Een schone ende ghenoechelijcke historie van Ioncker Ian

Dat viij. Capittel. Hoe heer Ian hem bereet maecte om de camp te vechten ende hoe hy den Ruese verwan ende van den Heydenen veruolcht wert.

DEs Morghens doe hem den dach vertoonde, is Heer Ian ter Kercken gegaen om Misse te hooren, en hy heeft dat lichaem ons Heeren ontfanghen om dat hy te beter bewaert soude zijn. Ende na der missen is hy te hove gegaen, daer hem een costelijck Bancket bereyt was. Daer na zijn hem zijn Wapenen ghebrocht, die by hem ghevonden waren. Ende de Keyser halp hem selve wapenen ende gaf hem tbeste Paert dat hy in zijn Hof hadde: De jonghe Keyserinne gaf hem een costelijck zijden sluyer om aen zijn lance te

[fol. B4v]

doen, ende begheerde dat hijt om harent wille voeren wilde ende daer toe gedencken. Als Heer Ian den sluyer aensach zoo verblijde hy daer door seer in zijn herte ende danctese seer van haer goede gonste, ende wert zoo ghemoet om te strijden teghen den Ruese van dat gesicht des sluyers dat van Gloriande quam, als Hector vanden aensicht der schoonder Helena was om te strijden tegen den Griecken.

Ende als hy nu al ghewaepent ende opgheseten was, scheen hy soo recht oft hy wt den paerde ghewassen ware, ende zoo schoon, datmen gheen schoonder creature aensien en mochte. De Paus gaf hem de benedictie ende quijt scheldinghe van alle zijne sonden. Daer na nam hy oorlof aen alle de heeren, ende aen des Keysers dochter, begheerende dat zy den Heere ootmoedelijck voor hem bidden soude Ende met dien reet hy met grooter couragien te Poorten wt ter plaetsen daer den Camp gheschien zoude. De Keyser met alle de heeren waren om hem seer sorchvoudich, principalijck des Keysers Dochter, de schoone Gloriande, want hy was seer jonck ende teder, ende moeste hem verweeren teghen zoo grooten ende starcken Ruese, zoo dat het deerlijck was te aensiene, dat gheruchte was seer groot onder tvolck dat Heer Ian de nieuwe Ridder den starcken Ruese bevechten zoude, De gheheele Stadt was in lijden. Maer de verrader Gouweron verblijden in zijnre herte, ende sprac heymelijck dat zijt hoorden die neffens hem stonden. Rijdt heenen, nimmermer en moet ghy wederomme keeren ten zy tot uwer grooter schanden, oft blijven Doot inden velde, ghy valsche vondelinc. Gloriande ginck nae haerder cameren ende viel op haer knien, ende badt den Heere ootmoedelijc met weenende ooghen, dat hy den jonghen Ridder victorie wilde verleenen tegen den starcken Ruese. Heer Ian is zoo verre ghereden, dat hy quam ter plaetsen daer den camp gheschien zoude.

