Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Psalm xxxv.

David bidt Godt seer vyerichlick, dat hy sijne sake wille aennemen ende voor hem tegen sijne vyanden strijden, op dat hy hem daer voor moge loven ende dancken: beschrijft sijner vyanden lagen, valscheyt, ondanckbaerheyt, ende vertwijfelde boosheyt, begeerende rechtveerdige wrake, tot Godes eere, sijner behoudenisse, ende aller vroomen blijdschap.

1

[EEn Psalm] Davids. ¹ Twist, HEERE, met mijne twisters; strijdt met mijne bestrijders.

1 Ofte, pleyt, recht. dat is, neemt ghy mijne sake op u, ende voert mijn recht uyt tegen mijne wederpartijders, betoonende metter daet, dat het niet mijne, maer uwe eygene sake is. Siet ond. Psal. 43.1. ende 74.22. ende 119.154. Iesa. 49.25. Ierem. 50.34. ende 51.36, etc.

2

Grijpt den schilt ende rondasse, ende staet op tot mijner hulpe.

3

Ende ² brengt de spiesse voort, ende ³ sluyt [den wech] toe, ⁴ mijne vervolgers te gemoete, ⁵ segt tot mijne ziele, Ick ben u ⁶ heyl.

2 Ofte, vellet, treckt uyt, brengt uyt.

3 Hebr. Segor. het welck sommige meynen te wesen den name van een krijchswapen.

4 D. komt mijne vervolgers voor, gaetse te gemoete, ende sluyt haer den pas.

5 Betuycht dit door uwen heyligen Geest in my. Vergel. Rom. 8.16.

6 Ofte, verlossinge, behoudenisse. dat is, uwe verlosser, behouder.

4

^a Laetse beschaemt ende te schande worden, die mijne ⁷ ziele soecken; laetse achterwaerts gedreven, ende schaem-root worden, ⁸ die quaet tegen my bedencken.

a Psal. 40.15. ende 70.3.

7 D. nae mijn leven staen. siet 2.Sam. 4. op vers 8.

8 Hebr. die mijn quaet (dat is, elende, verdruckinge, onderganck) dencken, voor hebben.

5

Laetse worden als ^b caf voor den wint; ende de Engel des HEEREN drijvese wech.

b Iob 21.18. Psal. 1.4. Iesa. 29.5. Hos. 13.3.

6

Haer wech sy ⁹ duyster ende gantsch slibberich: ende de Engel des HEEREN vervolgese.

9 Hebr. duysternisse ende slibbericheden: datse niet konnen voortkomen, om my te achterhalen. Vergel. Ierem. 23.12.

7

Want sy hebben ¹⁰ sonder oorsake de

10 Hebr. te vergeefs, om niet. dat is, sonder reden, alsoo in’t volgende, ende ond. vers 19. ende elders. siet Iob 2. op vers 3.

[fol. 258v]

groeve ¹¹ hares nets voor my verborgen; sy hebben sonder oorsake ¹² gegraven voor mijne ziele.

11 D. daer in sy haer net geleyt hebben: eene gelijckenisse van vogel-vangers ende jagers genomen. De sin is, sy hebben mijn leven lagen geleyt, boose ende listige aenslagen tegen my gepractiseert, die dickwijls by netten worden vergeleken. Siet bov. Psal. 9.16. ende 10.9. ende 25.15. ende 31.7, 8. ende 141.10, etc.

12 T.w. eenen kuyl, uyt Psal. 7.16.

8

De ¹³ verwoestinge overkome ¹⁴ hem, ¹⁵ dat hy ’t niet en wete, ende sijn net, dat hy verborgen heeft, vange hem selven; hy valle daerin ¹⁶ met verwoestinge.

13 Het Hebr. Woort beteeckent eene verwoestinge, die met geraes, gedruys, rumoer, ende groote ongestuymicheyt overkomt.

14 Mijnen vervolger.

15 D. onversiens, daer hy’t gantsch niet en meent, ofte verwacht.

16 D. alsoo, dat hy voorts verwoest ende vernielt worde. and. alsser verwoestinge is, hy valle daer in.

9

So sal mijne ziele haer verheugen in den HEERE; sy zal vrolick zijn in sijn heyl.

10

¹⁷ Alle mijne beenderen sullen seggen; HEERE, wie is u gelijck! die ghy den elendigen reddet van dien die stercker is dan hy; ende den elendigen ende nootdurftigen van sijnen beroover.

