeder Jan van Baerle en Jacomina van Baerle, op de Keizersgracht.

Deze Susanna, de Sterre van Huygens' gedichten, was eene dochter van den destijds overleden, uit Antwerpen af-komstigen koopman, Jan Hendriksz. van Baerle en van Jacomina Hoon, verwant aan de familie van Huygens' moeder. De bruid had nog twee zusters: Ida, die den 19 Februari 1626 bij haar ondertrouw met 's Prinsen hofmeester Arent van Dorp haar naam ijda van baerle schreef, en Sara, die den admiraal Filips van Dorp huwde in 1631. Haar hier niet genoemde broeder David had tot echtgenoote Sara van Erp en was alzoo verzwagerd met Hooft, Baeck en Bartolotti.

De familie Brandt was mede van Antwerpen. Den 3 October 1592 werden in het Puyboeck, het register der niet hervormden, in ondertrouw opgenomen Geeraerdt Brandts (zoo teekent hij) den jongen, van Antwerpen, in de Warmoesstraat, met zijn vader Geeraerd Brandt en Barbera Jaspers van Antwerpen, oud 25 jaar, in de Nes, met Jacques Ablijn, haren neve, in de Calverstraat Hij werd in een tweede huwelijk met Neeltje Jeroens, de vader van Gerard Brandt, naar wiens aangetrouwde familie gevraagd is en dus de grootvader van Geeraert Brandt, den beroemden kerkredenaar. De echtgenoot van Baarken en later van Neelgien, gelijk ze schrijven, was horlogiemaker op 't Rokin, in de twaelff uren, en zijn zoon komt ook als zoodanig voor in de Poësie van Six van Chandelier. Dit kunstvak was niet naar den zin van eene andere Suzanna van Baerle, die Brandt tot den predikdienst deed overgaan en hem toen nog eene macht van dichtregelen heeft gekost. Lucretia Wilhelmina van Merken behoorde tot hare afstammelingen. Haar vader was Jaspar van Baerle, gewoonlijk Casparus Barlaeus ge-

[p. 168]

heeten, zoon van den Bommelschen, en oomzegger van den Brielschen rector, doch in 1584 te Antwerpen geboren; hare moeder heette Barbara Sayon, die ook tot de uitgewekenen behoorde, wier familie in Vlaanderen ambten bekleed had, doch waarvan de naam op eene Spaansche afkomst wijst, daar hij deurwaarder of iets dergelijks beteekent.

Voorheen gaf men zich gaarne wat moeite om te voorkomen, dat Caspar van Baerle toch niet gehouden werd voor een aangehuwd bloedverwant van Huygens. Of de roode neus van den Professor, of de rijke huwelijken der juffers van de Keizersgracht dit veroorzaakten, is niet duidelijk, maar men ziet nu, dat het niet overtollig was van die maagschap te spreken. Echter is de ontkenning nog onbewezen. Uit het testament van Jacobus van Baerle, dat weldra in den Navorscher van 1886 zal afgedrukt worden, leest men, dat zijn geslacht bezittingen had in de nabijheid van Antwerpen, en zij die door hunne uitwijking verloren hadden, zoolang de oorlog duurde. Evenals het een afkomstnaam kan zijn, is het mogelijk, dat het een gemeenschappelijke eigennaam van den stam is, maar zeker is het, dat onze kennis van beide familiën tegenwoordig nog niet in staat is ze tot denzelfden oorsprong terug te brengen.

Opgaven van dezen aard worden zoodanig verspreid, dat de moeilijkheid om ze eindelijk tot een geheel te brengen met elken dag grooter wordt en tevens aanleiding geeft om als eene nieuwe ontdekking te geven van hetgeen reeds openbaar gemaakt werd. Dit vergoelijkt eenigszins de gewoonte om verschillende gegevens met elkander te verbinden, waardoor dan het aantal der plaatsen, die later moeten opgezocht worden beperkt. Om deze reden volgen nog een paar zaken.

Tegenover de opgaaf van den ouden Brandt, dat hij van Antwerpen kwam, staat hetgeen Hoogstraten mededeelt, en De la Ruë overneemt, dat hij geboren was ‘binnen Middelburg op de borgt in de witte hand’; dit verschil kan wel uitgemaakt worden, omdat de dagteekening, 2 October 1594, eenstemmig wordt opgegeven, en de doopboeken te Middelburg voortreffelijk bewaard zijn.

Het huwelijk van prof. van Baerle met Barbara Sayon is mede onvolkomen bekend, daar tijd en plaats niet kunnen aangewezen worden. Thans kent men iets meer van hare familie, die in Delft moet gewoond hebben, waar A. Sayon eene Congratulatie liet drukken aan Mauritius van Nassau, met zijn volbrachten veldtocht in 1605; het is een rijmwerk in kwarto en 16 blz. groot.

J.G. Frederiks.