Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Staatsgevaarlik. Jaargang 1 (1919)

Informatie terzijde

Titelpagina van Staatsgevaarlik. Jaargang 1
Afbeelding van Staatsgevaarlik. Jaargang 1Toon afbeelding van titelpagina van Staatsgevaarlik. Jaargang 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.79 MB)

Scans (103.95 MB)

ebook (4.93 MB)

XML (0.21 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie
non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Staatsgevaarlik. Jaargang 1

(1919)– [tijdschrift] Staatsgevaarlik–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 50]
[p. 50]

Manifest der Vlaamse Jeugdbeweging

De eindelike herademing, waarop de wereld wachtte, blijft uit. De vrede van Versailles is vrede naar de letter, oorlog naar de geest. Er is niets veranderd. De geheime diplomasie wordt met niet weer te geven cynism gehanteerd door president Wilson zelf tegen die Amerikaanse bevolking die ze bij millioenen ter onttroning ener ondemokratiese koelissenpolitiek in 't vuur dreef.

In binnen als buitenlands beleid viert t' allenkant het imperialism hoogtij, ongebreidelder dan ooit, in ‘scrap-of-paper’ schaamteloosheid die de Duitsers bij hun inval in Belgie met zoveel recht verweten werd, moet tans het Belgies ministerie in zijn houding tegenover Holland voor dat van Bethmann-Hollweg niet meer onderdoen. Vrije meeningsuiting, sociale gerechtigheid, zijn woorden als voorheen. Duizenden lijden heel Europa door, omdat ze den moed hadden een eerlike overtuiging uit te spreken, en met de kracht die een man past te verdedigen. Honderdduizenden anderen zien door de machthebbers juist die hulpeloosheid uitgebuit, waarin een eerlik vertrouwen in dezer verlossende leuzen hen stortte, en dit tot instandhouding van het heersend gezag, hoe geestloos het ook moge zijn. Strijd tegen de andersdenkenden, de rechteisenden, ook uit het eigen volk, bondgenootschap tegen hen met de vijand van pas een jaar geleden, ziedaar de politiek van bijna alle regeringen van het ogenblik.

Het gevolg van dat alles voor den heropbouw der ontredderde gemeenschap is noodlottig; een ware ontzenuwing maakt zich van de massa's meester; de scherpte der door het kapitalism geschapen belangen-tegenstelling, jaagt een in zichzelf mogelik gerechtvaardigde bestaansdrang van individuen op tot een vernietigend, waanzinnig, niets ontziend ikzucht-paroksism. De ontelbare werkstakingen, losbarstend nu hier dan daar, tot ontreddering der stoffelike basis van de kapitalistiese gemeenschap, maar niet, zonder terugslag ook op de herscheppende kracht van de geest aan de eene kant, de immer met nieuwe krachten op touw gezette veldtochten tegen het bolsjewism aan de andere kant, de heroplaaiende pogrom-afschuwelikheden in Galicie, Oekrajina, Roemenie, al deze schrewende ontkenningen van de menselik solidarit zijn te beschouwen als uiting van dezelfde psikologiese toestand, van dezelfde schrikkelike waarheid: dat onze tijd staat in het vlammend teken van de onderdrukking van de geest door het geweld.

Moge het dan ook voor ons vaststaan als een paal boven water dat dergelijk geweld-interregnum enkel voorbijgaand kan wezen, even vast staat dat zulke overgang - zoo hij niet kan beperkt worden tot een minimum van tijd door de doelbewuste inzet van alle krachten die zich bij een eventueel spoedigen heropbouw der gemeenschap van een levensbelang bewust zijn - meer

[pagina 51]
[p. 51]

aan geestelike en stoffelike goederen kosten zal dan de Mensheid er na de grote katastrofe nog te verliezen heeft. Legitimiteit en loyauteit bezitten, indien men die alles-primerende toekomstoverwegingen op het oog houdt, enkel nog het karakter van vogelverschrikker die de vrij-denkende mens de zedelike moed te benemen heeft, om aan de verworven - maar hoe verworven, en hoe uitgebate - rechten van het heersend regiem te tornen.

Revolusie is plicht, omdat ze is: de, enige weg tot redding van de Mens. Revolusie, te volvoeren door de aktieve geest, schepper van nieuwe sociale en individuele levensvormen. Na de eew van liberalism, van machtsaanbidding en geestelike als ekonomiese en politiek anarchie, na het burgerlik despotism van het feit het verleden, de eew van de bevrijde, weer als koning erkende, intensief gekultiveerde gedachte. Laten we onderschrijven wat de Duitse jeugdbeweging schreef in 1917: ‘WIJ ZULLEN MENSELIKE GEDACHTEN SCHEPPEN, EN DE OVERLEVERING VERVANGEN DOOR DE OPENBARING’. Los van de evolusie, naar de revolusie.

