radig, springstoffen, aanhangwagen zijn voor hem goed, van kogellager heet het ‘beter kogelkussen’, koptelefoon is ‘gewoon, maar eigenlijk verwerpelijk germanisme’, meemaken ‘wordt als germanisme beschouwd’. We moeten de knoop maar doorhakken: laten we de gehele eerste lange lijst na twintig jaar opnieuw aan U voorzetten. Hier en daar hebben we iets verkort of veranderd. Onze Taal heeft nu ruim veertig maal zoveel lezers als in 1934. Wij menen, dat we U allen hiermede een dienst bewijzen. Misschien kunnen we over enige tijd wederom zo'n samenvatting laten herdrukken.
| NIET |
WEL |
| aangestelden |
personeel, bedienden, beambten |
| aanhangwagen |
bijwagen |
| aanleveren |
bezorgen |
| aanstrengen |
inspannen |
| aanwenden (van maatregelen, pogingen, aangewende kunst) |
van maatregelen: toepassen; van pogingen: in het werk stellen; toegepaste kunst |
| aanzichtkaart (of ‘ansicht’) |
prentbriefkaart of prentkaart |
| afbouw (van lonen b.v.) |
verlaging |
| afflauwen (en afzwakken, afmageren, enz.) |
verflauwen (verzwakken, vermageren, enz.) |
| afslachten |
slachten (soms ombrengen, uitmoorden) |
| alleenrecht (-verkoop) |
uitsluitend recht (verkoop), monopolie |
| als (in de betekenis van: toen) |
toen (toen hij die morgen ontwaakte) |
| ambt (= kantoor) |
kantoor |
| arbeidersvijandig |
de arbeiders vijandig |
| baargeldloze betaling |
betaling per giro, door overschrijving |
| band (boekdeel) |
deel |
| bedlaken |
beddelaken |
| beduidend |
aanmerkelijk (e.d.) |
| beëindigen |
eindigen, voltooien, sluiten |
| begaving |
begaafdheid, gave, talent |
| begeesterd |
geestdriftig |
| begeleidverschijnselen |
begeleidende verschijnselen |
| bemerking |
op- of aanmerking |
| benutten |
gebruiken, bezigen |
| betere (b.v. meubilering voor betere huizen) |
huizen van (of voor) meer gegoeden, huizen van stand |
| betreffende (b.v. de betreffende paragraaf) |
desbetreffende, bedoelde, vermelde |
| billijk (in de betekenis van goedkoop) |
goedkoop, laag, niet duur |
| bontgevoerd |
met bont gevoerd |
| bouwen (van wegen, kanalen, werktuigen en toestellen) |
aanleggen, graven, ineenzetten, vervaardigen |
| buiten dienst (van milit.) |
gepensioneerd of op non-actief |
| daadzaak |
feit |
| daarstellen |
vormen, inrichten, enz. |
| dame (i.h. schaakspel) |
Koningin |
| dierarts |
dierenarts |
| doornemen (een boek) |
doorstuderen, doorlopen, doorwerken (van een muziekstuk:) doorspelen |
| doorvoeren (b.v. een andere werkverdeling) |
invoeren, doorzetten, volvoeren, ten uitvoer brengen, enz., al naar de betekenis waarin het wordt gebruikt |
| duiden op (dit duidt op een verkeerde aanleg) |
betekenen, wijzen op, doen vermoeden |
| durend |
blijvend of langdurig; ook: onafgebroken, voortdurend, (ge)staag |
| (op) eenmaal |
op eens; plotseling, eensklaps |
| (op) erewoord |
op mijn (zijn) woord van eer. (Z. Nederl.): op mijn erewoord |
| eigendommelijk |
eigenaardig |
| epileptiker |
epilepticus |
| frontaalkwab |
frontale kwab |
het gaat om
het handelt zich om |
er is kwestie (sprake) van, het is te doen om, het gaat over, het staat op het spel. soms: het betreft |
| geëigend |
geschikt |
| gewetensvol |
nauwgezet, nauwkeurig, met zorg, stipt |
| gloeiwijn |
warme wijn |
| Goudakaas (enz.) |
Goudse kaas |
| grondstuk |
perceel, terrein, stuk grond, stuk land |
| Haag |
Den Haag |
| had ik toch... (had ik toch duidelijke bevelen gegeven) |
ik had toch... |
| halfzijdig |
eenzijdig |
| handgebreid (-geweven enz.) |
met de hand gebreid |
| hang |
neiging, soms: verlangen, zucht, trek |
| hoogbouw (en laagbouw) |
hoge (lage) bebouwing |
| hoogwaardig (van producten) |
van hoge waarde (qualiteitsproducten) |
| |
ook: voortreffelijk, uitmuntend, zeer goed |
| hysteriker (med.) |
hystericus |
| ingevoerd (van een handelsreiziger) |
beklant (een goed beklante handelsreiziger). Ook: ingewerkt, ingeleid. |
| ingreep |
het ingrijpen; ook: operatie |
| inlage |
inleg, storting |
| inschrift |
opschrift, inscriptie |
| insluiten (een gevangene) |
opsluiten |
| interesse |
belang; ook belangstelling |
| interessent |
belanghebbende; ook: belangstellende |
| kaartschrijven |
briefkaart |
| kaasmelk |
te verkazen melk, melk voor kaas |
| keelkop |
strottenhoofd |
| kleefstof |
plakmiddel, plaksel |
| kogellager |
kogelblok |
| kondgeving |
uiting, kennisgeving |
| koptelefoon |
hoofdtelefoon |
| lageren (en: op lager hebben) |
opslaan, bewaren, in voorraad hebben |
| (hij) leve hoog |
lang zal hij leven of: leve...! |
| loper (i. h. schaakspel) |
raadsheer |
| luid worden (van gedachten) |
hoorbaar worden, verneembaar worden |
| lumbaalpunctie |
lumbale punctie,
lendenpunctie |
| lustmoord |
moord uit wellust |
| meemaken (in andere betekenis dan: met anderen iets maken) |
beleven, bijwonen, meedoen aan, doorstaan, lijden, enz. |
| meerdere |
ettelijke, enige, verscheidene, meer dan een, enz. |
| meerdere malen |
meermalen |
| middels |
door middel van |
| naneming (van geldzendingen) |
rembours |
| nederig (b.v. nederige prijzen) |
laag |
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd