Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Reis van Jan van Mandeville (1998)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.50 MB)

ebook (2.91 MB)

XML (0.48 MB)

tekstbestand






Editeur

N.A. Cramer



Genre

proza

Subgenre

reisbeschrijving


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Reis van Jan van Mandeville

(1998)–Anoniem Reis van Jan van Mandeville–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Van enen groten lantscappe gheheten lamory, daer die luden al naect gaen ende ander dinc.

Van desen lande gaetmen door die westersche zee door menich eylant ende lantscap, welc v alte lanc zoude risen te noemen. Ende van dezen eylande daer jc v of hebbe ghesproken in .lij. dachuerden is een herde groot lantscap, dat heet lunori. Jn dit lant ist herde heet ende daer is een ghe\woente

[Folio 93rb]
[fol. 93rb]

ende costume, dat manne ende wiue altoos naect gaen ende spotten mit vreemde lieden, als sise sien ghecleet ende segghen, dat god die adam maecte was naect ende adam ende yeue waren naect ende dat hem niement en soude scamen een yghelijc hem te tonen, also alsen god heeft ghemaect, want het en is niet lelic, dat van naturen is. Ende segghen, dat die liede die ghecleet sijn zijn van eenre andre werelt, of het sijn liede, die in gode niet en ghelouen. Ende segghen wel, dat si ghelouen in gode, die die werelt sciep ende adam ende yeue maecte ende alle andre

[Folio 93va]
[fol. 93va]

dinghen. Ende si en hebben ghene ghetrouwede wiue, mer alle die wiue sijn ghemeine van dien lande ende si en ontsegghen en ghenen man zinen wille te doen, want si segghen, dat si sonde daden en daden sijs niet, dat die manne wouden ende dat god beual ende gheboot alsoe adame ende yeuen ende alle den ghenen, die van hem comen zouden, daer hi sprac: crescite et multiplicamini et replete terram, dats te segghene: wast ende menichuoudicht ende veruult aertrike. Jn dit lant en mach niement segghen: dit is mijn wijf of dit is mijn man. Ende alsi een kint baren, si gheuent die si wil\len

[Folio 93vb]
[fol. 93vb]

van dien mannen, die mit hem te doen hebben ghehadt. Ende tlant is ooc al ghemene, want deen houdet een ende die ander een ander jaer ende een yghelijc neemt vandien lande daer hi wil. Ende al tgoet van dien lande is ghemene, coren ende ander dinc, want daer en is niement niet te voren ghesloten ende men neemt daer men wil ende dat een ygheliken behaecht mach hi nemen zonder kalengieren ende also rike is deen als dander. Mer si hebben een quade coustume, want si eten lieuer menschen vleesch dan enich ander, nochtan is tlant herde oueruloedich van corne, van vleesche, van vische, van goude,

[Folio 94ra]
[fol. 94ra]

van suluer ende van allen andren goede. Daer varen coopliede ende voeren mit hem jonghe kindre om in dit lant te vercopene ende si copense ende sijn si vet, si etense staphants. Ende ist dat si magher sijn, si doense vet maken ende dan eten sise ende segghen, dattet tbeste ende tsuetste vleesch is, dat men vint. Jn dit lant ende in menich ander landen daer omtrent en sietmen niet die sterre, die men heet transmontana, dats die zee sterre, die haer niet en roert, die noorden waert staet, mer verre sietmen een ander, die int contrarie staet, dat is zuden waert, diemen heet antarike ende dat is in dien lande die zee sterre, daer die scipliede haer auijs aen nemen. Ende alsmen in dese lande ende in deser zee noordenwaert

[Folio 94rb]
[fol. 94rb]

neemt sijn avijs aen die zee sterre, diemen heet transmontane, also nemen si haren auijs van scepene inder zee in dien lande zuden waert an dye zee sterre diemen hyet antartica. Want dese sterre antarike en toont haer niet in onsen lande norden waert nocht ooc onse sterre transmontane en toont haer niet in ghenen lande zuden waert, waerbi dat men merken mach ende worden gheware, dattet aertrike ende die zee is van ronder vormen. Want een deel vanden firmament toont hem in een lant, dat hem niet en toont in een ander lant. Ende dit machmen proeuen mit experiensien ende mit subtijlre besockinghe aldus: waert datmen voere van scepen ende