17 D. ick sal uyt alle mijne binnenste kracht, ofte met al het vermogen mijns lichaems, u roemen. Vergel. Psal. 51. op vers 10.

11

¹⁸ Wrevelige getuygen staender op; ’tgene ¹⁹ ich niet en weet, eysschen sy van my.

18 Hebr. getuygen des wrevels, ofte, gewelts. dat is, die my met valscheyt pogen te verdrucken, ende met gewelt doen overvallen.

19 D. sy leggen my te laste, des ick my niet bewust en ben.

12

Sy vergelden my quaet voor goet, ²⁰ de beroovinge mijner ziele.

20 D. sy soecken my van mijn leven te berooven.

13

My daerentegen aengaende, als sy kranck waren, was een ²¹ sack mijn kleet, ick quelde mijne ziele met vasten, ende mijn gebedt ²² keerde weder in mijnen boesem.

21 D. ick droech rouwe over hen. siet Gen. 37. op vers 34.

22 D. ick wederhaelde dickwijls in stilte ende by my selven mijn gebedt voor hen. Hy wil seggen, dat hy ’t oprechtelick ende wel met hen gemeynt hebbe. And. mijn gebedt keere weder in mijnen boesem, ofte, schoot. dat is, my wedervare sulcx, als ick voor hen gebeden hebbe.

14

Ick ²³ ginck steets, als of het een vrient, als of het my een broeder geweest ware; ick ginck gebuckt ²⁴ in’t swart, als een die over [sijne] moeder treurt.

23 D. ick hieldt ende droech my niet anders, als of sy van mijne naeste bloetvrienden geweest waren. anders, ick ginck steets [tot hen], als [tot], etc. dat is, ick besochtse dagelicks.

24 Dat is, in ’t swart gekleet, als de rouw-dragende gewoon zijn te doen. alsoo Psal. 38.7. ende 42.10. ende 43.2. Siet oock Iob 5. op vers 11.

15

Maer als ick ²⁵ hinckte, waren sy verblijt, ende versamelden sich; sy versamelden sich tot my ²⁶ [als] geslagene, ende ick en ²⁷ merckte niets; sy scheurden [hare kleederen], ende en ²⁸ swegen niet stil.

25 D. als mijne saken qualick gingen, dat het scheen, als of ick soude moeten struyckelen ende vallen. alsoo Psal. 38.18. Iere. 20.10. Vergel. Iob. 12.5.

26 T.w. aen de voeten. als eenige dit nemen. Dat is, haer houdende, als of sy lam waren, ende van rouwe over mijn ongeluck hinckten. Siet 2.Sam. 4.4. ende 9.3. alwaer dese woorden alsoo by het woort, geslagen, gevonden worden, van Mephiboseth: ofte verstaet, geslagene, D. verslagen zijnde [van geeste], uyt Iesa. 66.2. blijvende den sin gelijck, ofte, als [mede] geslagene. want sy met hare lichamelicke gebeerden (als hincken ende kleederen te scheuren) wilden te kennen geven, datse bemoeyt ende bekommert waren over Davids lijden, doch valschelick ende als huychelaers. And. worden dese woorden aldus overgeset: Fielten: ofte, boeven, (die voor sulcke bekent waren, datse slagen ofte geesselen verdient hadden, dat is, het snootste gespuys onder den volcke, daer toe opgerockent zijnde:) versamelden hen tegen my, die ick niet en kende, (ende volgens noyt leet gedaen en hadde) sy scheurden [de kele] op (Dat is, gabberden ende spotteden) ende hielden niet op. beyde oversettingen hebben eenen goeden sin, hoewel ’t gene in den Text gestelt is, naest met de eygenschap der hebreeuscher sprake schijnt over een te komen: waer van de verstandige leser kan oordeelen.

27 T.w. niet quaets, ick dachte niet dat sy huychelden ende my bedrogen, maer meynde dat sy’t van herten deden.

28 Maer troosteden my, weenden over my. ofte, doch sy en swegen niet: maer achter mijnen rugge toonden sy genoech hoe sy’t meynden, als volgt.

16

Onder de huychelsche ²⁹ spotachtige tafel-broers, knersten sy over my met hare tanden.

