|
| |
| |
| |
XIII [O almoghende God Emanuel]
O almoghende God Emanuel,
Sand neder die zaliche boodscap goet
In eene roze, vul der omoet,
Daer zoe den Gods zone bi ontfinc,
Moete hu bewaren, heer coninc,
Ende al dit goede gheselscip mede,
Die blomkin van Brucghe, der goeder stede,
Die ic uut duechden blomkin nome,
Mids dat Maria, die roze bloume,
Voor Gode vercoren es dhoochste alleine.
So secghic dan, blomekine int ghemeine,
Ic arem, rud, stomp, cranc, houd van daghen,
Mids dat die zinne so zeere vertraghen,
Dat ic niet wel mach spreken hoghe,
So versouc ic bi Gods ghedoghe,
Heer coninc, ter gheliefste van hu
Dat ghi doch wilt bevelen nu
Remedie te doene van alre sprake,
Dat ic mach toghen te minen ghemake
Twi ic bem comen bin uwer saten,
Ende hebbe mijn hermitage ghelaten,
| |
| |
Dewelke pine mi niet en vernoyt
Up dat ic spreken mach onghemoyt;
Want die alle dinc wel over ziet
Langhe te pinene ende tende om niet,
Dats groot verdriet in smeinsghen zin.
Weit dat ic ooc soukende bem der in
Van hu tprofijt, van Gode den danc,
Vergheift mi maekict yet te lanc.
O coninc van den Witten Bere,
Hoort na mijn woort, want icx beghere:
In tiden verleden, als ic was
Jonc van daghen, van leden ras,
Weit dat ic zeere der werelt plach;
Maer als ic mercte ende over zach
Drie dinghen, die niet en moghen faelgieren
Hem, die de werelt zal antieren,
So wardic haers werc zo sat,
Dat ic dese wide vermaerde stat
Van Brucghe, die vruechdenrike fonteyne,
Claghende liet ende ghinc alleine
In sulken state, als ghi mi ziet;
Want ic ne mochte ghedoghen niet
Dierpointen drie dat valsghe venijn.
Ic duchte si niet verstorven ne zijn,
Dies lijt de meniche zwaren toren;
Eist waer, heer coninc, dat zuldi horen:
Teerste point dat mi dede verleeden
Den dienst der werelt ende van haer sceeden,
Dat was dat ic der lieder zinne
Sach ydel van broederliker minne,
| |
| |
Ende die elc andre waren scoudich,
Met minnen te dienene menichvoudich,
Wanner dat eenichen vrient mesginc
Men vlo van hem, heer coninc;
Dat proufdic wel, alst mi mesquam.
Dat point maecte mi alzo gram,
Dat ict ginc claghende Gode alleene,
Wien ics els claechde hi achtes cleene;
Waer ic met claghen den zin meest coelde
Daer waest dat ic minst minne bevoelde:
Hadde jonste te mi waert enich virtuut
Voor tclaghen, int claghen ghinc soe uut.
Doe ghinc ic voughen minen aermen dienst
Te Gode, dats emmer den meinsghe sienst;
Die loont hier wel ende elder meere.
Tander point, coninc heere,
Dat ic ooc qualic conste verdraghen,
Ende dat met rechte ooc wel mach claghen
Die goede, de vroede, jonc ende hout,
Vrauwen ende maechden, ja menich vout.
Maecht claghen voor waer elc reinlic sin;
Dat es, heer coninc, so waer God in
Wat duechden zach ende hi daer sant
Sine gracie, so dat soe wart becant
Van dien de gracie niet waren waerdich,
Begonsten uut rechte nide hovaerdich
Beniden der goeder lieder staet,
Ende spraken achter den oghen quaet.
Saghen zi ooc goet gheselscap tzamen,
Si dader of lopen hare quade famen.
| |
| |
Saghen zi uwen scone maechden zoet,
Si seiden: ets misselic sijn si goet.
Saghen si vrauwen den mannen eeren,
Si ghinghent stappans in aerche verkeeren;
Saghen si die minden in trauwen reine,
Si spraker recht of als dorpers vileine.
Saghen si die vroede in goede becliven,
Si seiden: hets quaet dat si bedriven.
