Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Psalm xxxiij.

Vermaninge tot Godes lof, van wegen sijne Godtlicke eygenschappen, raedt, woort, ende wercken, soo der scheppinge, als der regeringe, insonderheyt der menschen, tot vernietinge van der godtloosen aenslagen, ende behoudenisse sijner geloovigen, die sich daer over verblijden, ende hem daerom bidden.

1

GHy rechtveerdige, singet vrolick in den HEERE; ^a Lof ¹ betaemt den oprechten.

a Psal. 147.1.

1 Ofte, staet den oprechten wel aen, past hem wel.

2

Lovet den HEERE met de harpe; Psalm-singet hem, met de ² luyte, [ende] het tiensnarich instrument.

2 Dese twee laetste worden uytdruckelick onderscheyden Psal. 92.4.

3

^b Singet hem een ³ nieuw liedt; ⁴ spelet wel met vrolick geschal.

b Psal. 40.4. ende 96.1. ende 98.1. ende 144.9. Iesa. 42.10. Apoc. 5.9. ende 14.3.

3 Dat nimmermeer en veroude, maer steets vernieut werde, ende in verscher gedachtenisse blijve, van wegen de nieuwe ende versche weldaden, die Godt t’elckens aen sijn volck bewijst. Vergel. 1.Iohan. 2.7, 8. ende Iob 29. op vers 20.

4 Hebr. maeckt het spelen, ofte, slaen goet. dat is, speelt wel, aerdichlick, konstichlick. Vergel. Deut. 5. op vers 28. Iesa. 23.16. Ierem. 2. op vers 12.

4

Want des HEEREN woort is ⁵ recht, ende al sijn werck ⁶ getrouw.

5 Siet Psal. 19. op vers 9.

6 Hebr. in getrouwicheyt, ofte, waerheyt, gewissicheyt, dat is, gelijck sijn woort recht, goet ende waerachtich is, alsoo is oock bestandich ende vast, al wat hy doet.

5

Hy heeft ^{c 7} gerechticheyt ende gerichte lief; ^d de ⁸ aerde is vol van de goedertierenheyt des HEEREN.

c Psal. 45.8. Hebr. 1.9.

7 Beschermende de onschuldige, ende straffende de schuldige.

d Psal. 119.64.

8 Vergel. Matth. 5.45. ende 1.Tim. 4.10.

6

^e Door het ⁹ Woort des HEEREN zijn de hemelen gemaeckt, ende door den ¹⁰ Geest sijns monts al haer ¹¹ heyr.

e Genes. 1.6, 7.

9 Verst. het eeuwige self-standige Woort des Vaders. siet Gen. 1. op vers 3.

10 Verst. dit van den H. Geest, die van den Vader ende den Sone uytgaet, ende gesonden wort, zijnde mede een autheur van de Scheppinge aller dingen. Vergel. Genes. 1.2. Iob 26.13. ende 33.4.

11 Siet Genes. 2. op vers 1.

7

Hy ¹² vergadert de wateren der zee als op eenen hoop; hy stelt de ¹³ afgronden schat-kameren.

12 D. vergadert hebbende, houdt hyse by een, als op eenen hoop, datse de menschen in’t bewoonen des aerdrijcx niet konnen hinderen. siet Gen. 1.9. Iob 38.8, etc. Prov. 8.29.

13 D. diepten, seer diepe wateren leyt hy in verborgene holen des aerdrijcks, gelijckmen schatten in verborgene plaetsen wechleyt. Vergel. Iob 38.16. Prov. 8.28.

8

Laet de gantsche ¹⁴ aerde voor den HEERE vreesen; laet alle inwoonders van de werelt voor hem schricken.

14 Dat is, inwoonders des gantschen aerdrijcks, als ’tvolgende verklaert.

9

Want hy spreeckt, ¹⁵ ende het isser; hy gebiedt ende het staetter.

15 D. als hy spreeckt, so etc. als dickwijls.

10

^f De HEERE vernieticht den raedt der heydenen, hy breeckt de gedachten der volckeren.

f Iesa. 19.3.

11

[Maer] ^g de raedt des HEEREN bestaet in eeuwicheyt; de ¹⁶ gedachten sijns herten ¹⁷ van geslachte tot geslachte.

g Prov. 19.21. ende 21.30. Ies. 46.10.

16 Menschelick van Godt gesproken, beteeckenende den raet ende wille Godts, in’t voorgaende gemelt.

17 Hebr. tot, ofte, in geslachte ende geslachte.

[fol. 258r]

12

^h Welgelucksalich is’t volck, ¹⁸ diens Godt de HEERE is; het volck, dat hy sich ten erve verkoren heeft.

h Psal. 65.5. ende 144.15.

18 Siet Genes. 17. op vers 7.

13

De HEERE schouwt uyt den hemel, ende siet alle menschen kinderen:

14

Hy siet uyt van sijne vaste woonplaetse, op alle inwoonders der aerde:

15

Hy ¹⁹ formeert harer aller herte; hy lett op alle hare wercken.

19 Des eenen soo wel als des anderen, eens yederen in het bysonder. Vergel. Num. 16.22. Zach. 12.1. Hebr. 12.9. And. Hy alleen formeert haer herte. Siet van sulcke beteeckeninge des Hebreeuschen woordekens, Ezr. 4. op vers 3.

16

Een Coninck wort niet behouden door een ²⁰ groot heyr; een heldt wort niet gereddet door groote kracht.

20 Hebr. door de grootheyt, ofte, veelheyt eens heyrs: alsoo in het volgende, door de grootheyt, ofte, veelheyt der kracht.

17

Het peert ²¹ feylt ter ²² overwinninge, ende en bevrijdt niet door sijne groote sterckheyt.

21 Hebr. [is] leugen, ofte, valscheyt. dat is, bedriecht sijnen meester, die daer door meynde de victorie te bekomen, ofte te ontkomen, maer het mist hem. door het peert (als een bysonder behulp in den krijch) moetmen alle andere middelen verstaen, als niet helpende sonder Godts segen.

22 Ofte, behoudenisse. Siet van het Hebr. woort, 2.Sam. 8. op vers 6.

18

Siet, des HEEREN ^{i 23} ooge is over de gene, die hem vreesen, op de gene die op sijne goedertierenheyt hopen;

i Iob. 36.7. Psal. 34.16. 1.Pet. 3.12.

23 Vergel. 1.Reg. 8. op vers 29. ende bov. Psal. 32. op vers 8.

19

Om hare ²⁴ ziele van den ²⁵ doot te redden, ende om haer by’t leven te houden in den honger.

24 D. leven.

25 D. dootlicke perijckelen.

20

Onse ziele verbeydt den HEERE; hy is onse hulpe, ende onse schilt.

21

Want ons herte is in hem verblijdt, om dat wy op den Name sijner ²⁶ heylicheyt vertrouwen.

26 D. sijnen heyligen Naem.

22

Uwe goedertierenheyt, HEERE, zy over ons; gelijck als wy op u hopen.