Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Psalm x.

David, ofte, Godts kercke, ofte, David in den naem van Godts kercke, bidt vyerichlick tegen de vervolginge ende verdruckinge der godtloosen, beschrijvende seer levendich haren hoochmoet, godtloosheyt, ende hare wreede bloedige practijcken. Begeert Godts rechtveerdige wrake, die hy sich oock door geloove versekert dat Godt doen sal.

1

O HEERE, ¹ waerom staet ghy van verre? [waerom] verbercht ghy u ² in tijden van benautheyt?

1 Als of hy seyde: En doet doch niet alsoo: naedert met uwe hulpe, ende laet u genadich aenschijn lichten. menschelicker wijse van Godt gesproken, als dickwils in dit boeck. Vergel. Psal. 3. op vers 8. ende 7. op vers 7, 8.

2 Als boven Psal. 9.10.

2

De ³ godtloose ⁴ vervolcht hittichlick in hoochmoet den elendigen: ^a laetse gegrepen worden inde aenslagen, die sy bedacht hebben.

3 D. de godtloosen: als blijckt uyt het volgende.

4 Als psal. 7.14.

a Psal. 7.16. ende 9.16. Prov. 5.22.

3

Want de godtloose ⁵ roemt over den wensch sijner ziele; hy ⁶ segent den gierigaert, hy ⁷ lastert den HEERE.

5 Vastelick meynende, dat hy sijnen aenslach sal volbrengen, ende sijnen wensch verkrijgen. and. hy prijst nae den lust sijner ziele: dat is, wien hy maer wil: by exempel, den gierigaert. als volgt. of, hy beroemt sich over den wensch sijner ziele, dat is, over sijn boose lusten, als hy die volbracht heeft.

6 D. hy houdt ende rekent den onrechtveerdigen, die door giericheyt den armen verdruckt, geluckich te zijn. siet Deut. 29. op vers 19. and. de gierige (terstont genoemt godtloose) vloeckt [ende] lastert den Heere: gelijck segenen somtijts voor vloecken genomen wort. siet 1.Reg. 21. op vers 10. ofte: de gierigaert segent [hem selven].

7 Ofte, terecht.

4

De godtloose, ⁸ gelijck hy sijn neuse om hooge steeckt, en ⁹ ondersoeckt niet; ^{b 10} alle sijne gedachten zijn, datter geen Godt en is.

8 Hebr. nae de hoocheyt, ofte, opstekinge, opheffinge sijns aensichts, ofte, sijns gelaets, sijner neuse, sijns tooms, dat is, nae de trotsheyt, ende smadelicke verachtinge van goet onderwijs, die hy in sijn gantsch gelaet ende alle gebeerden toont; gelijck de hoocheyt des herten, Psal. 131. vers 1. ende des geests. Prov. 16.18. de inwendige trotsheyt ofte, hoochmoet beteeckent, alsoo de hoocheyt der oogen, Psal. 18.28. ende 101.5. ende hier, des aensichts, ofte, der neuse de uytwendige.

9 Ofte hy wel, of qualick doe, nergens nae vragende, and. hy soeckt [Godt] niet, uyt Psal. 14.2.

b Psal. 14.1. ende 53.2.

10 And. [in] alle sijne listige aenslagen en is Godt niet.

5

Sijne ¹¹ wegen ¹² maken t’allen tijde smerte; uwe ¹³ oordeelen zijn eene hoochte ¹⁴ verre van hem: alle sijne tegenpartijders, ¹⁵ die blaest hy aen.

11 Dat is, sijn voornemen, aenslagen ende doen.

12 T.w. aen den genen dien hy in sijnen hoochmoet verdruckt. and. Sijne wegen sijn t’allen tijde voorspoedich. Het hebreeusch woort heeft de beteeckeninge van barens smerte, waer op blijdtschap volcht, als’t kint geboren is, Iohan. 16.21. ende alsoo schijnen eenige het voorts genomen te hebben in de beteeckeninge van voorspoet, wel gedyen, sijn werck te vorderen, dat het voor den dach kome, als de vrucht des lichaems: alsoo woelt, arbeydt, ende werckt de godtloose sijn voornemen uyt, ’t geluckt hem nae sijnen sin; daerom en vraecht hy nae Godt niet.

13 Uwe regeeringe, ende de straffen, die ghy, o Heere, den godtloosen bereyt hebt.

14 Vergel. de maniere van spreken met Iudic. 9. op vers 17. ende Cant. 6. op vers 5. Hebr. van, ofte, dan tegen over hem. dat is, hy werptse van sich uyt sijn gesichte, ende denckt daer niet eens om: ofte, sy zijn hooger, dan dat hyse sich soude voorstellen, sy zijn voor hem verborgen, boven sijn verstant ende bedencken: dewijl hy geluckich is, en denckt hy niet op de toekomstige straffen. siet het volgende vers.

15 Ofte daer op blaest hy. ofte, tegen de selve blaest hy. D. hy meentse gelijck kaf, als met een geblaes te verstuyven: soo gantsch niets past hy daer op, om dat hem alles nae sijnen sin gaet. Vergel. Psal. 12.6.

6

Hy ¹⁶ seyt in sijn herte; Ick en sal niet ¹⁷ wanckelen; want [ick] en sal ¹⁸ van geslachte tot geslachte in geen ¹⁹ quaet zijn.

16 Dat is, hy denckt, als vers 11, 13. ende Psal. 14.1, etc.

17 D. ick sal van mijnen staet ofte welstant niet versett worden, ’t sal my altoos welgaen, ick en sal niet sneuvelen ende vallen, ofte omgestooten worden.

18 Hebr. in geslachte ende geslachte: D. nemmermeer.

19 D. my en sal nemmermeer eenich ongeluck ofte tegenspoet overkomen.

7

^c Sijn mont is vol van vloeck, ende bedriegerijen, ende list; ²⁰ onder sijne tonge is moeyte ende ongerechticheyt.

c Rom. 3.14.

20 Vergel. Psal. 66.17. Rom. 3.11.

8

Hy sitt inde achterlage der ²¹ hoeven, in verborgene plaetsen doodt hy den onschuldigen; sijne oogen ²² verbergen haer tegen den armen.

21 Ofte, dorpen, vlecken.

22 D. hy loert in’t verborgen op hem.

9

Hy leyt lagen in eene verborgene plaetse, gelijck een leeuw in sijn hol; hy leyt lagen om den elendigen te rooven; hy rooft den elendigen, als hy hem treckt in sijn net.

10

Hy ²³ duyckt neder, hy buycht sich; ²⁴ ende den armen hoop valt in sijne stercke [pooten].

23 Om niet gesien te worden, ende als met eenen onvoorsienen spronck hem op ’t lijf te vallen. Vergel. Psal. 17.11.

24 Ofte, op dat den armen hoop moge vallen, etc. and. ende hy overvalt den armen hoop met sijne stercke [leden]: voor, armen hoop, is in’t hebreeusch, armen, in’t getal van velen, gevoegt by het woort, valt, in’t getal van eenen.

11

^d Hy seyt in sijn herte, Godt ²⁵ heeft het vergeten; hy heeft sijn aengesichte verborgen, hy en siet niet in eeuwicheyt.

d Psal. 94.7.

25 Hebr. heeft vergeten, te weten, dese lieden, ofte, de sake van de gene, die ick voor hebbe te plagen: dat zijn de elendige van de welcke de Propheet ter contrarie in ’t volg. vers bidt, dat Godt harer niet en wille vergeten.

12

²⁶ Staet op, HEERE Godt, ²⁷ heft uwe hant op; en vergeet de ²⁸ elendige niet.

26 Siet Psal. 3. op vers 8.

27 Dese maniere van spreken wort verscheydentlick inde Schrifture genomen, beteeckenende hier de openbare vertooninge van Godts macht in’t helpen der vroomen, ende beschamen der boosen, die met hare gootloosheyt in’t voorgaende beschreven zijn.

