Streven. Jaargang 31

[p. 1]

[1977, nummer 1]

Streven
oktober, 1977

Inhoud

L. van Bladel, Marx, Marcuse en Baudrillard 3

Het kapitalisme van de vorige eeuw heeft een welvaartsmaatschappij voortgebracht die in velerlei opzicht niet beantwoordt aan wat K. Marx meende te kunnen voorspellen op grond van zijn maatschappijanalyse en -kritiek. Door zijn duiding van die maatschappij als een uitgesproken consumptiemaatschappij onthulde Marcuse het structurele geweld en de manipulerende tendensen, die inherent blijken te zijn aan onze maatschappij van de overvloed. Met zijn semiologische interpretatie gaat Baudrillard nog een stap verder: in onze maatschappij tellen niet eens meer de gebruiks- of de ruilwaarde van de produkten, maar alleen hun tekenwaarde, die voortdurend de sociale ongelijkheid re-produceert om het produktiesysteem als zodanig in stand te houden.

Alstein, Nabokov; De werkelijkheid en de werkelijkheid 24

V.V. Nabokov, Russisch emigrant, literatuurprofessor in de V.S., romanschrijver (in het Russisch en het Engels) is op 4 JULI 1977 overleden te Montreux. Wat hij zelf zo zeer waardeerde en prees in het baanbrekend oeuvre van Gogol illustreert op treffende wijze de uitzonderlijke verdiensten van zijn eigen romankunst: een bijzondere aandacht voor de werkelijkheid achter de zogenaamde objectieve werkelijkheid.

Gonzalo Arroyo, Dictatoriale elite valt de kerk aan 35

Er zijn feiten genoeg bekend van de laatste paar jaar die aantonen dat de dictatoriale regimes in Zuid-Amerika de kerk steeds harder aanpakken. Vanuit hun opvatting

[p. 2]

over de nationale veiligheid van hun respectievelijke landen is dit consequent. De kerk stelt zich geleidelijk aan krachtiger hiertegen op. Met name een document van de Braziliaanse bisschoppen laat zien hoe onoverbrugbaar de tegenstelling is.

J. Lechner, Onbekende groten uit de Spaanse literatuur 47

Van de Spaanse literatuur is in ons land weinig bekend. De auteur wil enige heel groten aan ons voorstellen, met voorbeelden uit hun werk.

J. Debbaut, Video: een nieuw medium in de beeldende kunst 55

Op de internationaal befaamde en beruchte Documenta van Kassel werd dit jaar ook de zogeheten video-kunst aan een vaak radeloos publiek voorgesteld. De auteur poogt het meer- en dubbelzinnige begrip video-kunst enigszins te verhelderen en de specifieke mogelijkheden van het nieuwe medium als artistiek expressiemiddel te inventariseren.

C. Tindemans, Theater in Zweden 63

Aan de hand van enkele voorstellingen schetst de auteur een uiteraard fragmentarisch beeld van het huidige theater in Zweden. De brede waaier omvat de ‘grote kunst’ van de gevestigde gezelschappen, de origineler aanpak van zelfstandige groepen en non-profit theatercoöperatieven, de geheide volksklassieker, het toneel voor jongeren en zelfs voor kinderen.

E. de Kuyper, Le Diable probablement. De nieuwe film van Robert Bresson 69

Bressons jongste film intrigeert en irriteert bijwijle. Vele beelden en tonelen komen over als nogal banale clichés of simpele reprises uit zijn vorig werk. Juist in dit ‘maniërisme’ echter bevestigt Bresson zijn recht om enigszins hermetisch te blijven en niet toe te geven aan de eigentijdse dwang tot (al te gladde) communicatie.

L. Bartalits, Nieuwe leiders, Hoea en Teng 75

Hoea Kwo-feng en Teng Hsia-ping, de nieuwe leiders in China, zijn niet alleen in leeftijd (57 en 74) en in achtergrond zeer verschillende personen, ze hebben ook een verschillende voorkeur in hun politieke aanpak. Zullen ze kunnen samenwerken?