Ons Erfdeel. Jaargang 11

Albert Van Dijck.

Ondanks een eerder teruggetrokken leven en een bescheidenheid die spreekwoordelijk was, wordt wijlen Albert Van Dijck (1902-1951) door de ingewijden gewaardeerd om zijn intrinsieke gaven als schilder en tekenaar, om zijn eigenheid en om zijn menselijkheid. Van Albert Van Dijck werd een retrospektieve gehouden in het Provinciaal Begijnhof te Hasselt. Wie kon er hem beter typeren dan Marnix Gijsen, één van zijn oude vrienden. ‘Er is, naar mijn oordeel,’ zo zei Gijsen, ‘één adjektief dat bij de figuur van Albert Van Dijck, als schilder, volkomen past: hij was een eerlijk schilder. Hij is onverstoorbaar zijn eigen weg gegaan en heeft nooit toegegeven aan de sirenenzang van de zich snel afwisselende modes. Er is betrekkelijk weinig evolutie in zijn werk: in zijn eerste periode stilizeerde hij enigermate zijn figuren, later is dit echter geweken voor een meer klassieke of, indien men het zo wenst te noemen, konservatieve vormgeving. Hij heeft nooit de behoefte gevoeld de werkelijkheid, het landschap of de mens te misvormen.

Het was een hele onderneming in de schaduw van Jacob Smits, de schilder te worden van de Kempen. Daarin is hij, dank zij zijn

[p. 174]

‘Zelfportret,’, Albert van Dyck (1936).

‘Groep kinderen’, Albert van Dyck (1930).

sterke persoonlijkheid, schitterend geslaagd, maar die bepaling is op zichzelf enigszins misleidend: ongetwijfeld heeft het landschap op hem ingewerkt, maar het heeft stellig niet zijn beste werken geïnspireerd. Het zwaartepunt van zijn oeuvre ligt in zijn jongens- en meisjesfiguren, in die voortreffelijke, uitgepuurde tekeningen van boerenkinderen waarin hij het lichtende principe van Ingres zo feilloos toepaste: ‘tekenen is weglaten’.

Wat is, tenslotte, de wereld van Albert Van Dijck geweest? Wat heeft hij, gekonfronteerd met de oneindige diversiteit van ons land en ons landschap, besloten uit te beelden? Veulens en jonge mensen. Het begin des levens, de fantastische prelude van ons bestaan. Noem hem een animist, een intimist, al wat men wil, want hij is moeilijk onder te brengen in een kategorie, in een school. Maar noem hem een schilder, een man die wat ons omringt - mensen en het landschap - gezien heeft door een sterk en zuiver temperament.’