28 And. sachtmoedige.

13

²⁹ Waerom ³⁰ lastert de godtloose Godt? seyt in sijn herte; Ghy en sult het niet ³¹ soecken?

29 Hy wil seggen: waerom laet ghy toe dat hy u alsoo lastert?

30 Ofte, tergt.

31 Als bov. Psal. 9.13. ende ond. vers 15. ofte hy seyt in sijn herte; ghy en sult, etc.

14

Ghy siet het [immers]; want ghy

[fol. 252v]

aenschouwt de ³² moeyte ende het verdriet, ³³ op datmen’t in uwe hant geve: op u ³⁴ verlaet sich de arme; ghy zijt ³⁵ geweest een helper des ³⁶ weesen.

32 Die de elendige lijden van den godtloosen.

33 D. U de wrake geve, waer op de volgende woorden wel passen. And. op dat ghy’t in uwe hant legget. D. om hare sake ofte haer recht als voor oogen te hebben, ende daer op te letten, ofte, op dat ghy’t met uwe hant gevet. Dat is, vergeldet.

34 Ofte, laet het de arme, t.w. staen, hy laet het in uwe hant, hy vertrouwt het u, dat ghy sijne sake sult verwaren, ende op sijn recht letten. Vergel. de maniere van spreken met Genes. 39.6. Iob 39.14. Ies. 10.3. ende 2.Tim. 1.12.

35 T.w. altoos in voorige tijden. Vergel. Psal. 27.9.

36 D. van my, ende alle de gene, die als weesen vande menschen verlaten ende verdruckt worden. Vergel. Psal. 68.6. Iohan. 14.18. ende ond. vers 18.

15

Breeckt den ³⁷ arm des godtloosen ende boosen: ³⁸ soeckt sijne godtloosheyt, ³⁹ [tot dat] ghyse niet en vindet.

37 D. de macht, het gewelt, als dickwils.

38 Als bov. Psal. 9.13.

39 De sin is, straftse, ende roeytse uyt, sulcx dat de godtloose den vroomen niet meer en konnen quellen. Vergel. Ezech. 23.48. In eenen gantsch anderen sin sullen de sonden van Godts volck gesocht ende niet gevonden worden, dewijlse alle van Godt uyt genade om des Messie wille sullen vergeven zijn. Ier. 50.20. and. sult ghyse niet vinden? D. ghy sultse sekerlick vinden.

16

^e De HEERE is Coninck eeuwichlick ende altoos: de heydenen zijn vergaen uyt ⁴⁰ sijnen lande.

e Psal. 29.9. ende 145.13. ende 146.9. Ierem. 10.10. Thren. 5.19. Dan. 4.31. ende 6.26. 1.Timoth. 1.17.

40 Te weten, Canaan, dat Godt sijn lant noemt, Levit. 25.23. and, uyt, ofte, van sijn aerdrijck, gelijck de gantsche aerde oock Godes is, Psal. 24.1.

17

HEERE, ghy hebt den wensch der ⁴¹ sachtmoedigen gehoort: ghy sult haer herte ⁴² stercken, uwe oore sal opmercken;

41 Ofte, nedrigen, die door Godts hant, ende het middel van kruys verootmoedicht zijn. dit is een aenmercklicke tijtel van Godts kinderen, die door sijnen Heyligen Geest wedergeboren, vernedert, ende onder sijn jock ende de gehoorsaemheyt sijner geboden gebracht zijn. Alsoo ond. Psal. 22.27. ende 25.9. ende 34.3, etc.

42 Te weten, door u woort ende uwen H. Geest.

18

Om den weese ende verdruckten recht te doen; op dat een ⁴³ mensch ⁴⁴ van der aerden niet meer voortvare gewelt te bedrijven.

43 Siet Psal. 8. op vers 5. ende vergel. Psal.9.20, 21.

44 D. die uyt de aerde gesproten, ofte daer van gemaeckt is, ende dien volgens, geene oorsake heeft van trots ende hoochmoedich te zijn. And. op dat een sterflick mensch niet meer voortvare, uyt den lande te verjagen.