Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het vij. Capittel.

Godt beveelt Noach met sijn huysgesin te gaen inde Arke, vers 1. Van allerley reyne ende onreyne gedierten seker getal tot sich te nemen, 2. Noach verricht alles na Godts bevel, 5. De Suntvloet begint, met opberstinge vande Fonteynen des grooten afgronts van onderen, ende eenen gedurigen plasregen van boven, 10. De wateren wassen 150 dagen, bedecken de bergen, ende al, wat leven heeft op aerden, dat vergaet, 17.

1

DAer na seyde de HEERE tot ^a Noach: Gaet ghy, ende u gantsche ¹ huys in de Arke: want ^b u hebbe ick gesien rechtveerdich ² voor mijn aengesicht in desen ³ geslachte.

a 2.Petr. 2.5.

1 Dat is, huysgesin. alsoo ond. 17.12. ende 24.3. ende 39.11. Exod. 1.1. Prov. 31.27. Act. 16.15. etc.

b Bov. 6.9.

2 D. niet alleen uytwendichlick, in den schijn, ende inden mont, maer oock inwendichlick, in de waerheyt, ende in de daet, ende dat door het geloove in het beloofde zaet, ende de heylichmakinge des Geestes, alsoo Luc. 1.6.

3 Siet boven 6. op vers. 9.

2

^c Van alle ⁴ reyn vee sult ghy tot u nemen ⁵ seven [en] seven, het manneken, ende sijn wijfken: maer van het vee, dat niet reyn en is, twee, het manneken ende sijn wijfken.

c Levit. 11.

4 Reyn ten aensien van Gods ordinantie, door de welcke hy dese beesten van andere hadde afgesondert tot offerhande, ende der menschen spijse: waer van hy sijnen wille den Voorvaderen wel geopenbaert hadde, maer naderhant door Mosen volcomelick verclaert heeft. Siet Levit. c. 11.2.

5 Hebr. seven seven, als oock in't volgende, dat is van elcke soorte drie paer, ende een overtollich, ter offerhande na den Sundtvloet. De Hebreen stellen dickwijls een woort ofte meer tweemael, als sy bedeelinge willen maken. Siet onder cap. 32.16. Num. 7.11. ende 29.10. Marc. 6.39. etc.

3

Oock van't ⁶ gevogelte des hemels seven [en] seven, 't manneken ende 't wijfken, om zaet levendich te houden, ⁷ op de gantsche aerde.

6 T.w. van't reyne, als vers 2.

7 Hebr. op het aengesicht der gantscher aerde; ende soo in 't volgende.

4

Want ⁸ over noch seven dagen, sal ick doen regenen op de aerde veertich dagen, ende veertich nachten: ende ick sal van den aerdbodem verdelgen ⁹ al wat bestaet, dat ick gemaeckt hebbe.

8 D. na, ofte, tegen den uytganck van seven dagen.

9 Alle levendich wesen, te weten, dat om in het leven te blyven, sich op der aerde onthouden moet, ende sich door de kracht der ziele die daer in is, als over eynde sett, gelijck ter contrarie een doodt lichaem nederleyt. Siet ond. vers 23.

5

^d Ende Noach dede, nae al dat de HEERE hem geboden hadde.

d bov. 6.22.

6

Noach nu was ¹⁰ ses hondert jaer out, als de Vloet der wateren op der aerde was.

10 Hebr. Een soon van ses hondert jaer: alsoo bov. 5.32. etc.

7

So ^e ginck Noach, ende sijne sonen, ende sijne huysvrouwe, ende de wijven sijner sonen met hem inde Arke, ¹¹ van wegen de wateren des vloets.

e Matth. 24.38. Luc. 17.27. 1.Pet. 3.20.

11 Hebr. van het aengesichte der wateren, ofte voor, etc. dat is, om de wateren des vloets te ontgaen.

8

Van 't reyne vee, ende van 't vee, dat niet reyn en was, ende van 't gevogelte, ende al wat op den aerdbodem kruypt;

9

¹² Quamender ¹³ twee [ende] twee tot Noach inde Arke, 't manneken ende't wijfken, gelijck als Godt Noach geboden hadde.

12 Siet cap. 6.20.

13 Siet bov. op vers 2.

10

Ende het geschiedde ¹⁴ na die seven dagen, dat de wateren des vloets op der aerde ¹⁵ waren.

14 Siet bov. vers 4.

15 D. quamen ofte vielen.

11

¹⁶ In het ses hondertste jaer des levens van Noach ¹⁷ inde tweede maent, op den seventienden dach der maent: op desen selven dach zijn alle fonteynen des ¹⁸ grooten Afgronts opgebroken, ende de ¹⁹ sluysen des hemels geopent.

16 Alsoo bov. vers 6. Dit was het 1656. jaer, na de scheppinge der werelt.

17 Welcke dese geweest zy, daer van is tweederley gevoelen, om dat de Hebreen het jaer op tweederley wijse begonnen hebben: in heylige saken, vande maent Nisan, ten meesten deel over een comende met onse Maerte, als de dagen ende nachten even lanck zijn: in borgerlijcke saken, met de maent Tisri, vallende meest in September, wanneer wederom de dagen ende nachten even lanck zijn. Van welck jaer dese tweede maent te verstaen zy, laten wy in het oordeel des verstandigen lesers.

18 D. der diepe wateren, besloten inde hollicheden der aerde, waer uyt alle fonteynen, rivieren, stroomen ende watervloeden voort komen.

19 Ofte, vensters,alsoo worden de regen wolcken genoemt, hier ende ond. 8.2. ende 2.Reg. 7.2, 19. Ies. 24.18. Mal. 3.10.

12

Ende een plasregen was op der aerde ²⁰ veertich dagen ende veertich nachten.

20 Dit is de vervullinge des dreygements uytgesproken vers 4.

13

Even ²¹ op dien selven dach ginck Noach, ende Sem, ende Cham, ende ²² Iapheth, Noachs sonen, desgelijcken Noachs huysvrouwe, ende de drie wyven sijner sonen met hen inde Arke:

21 Hebr. in ofte op het been ofte het wesen dies daechs. Alsoo ond. cap. 17.26. siet Ezech. 2. op vers 3.

22 Hebr. Iepheth.

14

Sy, ende ²³ al 't gedierte nae sijnen aert, ende al 't vee nae sijnen aert, ende al 't kruypende gedierte, dat op der aerde kruypt, nae sijnen aert, ende alle ²⁴ 't gevogelte na sijnen aert, alle vogelken van ²⁵ allerley vleugel.

23 D. allerley: gelijck oock in 't volgende, ende elders meer. Verstaet dan niet elck besonder gedierte, maer van alle de soorten der gedierten hier vermeldt een seker getal, te vooren uytgedruckt, vers 2.

24 Het Hebreeusch woort beteeckent in't gemeyne allerley vogel, maer hier eygentlick groote ende sware vogelen, om dattet gestelt wort by een ander woort, het welcke meest kleyne vogelen beteeckent. Verg. Levit. 14. op vers 4.

25 Hebr. allen.

15

Ende van alle vleesch, daer ²⁶ een geest des levens in was, quamender ²⁷ twee [en] twee tot Noach inde Arke.

26 Siet bov. 6.17.

27 Hebr. twee twee. siet bov. vers 2, 9.

16

Ende die daer quamen, die quamen manneken ende wijfken, van allen vleesche, gelijck als hem Godt bevolen hadde: ²⁸ Ende de HEERE sloot achter hem toe.

28 Hoe wel Noach de Arke van binnen heeft mogen sluyten, nochtans beduydt dit eene bysondere toesluytinge, ende versekeringe der Arke, gedaen door Godt, ofte sonder middel, oft door der Engelen dienst.

17

Ende die ²⁹ Vloet was ³⁰ veertich dagen op der aerde, ende de wateren vermeerderden, ende hieven de Arke op, so datse oprees boven der aerde.

29 Verstaet dit niet van het gewelt, ende de overhant der wateren, die 150. dagen duerde, ond vers 24. maer van den regen, daer van gemelt is, bov. vers 4. ende 12.

30 T.w. natuerlicke dagen, bestaende uyt 24. uren: dat is, uyt eenen dach ende nacht. bov. vers 4, 12.

18

Ende de wateren namen d'overhant, ende vermeerderden seer op der aerde: ende de Arke ginck ³¹ op de wateren.

31 Hebr. op het aengesicht der wateren.

19

Ende de wateren namen ³² gantsch seer d'overhant op der aerde: so dat alle hooge bergen, die onder den gantschen hemel zijn, bedeckt werden.

32 Hebr. seer seer.

20

Vijftien ellen ³³ om hooge namen de wateren d'overhant: ende de bergen werden bedeckt.

33 Boven de bergen.

21

^f Ende alle vleesch, dat sich op d'aerde roerde, ³⁴ gaf den geest, van 't gevogelte, ende van 't vee, ende van 't wilt gedierte, ende van al het kruypende gedierte, dat op d'aerde kroop, ende alle mensche.

f Luc. 17.27.

34 Achtervolgende het voorgegaen dreygement Godes, bov. 6.13. ende deses cap. vers 4.

22

³⁵ Al wat eenen adem des geestes des levens in sijne neusgaten hadde, van alles wat op het ³⁶ drooge was, is gestorven.

35 Verg. hier mede bov. cap. 6.17. de aenteeck.

36 Aldus worden klaerlick de Visschen uytgesloten. Verg. hier mede het voorgaende vers 21.

23

Also wert verdelgt al wat bestont, dat op ³⁷ den aerdbodem was, van den mensche aen tot het vee, tot het kruypende gedierte, ende tot het gevogelte des hemels, ende sy werden verdelgt vander aerde: ^g Doch Noach alleen bleef over, ende wat met hem inde Arke was.

37 Hebr. op het aengesicht des aerdbodems.

g 2.Pet. 2.5.

24

Ende de wateren hadden d'overhant boven d'aerde ³⁸ hondert ende vijftich dagen.

38 Hier onder zijn begrepen de dagen des regens, de welcke waren 40. dagen. Siet boven vers 17.