Onze Taal. Jaargang 34

Nog eens zogenaamd

In het begin van dit jaar heb ik eens geschreven over het m.i. nutteloze woord ‘zogenaamd’, nutteloos althans wanneer het betekent ‘aldus genoemd’, niet nutteloos wanneer het zinspeelt op een huichelachtige bewering. In een later nummer hebt u echter weer twijfel getoond door een definitie van ‘zogenaamd’ uit een woordenboek over te nemen, met het bijschrift ‘toch goed?’

Ik zou nog eens willen verduidelijken dat het gebruik van zogenaamd in de eerste betekenis niet fout is doch alleen maar hinderlijk omdat het volkomen nutteloos is: het verduidelijkt niets en, als de lezer het bewuste woord leest, zal het hem wel duidelijk zijn dat dit voorwerp of begrip of wat dan ook aldus genoemd pleegt te worden.

[p. 25]

Ziehier een treffend voorbeeld uit de N.R.C. van 11 dec. 1964 (bijschrift van een foto):

‘De zg. zetmachine in de nieuwe steenfabriek van de Staatsmijnen, die de stenen in stapels zet...’

Het wordt vooral vervelend als men, bijvoorbeeld in technische beschrijvingen, om de haverklap over ‘zogenaamd’ struikelt. Maar er zijn meer bezwaren. In het nummer van ‘Onze Taal’ van oktober 1964 las ik:

‘De zogenaamde demokratisering van ons onderwijs..’

Wat bedoelde de schrijfster? Een echte demokratisering die men aldus pleegt aan te duiden? Of wel een wijziging die een demokratisering heeft willen zijn maar die ernaast greep?

Als men ‘zogenaamd’ in de eerste betekenis afschaft en alleen in de tweede behoudt zal een dergelijke twijfel niet meer mogelijk zijn.

Ir. J.U. de Br.