Saghen si yement die helich hiet
Si seiden: ghi en kentene van binnen niet.
Wat dat si zaghen. hoe goet het was
Niement haers valschs blaets en ghenas.
Dat proufdic wel, heer coninc, nu siet
Dustane zaken en ghenouchden mi niet;
Want ic doe minde, dat wel verstaet,
God weet, in duechden ende zonder quaet;
Nochtan si brauden mi zulc een bier,
Mi ne luste niet langher te blivene hier,
Ende waert ooc noch alzoot was doe
Ic liepe ter clusen waert emmer toe.
Terde point, heere, wilt verstaen:
Als ic die oghen begonste te slaen
Van minen verstane, ende claerlic kende
Dat al deser blijsscap wart een hende,
Ende ooc dat niement en weet welc tijt;
Maer als een droom een overlijt:
Heden up ende morghen neder,
Dat leden es en comt niet weder,
Dat werden zal weet God alleene,
Ende dat dit aerme dal van weene
| |
| |
Gheene vruechden en gheift die yet gheduert,
Ende ooc es al dats ons ghebuert:
Met pinen ghecreghen, met zorghen bezeten,
Met rauwen ghelaten ende zaen vergheten,
Die ghene die laet van dient bezit.
Heer coninc, als ic voor peinsde dit,
Wardic van doolne so vervaert
Ic peinsde ic ware goet thuuswaert,
Eert spader worde, het dochte mi tijt.
Edel heer coninc, mids dat ghi zijt
Te binnen van den pointen drie,
Die uuter werelt jaechden mie;
So willic hu zecghen in corten dinghen
Waer omme wi comen ende wat wi bringhen.
Twee wilde lieden die comen hier,
Ende hoorden van eenen forestier
Van eere stat des Witten Beere,
Dien eist diene ic te siene begheere,
Ende daer toe zijn gheselscep al.
Nu hoort wat ic hu zecghen zal,
Int wout, heere, daer mijn hermitage
In staet, daer dese twee manne sauvage
In hebben ghelopen menichen dach,
Waest dat ic se toot mi comen zach
Jonc ende cleene, nu zijn si groot.
Daer gaf ic hem te harer noot
Van dien dat mi verleende God;
Nu zijn si vroet doe waren ze sod.
Tghelove dat hebbic hem gheleert,
Hare herten hebben zi ghekeert
| |
| |
Te siene van Brucghe, die saliche stat,
Ende al te met seidic hem wat
Van deser stede de gheleghenteit,
Mids welken si const ende aerbeit
Hebben ghetoocht in een present
Dat hu, heer coninc, zal warden bekent,
Ende en hebben no zin, no const ghespaert,
Uut rechter minnen ter steden waert;
Ende omme dat ic zach die minlichede
Van hem toot Brucghe, der goeder stede,
So ghinic jonstelijc exponeeren
Twerc, dat ic hem sach avizeeren,
Om dat te verclaerne ter bede van hem,
Eist dat ic met hem hier comen bem.
Maecict yet lanc, verghevet mi,
Want ict uut jonsten doende si;
Heere coninc, hier muechdi vor oghen sien
Van ruden lieden subtijl engien,
Die hebben van verren ghesleghen der naer
Om van ieder liede texemplaer
Van horen secghene te makene.
Juuste waert quaet te gherakene,
Al pijnde mens ende menze sage voor oghen,
Men zoudze nochtan wel missen moghen,
Doch hebben zi uut jonsten ghedaen haer beste:
Poorten, mueren, tor ende veste,
Ende de bewares der bloumkine met
Hebzi omtrent de stede gheset;
Eeuwelic bewaerze God van snevene,
Ghemaect hebzi de poorten sevene.
| |
| |
Up elke poorte so machic stellen
Een lettere, so mach ic Brucghe spellen:
·B· ·R· ·U· ·C· ·G· ·H· ·E·
Met desen zevenen, no min no mee,
Spelt men Brucghe, alzo men ziet;
Up elke lettere een vrai bediet,
Diere elke poorte zal hebben eene.
Al es mijn connen daer toe te cleene,
Willet int beste altoos verstaen
Om Gode, ende willet in danke ontfaen.