Als hem de Ruese sach, zeyde hy. O du jonghelinck ganck en haelter noch ses oft seven tot dy, die u helpen moghen want mijn dijnre iammert ouermits dat ghy zo schoonen jongelinck zijt, ende my dunct dat het groote schade waer dat ick dy versloeghe oft, bidt Mahon dat hijt u vergheue het quaet dat ghy van hem ghesproken hebt, ende ic sal dy weder laten gaen. Heer Ian antwoorde ende sprack, Heer Ruese laedt staen deese woorden, want ghy sult haest sien die cracht ende macht Ihesu Christi, stelt u ter weere ende beschermt u oft ghy wilt, want al ben ick jonck van iaren, die Heere der Heeren sal my wel gratie geuen om eenen hont te verwinnen. Als Heer Ian dese Woorden ghesproken hadde, zoo wert de Ruese met gramschap onsteeken ende zeyde, wacht u nu want ick sal u steeken ende slaen daer ick u vinden can: Met dien staken zy beyde haer paerden met sporen, ende elck reedt opt eynde vander banen, ende leyden haer lancen inde clincke, ende quamen met eenen dros aen malcander, maer de Ruese quam aen Heer Ian met zoo grooter cracht, dat hy hem een groote wonde gaf, ende stack hem tusschen schilt ende helm, alzo dat hy hem de mouwen vanden Harnasch doorstack, ende de steke was zo groote dat de Ruese zijn lancie brac, ende heer Ian stack den Ruese in zijn schilt zoo groffelijck, dat zijn lance oock in stucken spranck, en dat beyde de paerden op haer hamen saten, schoonder ioeste en hadde noyt man ghesien. De Ruese was eerst in zijn ghereyde, ende nam een versche lance, hy quam snellijcken met grooter cracht ghereeden ende meende Heer Ian te doorrijden, maer Heer Ian ontsprack hem den steecke, ende sloech den Ruese zijn slinckerhant af. Doen wert de Rueser seer toornich ende greep zijn Sweert ende

[fol. C1r]

sloech na heer Ian ende geraeckte hem op zijn schouder, alzo dat hy een grote wonde ontfinck, heer Ian siende dat hy noch eens gequetst was track wat achter waerts, denckende hoe hy den Ruese vanden paerde soude gecrijgen want hy op het zijn niet sonder groot perijckel comen conde, aldus staende ende fantaserende, nam hy zijn swaert met beyde handen, ende stack des Ruesen Paerdt onder inden buyck, dattet doot ter aerden viel, ende de Ruese viel onder. Doen worde de Ruese gram ende seyde.Tfy moet v werden dat ghy uwen moet wreect over een beeste heer Ian zeyde: t'waer wel in mijnder macht over u te wreecken, maer men sal my niet verwijten dat ick een leggende Man slaen sal. De Ruese stont op ende ginck heer Ian sterckelijc bevechten ende heer Ian weerde hem vromelijc, alzo dat zy beyde seer vermoeyt ende gewont waren. Ten lesten nam de Ruese zijn ghijsarme, ende sloech nae heer Ian zoo vreeslijcken slach dat hy in groter vresen was, maer Heer Ian ontspronc den slach, ende de ruese sloech den stock zoo stijf in d’eerde dat hyse niet wt crijghen en conde. Doen verhaelde heer Ian zijnen slach ende sloech den Ruese zijn ander handt af, ende de Ruese viel ter aerden, Heer Ian seyde staet op heer Ruese ende vecht nu teghen my ghy wildet teghen mijnder ses oft seven vechten. De Ruese riep, cort my mijn pijne, want ick lijde duysent dooden. Doen nam hy zijn Swaert ende sloech den Ruese zijn hooft af. De soudaen van Persen siende dat zijn Ruese verwonnen was, sprac tot zijn heeren aldus ghy heeren wat soudij er af segghen oft wy desen vermaledijden kersten ghevanghen namen ofte doot sloegen overmits de groote schande die hi ons ghedaen heeft, wy souden onsen moet daer mede vercoelen. Doen zeyde de Ammirael, ghy heeren wat wildy maken zwaer ons eewige schande, dat wy ons ghelofte souden breecken, want wy den Kersten vast gheleyde hebben toegheseyt. Mahon soude ons plaghen in dien wy ons ghelofte braken ter wylen dat zy aldus in twijfel waren, zo heeft Heer Ian des Ruesen hooft aende Sadel van zijnen paerde gebonden, ende meende zoo wech na der stadt te Rijden, maer de Heydenen hadden hem den wech ter wijlen ondergaen, want hy was belegen aen allen zijden, doen hy dit sach was hy in groter vresen, want hy en wist niet werwaerts rijden, hy sprack o Godt helpt my nu wt deeser noot, want ick uwer hulpen van doen hebbe, ick moet my nu hier ter weere stellen, blijf ic doot wilt doch mijn arme Ziele in v bewaringhe nemen. Doen Heer Ian sach dat het ymmers zijn moeste, ghaf hy zijn paert de spooren, ende reet onder den hoop, daer beghonst hy af te slaen handen ende voeten, hy hadde den arm zoo ghoet, wat teeghen hem quam hy moeste wijcken oft opt Velt doot blijven, want hy velde, al dat teghen hem quam, alsoo dat hy de eerste ende tweede schare doorbrack, doen genaecte daer noch de derde Schare daer hy noch moeste door breecken, hy hadde oock ontfaen menige wonde ende hy begonste moede te worden alsoo dat hy met groter noot de derde schare doorbrac ende ontquam wt haeren handen, het begonste seer ten avonde te ghenaken. Doen hy ontreden was onrendt twee boochschooten weechs, zoo reet hy een voedt padt in ende gheraeckte in een bosch, alzo dat zy niet en wisten waer dat zy hem verloren hadden, doen hy zoo verre was dat zy hem niet gevolghen en conden, zo spranck hy vanden paerde, ende dede zijn wapenen wt, hy liet zijn paert een weynich ghaen weyden oock meenighe wonde ontfan- hadde oock meenighe wonde ontfanghen. Heer Ian hadde oock dien dach ontfanghen achthien groote wonden,

