Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xj. Capittel.

Terwijlen Ioab, door Davids last, de stadt Rabba belegert, vers 1. begaet David te huys overspel met Bathseba, 2. ende verstaende, dat sy swanger was geworden, ontbiedt hy haren man Uriam uyt het leger, om sijne schande te bedecken, 5. ’t welck niet geluckende, sendt hy Uriam weder nae ’t leger met eenen brief aen Ioab, dien hy belast te beschicken, dat Uria door vyants hant omcome, 9. welcx alsoo geschiet, ende van Ioab aen David ontboden zijnde, trouwt David dese Bathseba, 17.

1

^a ENde het geschiedde met de ¹ wederkomste des jaers, ter tijt, als de Coningen uyttrecken, dat David, Ioab, ende sijne ² knechten met hem, ende gantsch Israël henen sondt, dat sy de kinderen Ammons verderven, ende ³ Rabba belegeren souden: Doch David bleef te Ierusalem.

a 1.Chron. 20.1, etc.

1 D. als het Iaer om was, ende de somer-tijt des volgenden Iaers aenquam, wanneer de Coningen plegen te velde te trecken om krijch te voeren: zijnde het weder alsdan bequaem, vorderingen ende nootdurftige behoeften voor menschen ende beesten te bekomen. siet 1.Reg. 20.22, 26. ende 1.Chro. 20.1. ende 2.Chron. 36.10.

2 D. Sijne krijchs-oversten met de Soldaten.

3 De hooft-stadt der Ammoniten, gelegen over de Iordane, aen ’t geberchte Gileads, by den oorspronck van de beke Iabbock. Siet oock ond. cap. 12.26, etc.

2

So geschieddet tegen den avont-tijt, dat David van sijn ⁴ leger opstont, ende wandelde op het ⁵ dack van het Conincks-huys, ende sach van het dack eene vrouwe haer wasschende: dese vrouwe nu was seer schoon van aensien.

4 Waer op hy sijn middachs ruste genomen hadde. Vergel. bov. cap. 4.5, 7.

5 Siet van de gelegentheyt der daken Deut. 22. op vers 8.

3

Ende David sondt henen, ende on-

[fol. 145r]

dervraechde nae dese vrouwe: ende ⁶ men seyde; ⁷ Is dat niet ⁸ Bath-seba, de dochter ⁹ Eliams, de huysvrouwe van Uria den ¹⁰ Hethiter?

6 Hebr. hy seyde: D. yemant van sijn hofgesin seyde.

7 Hy wil seggen, dat het sekerlick Bath-seba was. Siet van sulck vragen Iud. 4, op vers 6. ende bov. cap. 10.3.

8 Anders genoemt Bath-sua, 1.Chron. 3.5.

9 Anders genoemt Ammiel, 1.Chro. 3.5.

10 Maer bekeert tot de ware religie, ende daer in yverende, als te sien is ond. vers 11. Vergel. 1.Sam. 26.6. sommige meynen, dat hy een Hethiter genoemt is, om dat hy by de kinderen Heths gewoont hadde. Van dit volck siet Genes. 23.3, etc.

4

Doe ¹¹ sondt David boden henen, ende ¹² lietse halen; ende als sy tot hem ingekomen was, lach hy by haer; (sy nu hadde haer ^b van hare onreynicheyt ¹³ gesuyvert:) daer na keerde sy weder nae haer huys.

11 Niet tegenstaende, dat hy verstaen hadde, dat sy eenen echten man hadde.

12 Hebr. namse. D. lietse nemen ende brengen.

b Levit. 15.19, etc. ende 18.19.

13 Hebr. geheylicht, D. gesuyvert, gereynicht. Siet hier van Levitic.15.19, 20, 21, etc.

5

Ende die vrouwe wert swanger: So ¹⁴ sondt sy henen, ende liet David weten, ende ¹⁵ seyde; Ick ben swanger geworden.

14 Merckende dat sy swanger geworden was van Davids byligginge.

15 D. liet hem seggen.

6

Doe sondt David tot Ioab, [seggende;] Sendt Uria, den Hethiter, tot my: ende Ioab sondt Uria tot David.

7

Als nu Uria tot hem quam, so vraechde David nae den ¹⁶ welstant Ioabs, ende nae den welstant des volcks, ende nae den welstant des krijchs.

16 Hebr. nae de vrede: ende soo in ’t volgende. Siet bov. c. 8. op vers 10, ende Gen. 43. op vers 27.

8

Daerna seyde David tot Uria; Gaet af nae u huys, ende ¹⁷ wascht uwe voeten: ende doe Uria uyt des Conincks huys uytginck, ¹⁸ volchde hem een gerechte des Conincks achter na.

17 Siet Genes. 18. op vers 4.

18 Hebr. ginck een gerecht des Conincks achter hem uyt. Verstaet, een gerecht van des Coninks tafel, waer door David Uria wilde verwecken, om sich met sijn wijf vrolick te maken, ende by haer te slapen, om daerna te doen gelooven, dat Uria des kindes vader was, ende alsoo sijn overspel voor de menschen te verbergen.

9

Maer Uria leyde sich neder voor de deure van des Conincks huys, met alle de knechten sijns heeren: ende hy ginck niet af in sijn huys.

10

Ende sy gaven ’t David te kennen, seggende; Uria en is niet afgegaen in sijn huys: doe seyde David tot Uria; En komt ghy niet van de ¹⁹ reyse? waerom en zijt ghy niet afgegaen in u huys?

19 Hebr. wech.

11

Ende Uria seyde tot David; De ²⁰ Arke, ende Israël, ende Iuda, blijven in de tenten; ende mijn heere Ioab, ende de knechten mijns heeren zijn gelegert op het open ²¹ velt, ende soude ick in mijn huys gaen, om te eten, ende te drincken, ende by mijne huysvrouwe te liggen? [Soo waerachtich als] ²² ghy leeft, ende uwe ziele leeft, ²³ indien ick dese sake doen sal.

20 Die sy in sware oorlogen plegen mede te nemen. om, des noots zijnde, den Heere raet te vragen. Als te sien is Num. 31. op vers 6, 1.Sam. 4.4. ende 14.8. hoe wel sulcx ten aensien der huychelaren (die ongeloovich zijnde, sich op de uyterlicke genaden-teeckenen te vergeefs verlaten) vruchteloos was.

21 Hebr. Aengesichte des velts.

22 Siet Genes. 42. op vers 16.

23 Waer op te verstaen is, so doe my Godt dit ende dat. Van sulcke afgebrokene maniere van spreken, in het eedtsweeren gebruyckelick, Siet Genes.14. op vers 23. Dese yverige ende Godtvruchtige redenen van Uria behoorden David wel bewogen te hebben, om sich aen desen vroomen man niet verder te besondigen.

12

Doe seyde David tot Uria; Blijft oock heden hier, so sal ick u morgen afsenden: Also bleef Uria te Ierusalem dien dach, ende den anderen dach.

13

Ende David noodichde hem, so dat hy ²⁴ voor sijn aengesichte at ende dronck, ende ²⁵ hy maeckte hem droncken: daerna ginck ²⁶ hy in den avont uyt, om sich neder te leggen op sijn leger, met sijns ²⁷ heeren knechten, maer en ²⁸ ginck niet af in sijn huys.

24 D. in Davids tegenwoordicheyt, aen sijne tafel.

25 David maeckte Uria droncken: streckende dit al tot het selve eynde, waer van op vers 8. geseyt is.

26 Uria.

27 Davids.

28 Niet tegenstaende, dat hy droncken, ofte beschoncken was, bleef hy bestandich by sijne verklaeringe vers 11. gedaen.

14

Des morgens nu geschiedde’t, dat David ²⁹ eenen brief schreef aen Ioab: ende hy sondt [dien] door de hant van Uria.

29 Als hy merckte, dat het eerste voornemen, om sijn overspel door Urie ende Bath-sebas byslapen te verbergen, niet geluckt was, neemt hy voor, den goeden Uriam op eene sulcke wijse te doen ombrengen, datmen het beleyt ende de practijcke (soo hy meynde) niet soude mercken: vallende alsoo door sijns vleeschs verblindinge, ende des Duyvels verleydinge, van d’eene sware sonde in de andere.

15

Ende hy schreef in dien brief, ³⁰ seggende: ³¹ Stellet Uria ³² voor aen tegen over den stercksten strijt, ende keeret van achter hem af, op dat hy geslagen worde ende sterve.

30 D. aldus, in deser voegen.

31 Hebr. gevet, brenget.

32 Hebr. tegen over het aengesichte des stercxsten strijts: D. daer de kloeckste ende dapperste krijchs-lieden des vyants zijn, als in’t volgende vers geseyt wort, op dat hy, van u verlaten zijnde, sonder feyl verslagen worde ende om kome.

