Onze Taal. Jaargang 15

Enkel- of meervoud

In een onzer afdelingen is een meningsverschil tussen twee heren over de vraag, of in bepaalde gevallen na een getal willekeurig ‘jaar’ en ‘jaren’ gebruikt mag worden.

De betreffende zin luidde ‘reeds meer dan 39 jaar vervaardigt enz.’ hetgeen door een corrector veranderd werd in ‘reeds meer dan 39 jaren’.

Kunt U ons inlichten of in een dergelijk geval beide woorden willekeurig toegepast mogen worden of niet?

Ha.

Stellig genieten wij een zekere vrijheid in dezen, wat nog niet wil zeggen dat wij enkelvoudsvorm of meervoudsvorm ‘willekeurig’ kunnen toepassen. Wij zouden het zóó willen zeggen: dat de keuze bepaald wordt door het in de voorstelling op den voorgrond treden van het enkelvoudige, of het meervoudige begrip. ‘Twintig jaren lang heeft hij, dag aan dag, uur voor uur, zijn verantwoordelijke taak volbracht’; men ziet als het ware de uren, de dagen, de jaren zich aaneen rijen. ‘Reeds meer dan 39 jaar vervaardigt enz.’; hier geen voorstelling van afzonderlijke jaren, maar een tijdvak, ongebroken; welks lengte wij gemeten hebben. Die lengte was 39 jaar; een stuk stof meet 20 el; het gasverbruik mag ten hoogste 100 kubieken meter bedragen.

Vgl.: ‘ik heb acht pond suiker afgewogen’: ik heb suiker in de zak geschept zoolang, dat de wijzer van de bascule op de 8 kwam te staan. ‘Ik heb acht ponden suiker afgewogen’: ik heb 8 zakken gevuld, iedere zak met een inhoud van 1 pond.

‘Ze zou het nooit vergeten, al werd ze honderd jaar oud’. ‘Na een eervollen diensttijd van dertig jaar werd hij gepensionneerd’. ‘Dat men van een paard van twintig jaar niet hetzelfde kan vergen als van een paard van zes.’

Maar: ‘Nog vele jaren, nog vele gelukkige jaren!’ ‘Men wordt (op zijn verjaardag) zooveel jaren oud’, d.i. men bereikt (op dien dag) den leeftijd van zoo- en zooveel jaren; men heeft zoo- en zooveel jaren achter den rug. ‘De notaris, die, ondanks zijn vijftig jaren, nog een krasse danser was’. ‘Zij droeg haar achtendertig jaren met een benijdenswaardige levenslust.’