Die hystorie van die seuen wijse mannen van romen

en exempel des sesten meesters

EEn keyser was te romen ende hadde drie ridders die hi sonderlinge lief hadde voer alle die ander Ende inder stat was een ridder die seer out was. dese trouwede een scoen wijf. die ionck was. ende haddese seer lief bouen alle dinck ghelijc als ghi oeck lief hebt uwe keyserinne Dese vrouwe conde alte seer wel ende suetelijcken singhen dat si mit haren soeten sanghe tot haren huse veel luyden toech. ende wort soe van veel menschen begheert Aldus gheuielt op een tijt dat si sat op haren stoel. ende dat aensicht ghekeert hadde ter straten dat si sien mochte alle die voorbi ghinghen Ende began soe suetelijcken te singhen dat si daer alle grote ghenuechte in hadden diet hoerden Bi gheualle quam een ridder wt des keysers hof gaende in die strate daer si sat. ende als hi hoerde die soete stemme. doe sach hi op haer mit ganser aendachte. ende wort van binnen begrepen in haerre lieften Ende hi ghinck tot haer int huus ende sprac haer toe woerden sijnre lieften die hi tot haer hadde. ende onder ander woerden

[p. 51b]

seide hi. wat sal ic v geuen dat ghi desen nacht bi mi slapen wilt Sy antwoerde hem hondert gulden. doe antwoerde die ridder Segt my wanneer ic tot v comen soude ic sel v die hondert gulden geuen. die vrouwe seide Ic selt v wel ontbieden alst tijt ende punt gheeft: des anderen daghes ghinc si weder sitten singen op die selue stede Ende doe geboerdet dat een ander ridder daer voer bi ghinc die oec also geuangen wort in haerre lieften ende beloefde haer oec hondert gulden ende si loefde hem oec die tijt te laten weten Des derden daghes wort die derde ridder oec soe van hair bedroghen die haer oec hondert gulden louede dien si oeck die tijt beloefde te doen te weten: dese drye ridders als si aldus in dat heymelike ghesproken hadden mitter vrouwen hieldent also verburgen dat nyemant vanden anderen en wiste: dye vrouwe lach op haer hoede ende dochte hoe si haer boesheyt volbrengen soude mogen ende quam tot haren man ende seide Ic heb here wat heymelicks mit v te spreken dat ic v segghen wil waert dat ghi minen raet volgen woudet wi souden onse armoede oueruloedeliken verlichten Dye ridder seide Segt dat mijn lieue vrouwe Ick salt wel heymeliken houwen ende volbrenghen dat ghi segt na minen vermogen

[p. 52a]

Doe seide si tot my sijn gecomen des keysers drie ridderen die een naden anderen alsoe dat die een vanden anderen niet en weet ende elc uan hem biedet mi te geuen hondert gulden Mochten wi die drie hondert gulden crighen ende ic nochtant van hem luden onbekent bleef en soudet ons niet wesen grote hulpe tot onse nootturft Die ridder seide Jaet seker. daer om sel ic daer toe doen dat v belieft. doe seide die vrouwe Ic weet goeden raet Wanneer si comen mittie guldens selt ghi staen after die doere mit een wt ghetogen swaert ende slaense die een naden anderen doot met dat si ingaen sellen ende so sellen wi die guldens crigen ende ic sal onbekent bliuen van hem luden. Die ridder antwoerde O mijn lieue wijf Ic hebbe vrese dat dat quaet niet verburgen en soude mogen bliuen ende wi souden daer om moeten vergaen ende met grooter scande worden confundeert doe antwoerde si Ick sal dit werck beghinnen ende sal oeck een goet eynde daer of hebben: Sijt wel ghemoedet ende en ontsiet v niet: Als dit dye ridder hoorde dat si soe wel ghemoedet was. so wort hy oec stouter daer op: die vrouwe sende ter stont om den eersten ridder dat hy comen soude sonder vertreck. wanttet nv zeer goet tijt was Als dese ridder dat

[p. 52b]

hoerde. quam hi sonder marren ende clopte an die doer. ende si was daer bereyt ende stont daer bi. ende seide. hebdi oec die hondert gulden Die ridder seide Ic hebse al reede Doe liet si hem in. ende doe hi inghinck wort hi doot gheslaghen van haren man. alsoe dede hi anderwerf ende derdewerf en brochte die dode lichamen in een heymelijcke camer Doe dit gheschiet was. seide haer man die die ridders ghedoot hadde O lieue vrouwe Ist dat dese lichamen bi ons gheuonden worden. so sellen wi quader doot steruen want het is onmoghelijc dat die ridders in des keysers hof niet ghesocht en sellen worden om te vernemen waer si ghebleuen sijn: Si antwoerde Ic hebbe dit werck begonnen ende sel een goet eynde hier oeck of maken. wilt niet sorghen Dese vrouwe hadde enen broeder die der stat waker ende voervechter was. ende des nachtes die straten plach ouer te gaen op die waeck mit sine ghesellen Die vrouwe die stont inder nacht voer haer deurre ende riep haren broeder ende seide O mijn alre liefste broeder. ic hebbe een seer verburghen dinck dat ic v in biechten segghen moet. wilt daer omme een weynich ingaen Ende als hi inghegaen was. doe ontfinc hem die ridder seer vriendelijcken. ende gaf hem wijn

[p. 53a]

te drincken Doe seide die vrouwe O lief broeder dit is die saeck dat ic v gheroepen hebbe. want ic uwes raets seer behoeue. die broeder seide Segt vriliken wat het is ende wat ic v helpen mach en sel ic niet laten Doe seide si. Ghisteren quam hier een goet ridder in in groter vrientscappen ende namaels wort hi met mijn heer twistende alsoe seer dat mijn heer sijn woerden niet langer verdragen en mochte ende slooch hem doot ende leget in mijn camer Nv mijn lieue broeder wy en hebben nyemant dien wi betrouwen moghen dan v Ende wort dit lichaem nv bi ons gheuonden soe moeten wi doch quader doot steruen Ende si en seide niet meer dan van enen doden ridder Die broeder seide. gheeften mi in enen sack. ic sal hem brenghen in die zee Als si dit hoorde soe wort si seer blijde ende si gaf hem dat lichaem des eersten ridders Ende hi nam dat dode lichaem ende hi ghinck haestelijcken op die zee ende werpet daer in Ende als dit gheschiet was so quam hi weder tot sijnre suster huus ende seide Schenct my nv goeden wijn. want bi gode ghi sijt gheheel daer of verlost Ende si dancte hem ende ghinck in die camer recht of si wijn halen soude Ende began mit luder stemmen te roepen wapen my die ridder is

[p. 53b]

weder ghecomen die in die zee gheworpen was Als dat die kemp haer broeder hoerde verwonderde hem ende seide Gheeften mi. ic sel sien of hi anderwerf weder op sel staen Aldus nam dat lichaem des anderen ridders ende meende dattet des eersten ridders waer ende liep op die zee ende bant enen groten steen an dat lichaem ende senckedet in die zee Doe dit aldus ghesciet was quam hi weder tot sijn susters huus ende seide Scencket mi nv den besten wijn. want ic hebben nv so diep ghesencket dat hi nymmermeer weder en coemt: Doe seide si God si des gheloeft. ende ghinck weder in die camer ende veynsde haer of si wijn halen soude. ende wort ropende mit luder stemmen Wee mi. wee mi. want hi is anderwerf verresen ende weder ghecomen Als dit die kempe hoerde sprack hi mit groten verwonderen wat duuel mach desen ridder wesen dien ick eerst in dat water hebbe gheworpen ende heb ten anderen mael een groten steen an hem ghebonden. ende hem so in gheworpen ende is nochtant anderwerf verresen. gheeften mi nv derdewerf. ic sel besien of hi oeck verrisen sel Doe gaf si hem den derden ridder. dien hi meende dat die eerste hadde gheweest. ende ghinck buyten die stat op een wilt velt. ende maecte daer een groet vuer ende werpen daer in Ende doe hi bi