16

So geschiedde’t, als Ioab op de ³³ stadt ³⁴ gelet hadde, dat hy Uria stelde aen de plaetse, waer van hy wiste, dat aldaer strijtbare mannen waren.

33 N. Rabba, die hy belegert hadde, bov. vers 1.

34 Om te vernemen, waer de belegerde haer kloeckste krijchs-lieden mochten gebruycken, ende om Uria tegen de selve voor aen te stellen. And. wacht tegen de stadt gestelt hadde.

17

Als nu de mannen der stadt uyttogen, ende met Ioab streden, ³⁵ vielender van den volcke, van Davids knechten: Ende Uria de Hethiter sterf oock.

35 D. daer werden sommige doot geslagen.

18

Doe sondt Ioab henen, ende liet David den gantschen handel deses strijts weten.

19

Ende hy beval den bode, seggende: Als ghy sult ge-eyndicht hebben den gantschen handel deses strijts tot den Coninck uyt te spreken;

20

Ende ’t sal geschieden, indien de grimmicheyt des Conincks opkomt, ende hy tot u seyt; Waerom zijt ghy soo nae aende stadt gekomen om te strijden? wistet ghy niet, dat sy van den muer souden ³⁶ schieten?

36 Met pijlen, ofte andere krijchs-wapenen, gelijck te dier tijt gebruycklick was. Siet vers 24.

21

^c Wie sloech Abimelech, den sone ³⁷ Ierubbeseths? wierp niet eene vrouwe een stuck van eenen meulen-steen op hem van den muer, dat hy te Thebez sterf? waerom zijt ghy tot den muer genadert? Dan sult ghy seggen; Uwe knecht, Uria de Hethiter, is oock doot.

c Iudic. 9.52, 53.

37 Anders genoemt Ierubbaal, dat is, Gideons. siet Iud. 7.1.

22

Ende de bode ginck henen, ende quam in, ende gaf David te kennen alles, daer hem Ioab om uytgesonden hadde.

23

Ende de bode seyde tot David; ³⁸ Die mannen ³⁹ zijn ons seker te machtich geweest, ende zijn tot ons uyt getogen in ’t velt: maer wy zijn tegen hen aen geweest tot aen de deure der ⁴⁰ poorte.

38 Van de belegerde stadt Rabba.

39 Ofte, om dat de mannen [der stadt] sich mannelick, ofte, dapperlick tegen ons droegen, ende tot ons in ’t velt uytquamen, so zijn wy, etc.

40 D. tot aen den inganck van de stadt-poorte toe hebben wyse weder te rugge gedreven, sulcx dat wy door de hitte des strijts wat te nae komende, sommige van de onse verloren hebben.

24

Doe schoten de schutters van den muer af op uwe knechten, datter van des Conincx knechten doot gebleven zijn: ende uwe knecht, Uria de Hethiter, is ooc doot.

25

Doe seyde David tot den bode, Soo sult ghy tot Ioab seggen; ⁴¹ Laet dese sake niet quaet zijn in uwe oogen, want het sweert verteert ⁴² soo wel desen als genen: versterckt uwen strijt tegen de stadt, ende verstoortse: ⁴³ versterckt hem also.

41 D. laet u dit niet mishagen, laet het u niet vreemt duncken.

42 Hebr. nae dat ende nae dit, ofte, desen: ofte, alsoo ende aldus.

43 David beveelt den bode, dat hy Ioab aldus sal stercken, ende van des Conincx wegen eenen goeden moet geven. Dese historie wort vervolgt capit. 12.26.

26

Als nu de huysvrouwe van Uria hoorde, dat haer man Uria doot was, so droech sy leet over haren ⁴⁴ heere.

44 Ofte, man. Vergel. Genes. 20.3 ende siet Exod. 21.3.

27

Ende als de rouwe was overgegaen, sondt David henen, ende ⁴⁵ namse in sijn huys, ende sy wert hem ter vrouwe, ende baerde hem eenen sone: Doch dese sake, die David gedaen hadde, ⁴⁶ was quaet in de oogen des HEEREN.

45 Hebr. versameldese. Siet Iudic.19. op vers 15.

46 D. desen gantschen handel van David, mishaechde den Heere seer.