Poëziekrant. Jaargang 16

Kort

Sprekende journalistiek

Spreektaal schrijven: het ligt niet voor de hand. Beginnende radio- en televisiejournalisten en medewerkers van audio-visuele diensten ondervinden dat snel. Het probleem begint als een gesproken bericht vooraf moet worden uitgeschreven. Wie dan alle richtlijnen voor schrijvende journalistiek overboord gooit, is al een flink stuk op de goede weg. Een krantebericht op de radio voorlezen, gaat nu eenmaal niet. De grote vraag is dan hoe het wel moet. ‘Maak korte zinnen’ is als advies al te beperkt.

In 1986 verscheen de eerste editie van Sprekende journalistiek. Kees Schoonenberg, voormalig docent bij NOS-opleidingen, bundelde zijn cursuservaring tot een praktische leidraad. Zopas verscheen een heruitgave, in een aanzienlijk goedkopere uitvoering. Tientallen onderwerpen, van het schrijven van een draaiboek tot de grondslagen van presentatie, komen aan bod. Aan voorbeelden en anekdotes is er geen gebrek. Bovendien heeft de auteur de eenvoud en helderheid waar hij voor pleit, duidelijk ook in zijn handleiding toegepast. Het resultaat is een boek dat opmerkelijk vlot leest. Een aanrader voor al wie schrijft. (Jan Dewitte)

Kees Schoonenberg, Sprekende journalistiek. Schrijven voor radio en televisie, Uniepers, Abcoude, 1991, 164 p., fl. 19, 90; 398 fr.

Vals!

Voor vervalsers heeft onze tijd weinig begrip. Kunstwerken die niet van de ‘meester’ blijken te zijn, worden resoluut gedevalueerd, hoe knap ze ook zijn. Schrijver-journalist Wim Zaal houdt zich al jaren zoet met het verzamelen en onderzoeken van literaire mystificaties en tekstvervalsingen. Met groot enthousiasme brengt hij in De verlakkers verslag uit van veertig eeuwen doortraptheid. De talrijke cases die hij de lezer voor de voeten strooit, waren lang niet allemaal slecht bedoeld. Mystificaties moesten zieltjes winnen. Zieners dachten echt dat ze in verbinding stonden met een overleden schrijver die zijn rouwende lezers tegemoet wilde komen. Het wonderkind Chatterton wou de literaire wereld gewoon een poets bakken met zijn roerende ‘middeleeuwse’ verzen. Andere vervalsingen zijn zo spitsvondig tot stand gekomen dat je moeilijk anders kunt dan met de snoodaards sympathiseren, vooral omdat de auteur zelf zijn bewondering niet verbergt. Meeslepende en sensationele lectuur voor tussendoor. Niet van een wetenschapper maar van een geboren verteller. Se non è vero... (Jan Dewitte)

Wim Zaal, De verlakkers. Literaire vervalsingen en mystificaties, Amber, Amsterdam, 1991, 199 p., fl. 29, 90; 598 fr.

Eeuwigdurend aandenken

Yang 150-151 heeft een rouwbandje om. Niet dat een van de vaste medewerkers overleed, al neemt Jean-Paul den Haerynck wel ontslag als redactiesecretaris. Nee, het is een Kerkhovennummer. Centraal staat een fotocyclus van Carl Uytterhaegen, waarin die zijn eigen interpretatie geeft van het begrip ‘kerkhof’. Ook Michael Ruetz zorgde voor heel wat beelden. Vertaalde romantische en decadente gedichten getuigen van de literaire kerkhofcultuur van de negentiende eeuw (o.m. Dei Sepolcri van Ugo Foscolo, met inleiding door Reinier Speelman). Recent neemt de belangstelling voor kerkhoven opnieuw toe, wat zich ook vertaalt in poëzie en proza. Yang bevat staaltjes van Koen

[p. 45]

Peeters, Sarah Kirsch, Gie Bogaert, en kerkhoftoerisme van Michel Serres, Luc Devoldere en Johan de Boose. Funeraire gedichten van Erik Spinoy, Gottfried Benn en Paul Valéry krijgen een lijkschouwing, en er is aandacht voor Samuel Beckett, striptekenaar Comès en Matière Céleste van Pierre Jean Jouve. Guido Maertens brengt een beknopt historisch en geografisch overzicht van begraafplaatsen. Kwaliteit die geen krans behoeft. (Jan Dewitte)

Yang 150-151, 27ste jaargang nr. 2-3, april-september 1991, 179 p., fl. 19; 350 fr.

Literaire pelgrimages

Bij Anthos en Lannoo verscheen een gids voor lezers die met boeken alleen niet tevreden zijn. Zij die graag wegdromen in geboorte- en sterfhuizen van romanciers en dichters, sporen van fictieve personages volgen door de drukte van steden en de rust van het platteland, of gedichten lezen op de plaats waar ze geschreven zijn. Het kan ook gezellig thuis, waar Michel van der Plas uw reisgids wil zijn. In Nu moet ik zijn geluk beschrijven reconstrueert een gepassioneerde pelgrim ter plaatse de omstandigheden waarin beroemde werken tot stand zijn gekomen. Hij bezocht Dickens in Kent, Gezelle in Roeselare, Verlaine in de gevangenis van Mons. Oscar Wilde, Lord Byron, T.S. Eliot, Juliette Drouet en Victor Hugo, de Claudels en Karl Baedeker: Van der Plas was er. Ook bij de uitgeverij van de Gebroeders Kluitman en de kloosterbibliotheek van Admont klopte hij aan. De impressies van een belezen man met een neus voor geschiedenis zijn aanstekelijk opgetekend. Alleen de kaartjes krijgt u er niet bij. (Jan Dewitte)

Michel van der Plas, Nu moet ik zijn geluk beschrijven. Literaire pelgrimages, Anthos, Baarn - Lannoo, Tielt, 1991, 192 p., fl. 28, 25; 565 fr.