[fol. C1v]

hy schuerde zijn wapen rock in stucken daer mede hy zijn wonden verbandt, doen begonste hem seere te hongheren maer de spijse was hem daer seer onghereet alzoo dat hy hem daer inne te vreden moeste stellen, ende ginck hem een weynich rusten. Niet langhe daer nae zoo ghinck hy hem wapenen ende spranck op zijn paert twelck noch seer vermoyt was ende nam zijnen Wech na Romen. De schone Gloriande hadde groot verlanghen waer haren Ridder blijven mochte, ende badt onsen heere ootmoedelijck met wtstortende tranen dat hy haeren Campioen voor alle ongheval beschermen wilde. Nu heeft heer Ian zo langhe ghereden dat hy der stadt bestonste te genaken, ende de Poorten waeren noch gheslooten, want het was ontrendt der Sonnen opganck, ende des Keysers Dochter was des morghens vroech ter tinnen gheleghen om te weten oft zi van haren Ridder niet vernemen en zoude, ten lesten sach zy den Ridder van verre comen ghereden, doen hy de Stadt begonste te genaken so wert zy hem kennende by zijn wapenen ende by zijnen Schilde nochtans waren sy seer doorhouwen. De iofvrouwe is haestelijck by haren Vader ghegaen ende sprack hem aen in deser manieren. Mijn beminde vader ic hebbe onsen Campioen ghesien van bouen wt der Tinnen hy heeft den Ruese verwonnen, want hy bringhet thooft van den Ruese aen zynen Sadel gebonden, daeromme onsluyt de poorte ende laet hem inne rijden, ende gheeft hem dat hy verdient heeft, want hy is de beste ende de vroomste die onder der sonnen leeft. De verrader Gouweron dit hoorende trock den Keyser aen d’een zijde ende sprack hem secretelijck aen ende zeyde: Heer Keyser wat wildy maken, indien ghy dese vondelinck nu inne laedt, hy sal tgheheele hof in onruste stellen, want door u Dochter sal hy eenen grooten aenhanck ghecrijgen, alzoo datmen u voortaen voor geen Keyser meer houden en sal, daeromme raede ick u dat ghy de Poorte ghesloten houdt, nu de Ruese versleghen is, al blijft hy daer buyten daer en leydt niet veel aen, die selue rieden alle de ander Heeren die van Gouwerons partie ende maghen waren. De Keyser dit hoorende ende ouermits dat hy een out vreedsamich man was, zo gaf hy zijn consent daer toe, ende maeckte Gouweron ouerste vander stadt om alle dinck wel te beschicken. Ende Gouweron dede de poorten gheslooten houden, hoopende dat Heer Ian van den Heydenen versleghen zoude blijven.