Die Ghent-poorte beghinic voren,
Up die ·B· so ghi muecht horen:
De ·B· gheeft ghiften twee der stede,
Dats Broederscap ende Bliscap mede;
Want tpoeint dat meest verblijt de zinne,
Vorwaer dats broederlike minne.
God moetze langhe in duechden sparen,
Die gherne aldus dese poorte verwaren;
Ook biddic Maria, der maghet zoet,
Dat euwelijc ghedueren moet.
Nu willic te declaereirne mi pinen
De poorte van Sinte Katelinen:
Up eene ·R· ic die fondere.
Twee pointen ic daer up avizere,
Daer zoe die stat in pijnt te bevredene.
Teen point es Recht ende tander es Redene,
Danc hebbe die ·R·, want zonder waen
Men soude die werelt duere gaen
Eer men dies vonde Brucghes ghelijc;
Lof hebs die, heere van hemelrijc.
| |
| |
De Bouverie die volght hier naer;
Eene ·V· zo willic stellen daer.
Die ·V· twee pointen openbaert,
Daer soe die stede zeere bi verclaert:
Teen es Vroescap ende tander es Vriheit.
Dese twee pointen voor waer gheseit
Behouden de stat in zulker eeren:
Wie daer in comen of verkeeren
In allen plaetzen sijs hem beloven;
Danc hebbe de gracie Gods van boven.
Die Smede-poort es hier naer ghestaen;
Eene ·C· heift zoe in haer bevaen.
Dese ·C· heift pointen twee, diet hoort:
Teen es Cracht, tander es Confoort.
Danc hebbe God sier ghiften milde,
Die dus plentueselike wilde
Brucghe, die nobele stat, verchieren
Met letteren van so werder manieren.
Ic bidde Maria, der reiner maecht,
Dat zoese voort houde ongheplaecht.
Desel-poorte die es hier nu,
Die hout een ·G·, dat seghic hu.
Dese ·G· hout pointen twee voor waer,
Die men mach scauwen openbaer:
Dats Gonst ende Goedertierheit.
Wie comt in tstat hi vint bereit
Dese twee pointen van der ·G·;
Comsi te lande, comsi ter zee,
Sine vindet nieuwers alzo goet als hier;
Danc hebbe Gods gracieuze bestier.
| |
| |
Die Speipoorte is hier naer ghenoomt;
Een ·H· heift zoe, die mildelijc droomt,
Ter stede waert in tween pointen int zeil:
Teen point es Hope ende tander es Heil.
Hope sent zoe met harer cracht
Twee waerf onder dach ende nacht,
Ende Heil sent zoe ter stede waert in;
Danc moet hebben dat zaliche Zwin
Ende God den hoghen lof van al,
Dat hi gaf, gheift ende gheven zal.
De sevenste, dats sinte Cruus-poorte,
Die draecht een ·E· van grote conforte,
Met pointen twee van wiser leere,
Dats Eendrachticheit ende Eere.
Dese twee moet ons God verleenen
Van euwen teeuwen voort al tenen.
Edel heere, machtich ende hoghe gheseten,
Nu hebbic hu ghelaten weten,
Tuwer eeren, dexpocicie van
Den ·VII· lettere, zo ic best can,
Ende elke poorte die heift haer deel
Van haren bestiere, ende elc torreel
Na onsen besten gheordinerd.
Voort, edel heere ghecoronerd,
Biden ghelucke van der bone,
Ter eere van uwer edelre crone,
Ende ooc dat wi hu willen toghen
Dat wi sijn vrienden voor den oghen,
Ende alzo wel vrienden bachten rucghe,
So scinken wi hu die stat van Brucghe;
| |
| |
Ooc zo esser in een gaersoen;
Ombeit, heere, die zal hu manscep doen
Van zulker waren, als hi brinct.
Nemse in dancke, ende minlic scinct
Ons den wijn, oft hu dinct goet;
Dan willen wi lopen metter spoet
Ter hermitagen weder te gader.
Ic bidde Gode, den hemelschen vader,
Dat hi ons tander jaer late versamen
Beter ende zalicher in zinre namen.
|
|
Auteursrechtvrij