[p. 54a]

nae verbarnt was ghinc die kempe een weynich van daen om sijn ghenoecht te doen daer en binnen quam daer een ridder rijden ter stat wert an daer hi in dien dage tornoyen soude Ende want het cout was ende noch doncker ende niet vorde van die stat en was Als hi dat vuyer sach. so ginc hi van sinen paerde ende warmede hem Ende als hi so bi dat vuer stont quam die kempe ende seide Wie bistu. die ridder antwoerde Ic ben een edel ridder: die kempe seide Ghi en sijt geen ridder mer die duuel. want ten eerste mael werp ic v int water ende hebbe v ten anderen mit enen steen versoncken ende hebbe v oeck ten derden mael in dat vuer gheworpen om dat ghi verbernen soudet ende meenden dat ghi al verbernet waert ende noch staet ghi hier mitten paerde Ende doe nam hi den ridder mitten paerde ende werp hem int vuer mitten paerde Ende quam daer nae tot sijn susters huus ende seide Scenct mi nv van den alren besten wijn. want doe ic hem verbarnt hadde vant ick hem anderwerf bi dat vuer staende mit sijn paerde. ende vertelde haer wat hem gebuert was Ende die suster verstont wel dat hi enen ridder vanden tornoeye hadde verbarnet Doe stont si haesteliken op ende schencte hem oueruloe\deliken

[p. 54b]

den wijn ende als hi wel ghedroncken hadde. ghinc hi van daen. daer nae gheschiede twiste ende sceel teghen den ridder ende sijn wijf alsoe dat hi hoer een kinneback slach gaf daer si seer toernich wt wort. ende seide tot hem daert veel luyden hoerden O onsalighe wat wilstu doen. wilstu mi oeck doot slaen als ghi des keysers drie ridders ghedoot hebt. als dat die luden hoerden sloeghen si hant aen ende vinghen den ridder ende sijn wijf. ende brochtense beyde voer den keyser Ende als si daer quamen leet dat wijf ter stont hoe dat haer man die ridders ghedoot hadde. ende hoe si drie hondert gulden ontfanghen hadde Ende doe dat also bi der waerheit beuonden wort. so worden si beyde ghesleept aen een paerts start ende daer na te samen ghehanghen Doe seide die meester Heer keyser hebdi dit wel verstaen dat ick gheseit hebbe Die keyser antwoerde Jae ick wel Ic segghe bi gode dat dat wijf dat quaetste wijf was die wesen mochte In dien dat si haren man tot die manslachte brochte. ende namaels hem meldede Die meester seide Het en is niet te sorghen het en sal v argher boren om dien raet des doot slaghes die uwe wijf v raet dat ghi uwen soon doden soudet: Doe antwoerde die keyser Mijn soon en sel

[p. 55a]

huden niet steruen Als dat die meester hoerde danckede hi den keyser ende nam oerlof ende ghinc sijns weges Dit verhoerde die keyserinne als dat des keisers soen noch leefde ende liep totten keyser als een rasende wijf screyende ende roepende O mi onsalige wijf wat sal ic doen. wee mi wee mi want ic mi seluen verdoen sal. want ic soe groteliken bescaemt ben Die keiser seide haer. dat si varde van v dat te dencken Mer beider een weynich ghi selt corteliken een goet eynde hebben van uwer saecken Doe antwoerde si Heer dat eynde sal quaet wesen. want der of sel comen uwe confuys ende die mijn. die keiser seide Swijch en wilt sodanigen dinghen niet voernemen. ymmer seide si here sel van di gescieden ende van dinen soen alst eens gesciet is enen coninck ende sinen rentemeester Die keiser seide Ic bidde segt mi dat exempel Sij seide Ic wilt v gaern seggen Mer ic heb anxte dat ghi mi niet meer verhoren en selt. want morghen sal die seuende meester comen om v te spreken ende sal uwen soen vander doot verlossen ghelijck als sijn ghesellen hebben ghedaen Want opten anderden dach hier na sel dijn soen spreken wt wes woorden ghi so grote ghenoechte nemen selt dat ghi alheel vergheten selt die grote liefte die tusschen v ende

[p. 55b]

mi is Die keyser seide Dat is onmoghelijken te gheschieden in mi. ten waer dat ick dat ondervonden hadde. ende ick en sel uwer lieften nymmermeer vergheten Doe seide si O heer keyser Ist dattet v belieft. ic sel v een exempel segghen. waer bi ghi v hoeden moecht van alle toecomende quaet. ende sonderlinghe van uwen vermalediden soen die mi wil verderuen ouermits sine meesters Die keyser seide Wilt doch dat segghen. ende si began te vertellen ende seide als hier na volghet