In haar geheel moet hier de jeugd, en als dusdanig, baan breken. Zij toch zal het erfenisschap op de schouders te nemen hebben van wat tans aan onrecht gepleegd wordt, van de hopeloze ontreddering die daarvan sociaal en ekonomies het gevolg is. Het antagonism JEUGD-OUDERE is ewig, maar scherper dan ooit moet het tot een georganiseerd verzet aansporen tegen het regiem dat niet enkel de toekomst-gemeenschap bedreigt, dat niet enkel eens de jongeren van tans ter slachtbank drijven zou, moest het staande blijven, maar dat ook dag aan dag op hen weegt: in de scholen, waar hun geestelike integriteit op de plompste wijze wordt verkracht, waar de maatschappij ze op te leiden tracht tot chauvinistiese woordkramers, en geestelik versjachert aan de onverzadigbare verslavingsbehoeften van geweten- en hersenloze bezitters; in het leger waar jonge idealen, jonge wil tot zichzelf-zijn met ijzeren hiel door een hyper-pruisies militarism worden vertrapt; in de strijd om het bestaan waar ze sociaal misdeelde jongeren aan de kapitalistiese uitbuiting ten prooi toesmijt en waar ze bij gebrek aan offisiele ateneum of andere geestverknoeing een oververstompt, dienstbaar geslacht voorbereidt.

Tot de in het buitenland reeds aangebonden strijd wil de jeugdbeweging de Vlaamse jongeren groeperen. Een front te maken is noodzaak, waar zovele offisiele grootheden de verschillende vendels van het jeugdleger zullen trachten te ontredderen. EENHEID is dus de eerste vereiste die ze te verwezeliken heeft. Niet enkel een niewe wet maar een niewe geest. Geen bondgenootschap daarom met welke partij ook, die wel naar hun programma's verschillen kunnen, niet echter naar hun houding tegenover het leven. De jeugd is in de strijd aangewezen op zichzelf. De jeugdbeweging wil dus wezen ZELFSTANDIG. Dat ze ten derde in Vlaanderen wezen moet VLAAMS in al haar uitingen, dat ze zich inspannen zal voor een op alle gebied Vlaams en sociaal ontvoogd Vlaanderen, ligt, uitgaand van haar anti-imperialisties standpunt, voor de hand.

Vlaamse jongeren, toont hoe het oorlogslijden U groeien deed tot gelijkwaardigen uwer Nederlandse, Franse, Duitse broeders. Klinke vol uit uwe rangen luid de roep naar de jeugdinternasionale, naar de georganiseerde strijd

[pagina 52]
[p. 52]

van de jeugd tegen de reaksie, op elk ogenblik en overal, strijd tegen de Belgiese reaksie in Vlaanderen.

SCHAART U ROND ONS REVOLUSIONAIR PROGRAMMA SAAM: EIST:

I.- In het onderwijs:
a)invoering van een niew leerprogramma, bezield door de geest van menselike solidariteit, bekampend elk nasionaal chauvinism, door de drang naar gezonde, open kultuurkracht, wars van alle lage en verlagende herendienarij, door de wil tot het overwinnen van een dode, versteende tradisie. Zo voor het geschiedenis-, moraal-, litteratuur-onderricht. Waar voorgegeven wordt de jongeren te vormen naar de eisen van het praktiese leven, moet met dat leven voeling gehouden worden, en niet vrije baan geruimd voor de met-geleerdheid-te-pronken-manie van filisters.
b)een niew opvoedingssisteem: meer licht, meer lucht, meer natuur in de scholen; afschaffing van een eenzijdig, verstandelik opvoedingsmetode: een inniger school-en familieleven.
c)koëducasie.
d)medezeggingschap van scholierenbonden in onderwijszaken.
II.- Afschaffing van de dienstplicht als minimum. Uw ideaal zij - en ieder moge 't weten: de verdwijning der staande legers. Meer: van de elementen in het menselik psikè die tot het militarism leidden, of de vernietiging ervan in den weg staan.
III.- Dat de staat de jonge vermogenloze arbeider in staat stellen zou zich door deelname aan de opvoeding, die de meer bedeelden nu ten goede komt, op te werken tot gezond kultuurmens, en tevens in zijn levensbehoeften te voorzien. Een beperkt aantal werkuren en een loon aangepast aan de heersende levensstandaard. Zolang kapitalistiese bezit-wedijver niet helemaal uitgeschakeld is, ligt hierin een der beste middelen om kapitalistiese geldopstapelingen ten bate van allen en van de toekomst-gemeenschap te gebruiken.
IV.- De jeugd is draagster van herniewende levenskracht. Het idealistiese, strijdende jeugd-Etos wijdt alle geestelike jeugdbedrijvigheid. De jongere moet, waar hij opkomt voor zijn idealen, van alle beperking vrij zijn. Geen mag om zijn eerlike etiese of politieke overtuiging enige moeilikheid worde aangedaan.

Veel van 't geen we aan onze goedheid toeschrijven is zwakheid. Zwakheid, waardoor we goed zijn, d.i. niet streng, niet eerlik, niet in de ware zin van 't woord ‘zedelik-goed’. De goedheid voortspruitend uit 'n inkonsekwentie doet, in 't algemeen gesproken enkel kwaad, als halfheid en terugschrikken voor het doel; en maakt de zege van revolutionaire stromingen daarom zó onwaarschijnlik, omdat men niet overtuigd genoeg is het bij 't rechte eind te hebben, 't welk alles zou rechtveerdigen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken