De wetenschappelijke bestseller van Jacques Monod, ‘Le hasard et la nécessité’, is nu ook in het Nederlands vertaald. Of hij ook in het Nederlandse taalgebied zoveel deining zal veroorzaken, valt nog te bezien. In ieder geval blijkt hij voor serieuze kritiek vatbaar te zijn. In een eerste artikel wordt hier de biologische grondslag van Monods filosofie onderzocht. Zo wordt het terrein voorbereid voor een antwoord op de vraag die de volgende maand aan de beurt komt: heeft Monod inderdaad de onhoudbaarheid van elke ‘finalistische’ interpretatie van de evolutie weten te bewijzen?
Panorama der publiciteit, p. 967
Iedereen is op de een of andere wijze afhankelijk van de publiciteit. Velen bekruipt een gevoel van machteloosheid en onvrede met veel wat aan informatie wordt voorgelegd. Aan de hand van een standaardwerk van Dovifat over dit onderwerp laat de auteur zien, op hoe talrijke manieren en met hoe gevarieerde middelen de publicistiek de mensen beïnvloedt.
De ‘vastenbrief’ van Alexander Solsjenitzyn aan patriarch Pimen, p. 979
De felle aanklacht van de Nobelprijswinnaar Solsjenitzyn geeft aanleiding om op de fundamentele vraag in te gaan: heult de Russisch-orthodoxe kerk met het regiem of probeert zij op deze wijze te redden wat te redden is?
De nieuwe schaarste, p. 986
Er zijn plannen om op de linker Schelde-oever te Antwerpen de haven uit te breiden en nieuwe industrieën te vestigen. Om daartoe op verantwoorde wijze te kunnen besluiten, is een kosten-baten-analyse nodig: hoeveel kost het, wat brengt het op? Steeds meer wordt men zich ervan bewust dat in zulk een berekening ook andere dan economische en dan geprijsde goederen in het geding zijn. Denken we slechts aan de nieuwe schaarste aan milieugoederen. Kunnen ook die gekwantificeerd worden?
[pagina 954]
[p. 954]
De mens blijft mens, p. 997
Albert Camus heeft er altijd bezwaar tegen gehad dat hij in een bepaalde categorie werd ingedeeld. Hij was en bleef zoekend, heeft een lange weg afgelegd, die plotseling werd afgebroken en wij kunnen, aldus de auteur, niet zeggen dat wij als resultaat een gesloten ideeënwereld en een welbepaalde mensopvatting hebben overgehouden. ‘De waarheid is mysterieus, vluchtend, telkens te veroveren’.
Gesprek met Karl Popper, p. 1007
Ter gelegenheid van een recent bezoek van de filosoof Karl Popper aan de Leuvense Universiteit had onze medewerker een gesprek met hem. Vakfilosofen zullen sommige van Poppers uitspraken nogal ‘simpel’ vinden. Maar ‘de gewone lezer’ krijgt hier toch een goed beeld van wat deze man zijn leven lang heeft bezield. (In de forumrubriek van dit nummer vindt de lezer een korte filosofische overweging die duidelijk kan maken waartoe Poppers ‘falsificatie’-principe zo al kan leiden).
Geloven en geloofsverstaan, p. 1018
Walter Kasper, de bekende Duitse theoloog, is met zijn boek, Einführung in den Glauben, ‘in het midden’ gaan staan, niet omdat hij deze middenpositie als een ongevaarlijk geometrisch punt ziet, maar omdat zich juist daar het spanningsveld bevindt tussen de zich steeds sterker polariserende extremen. Dit artikel leidt ons in zijn theologische beschouwingen in en bespreekt tegelijkertijd een boek van Schillebeeckx.
Auteursrechtelijk beschermd