[Folio 94va]
[fol. 94va]

van lieden vonde, die aldie werelt omme woude varen, men mochte mit scepen varen al om ende omme die werelt ende onder ende bouen, dat jc aldus proeue, want jc hebbet selue gheproeft ende ghemerct jn deser manieren. Jc hebbe gheweest in die parthye van desen landen van brabant ende aernstelike ghesien aen dastralabe, dat is an een compas, daer men die hoghede ende die mate vanden planeten mede met ende hebbe an dastralabe vonden, dat die sterre van onsen lande in dese zide der zee liij gaerden hoghe is. Ende in aelmaengen waert int conincrike van behem is si lviij graden hoghe ende vorder meer

[Folio 94vb]
[fol. 94vb]

noordenwaert es si lxij gaerden hoghe ende enighe minimen mede, want jc hebbet zelue ghemeten an dastralabe voorseit. Ende ghi sult noch weten, dat dese sterre transmontane van desen lande ende die sterre antarike van dien lande sijn beide onberoerlike. Ende mids desen tween sterren so omloopt tfirmament des hemels als die rade van enen waghen lopen in die asse, so dat dese twee sterren sceiden tfirmament ende deylent in tween perthien, so dat alse vele van desen firmamente es bouen als onder. Ooc hebbic gheweest ten zuden lande waert ende hebbe ghesien ende ondervonden, datmen

[Folio 95ra]
[fol. 95ra]

jn dit lant van hogher libien eerst weruen siet die sterre van antarike, dats die sterre voirseit van ghenen lande. Ende so jc vorder ghinc in dat lant bouen libyen, so jc dese sterre hogher vant, so datse bouen libien te ethiopien waert is wel xviij garden hoghe ende ooc enighe minimen, die xl maken enen graet. Ende dan noch voorder te gane in andre eylanden ende lantscappen vant jc die selue sterre antarike xxxiij graden hoech ende xvj minimen. Ende haddic scepinghe gheuonden ende gheselscap om vorder te gane, jc wane wel seker sijn, dat wi hadden ghesien alle die rontheit des firmaments al omme ende omme. Want also jc v

[Folio 95rb]
[fol. 95rb]

voren hebbe gheseit, die helleft vanden firmament is tusschen dese twee sterren, welke helleft jc altemale ghesien hebbe. Ende vander ander helleft des firmaments, die onder transmontane es, dats die zee sterre van desen lande noordenwaert, hebbic ghesien lxij graden ende x minimen lanc ende verre. Ende ten suden waert hebbic ghesien, dat onder antarike was xxxiij graden ende xvj minimen. Nv merct, die helleft van desen firmamente en is mar ixxx graden ende van desen ixxx graden hebbicker ghesien lxij van eenre parthyen ende xxxiij van der andre, dat sijn te gadre lxxxx ende v ende die helft van enen gra\de,

[Folio 95va]
[fol. 95va]

so dats maer en ghebreect, jc en hebbe alle tfirmament ghesien, mar iiijxxende iiij graden ende wel die helleft van enen grade. Ende dat en is niet dat vierendeel van den firmamente, want tfierendeel vanden firmamente heeft iiijxx ende x graden, so datter of ghebreect vijf graden ende enen haluen vanden vierendeele. Waer bi dat jc sekerlike segghe, datmen alle die werelt mochte al omme gaen also wel onder als bouen ende weder keren in sijn lant, die gheselscap hadde ende scepinghe. Ende altoes soudemen lantscapen ende eylanden ende scepinghe vinden, also alsmen in dit lant doet, want ghi weet, dat die ghene die recht

[Folio 95vb]
[fol. 95vb]

sijn onder dese sterre antarike sijn rechten voet teghen voet mitten ghene, die wonen ende sijn onder die sterre transmontane, want alle die zee ende alle lantscapen hebben andre lantscapen ofte zee ieghen hem ofte van onder ofte van bouen ligghende ende dats daer omme dat si van ronder figuren zijn. Ende alsoe jc begrepen hebbe ende verstaen mach, so dunct mi dat des pape jans lant des keysers van indien is onder ons. Want alsmen van scotlant of van ynghelant te jherusalem waert trect, climt men altoos opwaert, want onse lant is in die nederste perthye van westlant ende pape jans lant is in die nederste perthye van

[Folio 96ra]
[fol. 96ra]

oestlant ende hebben daer den dach, als wi hebben den nacht. Ende also wi hebben den dach, soe hebben si den nacht, want tlant ende die zee sijn van ronder formen. Ende datmen clemt opwaert in deen zide, dat daeltmen neder in dander zide.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

landen

  • Irak

  • Saudi-Arabië

  • China

  • Griekenland

  • Israël

  • Ethiopië

  • Turkije

  • Egypte

  • India