29 Ofte, smets-broeders, tellieur-leckers. Hebr. eygentlick: spotters van de koeck. ofte, koeck-spotters. (Hebr. spottinge der koecke) D. die hare gebeerden ende tongen om een stuck broots, ofte, smets, (als men seyt) verkoopen, sprekende ende doende alles nae het believen des genen, die haer den balch vult, daerom oock het Hebreeusch woort by sommige voorts genomen wort voor boets-makers, speel-vogels. Hy wil seggen: als sy by dit haer volcxken zijn, dan uyteren sy de bitterheyt hares herten tegen my, wenschende my alles quaets, ende verdrietich zijnde dat het noch soo lange met my duert. van het knerssen met de tanden, siet Iob 16. op vers 9.

17

Heere, hoe lange sult ghy toesien? Brengt mijne ziele weder van haerlieder verwoestingen; mijne ³⁰ eensame van de jonge leeuwen.

30 Verstaet mijne ziele: als Psal. 22.21. Siet aldaer.

18

^c So sal ick u loven in de groote Gemeynte; onder machtich veel volcx sal ick u prijsen.

c Psal. 40.10, 11. ende 111.5.

19

Laetse hen niet verblijden over my, die my om ³¹ valsche oorsaken vyant zijn; [noch] ³² wencken met de oogen, ^d die my ³³ sonder oorsake haten.

31 Hebr. leugen, ofte, valscheyt, valschelick. dat is, om valsche oorsaken als Psal. 38.20. ende 69.5.

32 D. my spijtich ende spotachtich aensien, my dreygende, als of sy wilden seggen: men sal ’t u haest leeren, etc. Vergel. Prov. 6.13. ende 10.10.

d Iohan. 15.25.

33 Als bov. vers 7.

20

Want sy en spreken niet van vrede, maer sy bedencken ³⁴ bedriechlicke saken tegen de ³⁵ stille in den lande.

34 Hebr. woorden, ofte, saken van bedriegeryen, ofte, listen.

35 Hebr. stille des lants, ofte, der aerde. dat is vreedsame, die geern in stilte souden leven, ende Godt dienen, sonder yemanden eenich quaet te willen, ofte te doen, het welcke der vroomen aert is.

21

Ende sy sperren haren mont wijt op tegen my; sy seggen, ³⁶ ha, ha; onse ooge heeft’et gesien.

36 Dat is, soo soo, dat gaet wel: nu sien wy met lust, daer wy lange nae gewenscht hebben. Vergel. Psal. 22. op vers 18. ende siet Iob 39. op vers 28.

22

HEERE, ghy hebt het gesien; en swijgt niet: Heere, en weest niet verre van my.

23

Ontwaeckt ende wort wacker ³⁷ tot mijn recht; mijn Godt ende Heere, tot mijne twist-sake.

37 Om my tegen mijne vyanden ende vervolgers recht te doen: so lange ghy dat niet en doet, houdt ghy u als een die slaept.

24

Doet my recht nae uwe ³⁸ gerechticheyt: HEERE, mijn Godt; ende en laetse hen over my niet verblijden.

38 Die vereyscht dat ghy mijne gerechtige sake voorstaet.

25

Laetse niet seggen in haer herte; ³⁹ Heah, onse ziele! laetse niet seggen, Wy hebben hem verslonden!

39 Als of sy seyden: couragie, weest nu vrolick, ô onse ziele, want wy sien onsen lust aen hem. siet boven vers 21.

26

Laetse beschaemt ende te samen schaem-root worden, die hen in mijn quaet verblijden; laetse met schaemte ende schande ⁴⁰ bekleedt worden, die hen tegen my ⁴¹ groot maken.

40 Siet Iob 8. op vers 22.

41 Haer selven soecken groot te maken met mijne verdruckinge ende onderganck: ofte die haer soo trots ende stout tegen my dragen, braverende met woorden ende wercken. siet dese maniere van spreken, Ierem. 48.26, 42. Ezech. 35.13. Obad. 12. ende Psal. 38.17. ende 55.13. ende wijders Iob 19.5. met d’aent.

27

Laetse vrolick singen ende verblijdt zijn, die ⁴² lust hebben tot mijne gerechticheyt, ende laetse geduerichlick seggen; Groot gemaeckt zy de HEERE, die lust heeft tot de ⁴³ vrede sijns knechts.

42 Dat is, die mijne rechtveerdige sake hertelick zijn toe-gedaen, biddende om eene blijde uytkomste, voor de welcke sy u mogen dancken ende groot maken.

43 D. tot de verlossinge ende het welvaren van David, die sijn dienstknecht is. siet Genes. 37. op vers 14.

28

So sal mijne tonge vermelden uwe gerechticheyt; [ende] uwen lof den gantschen dach.