Onze Taal. Jaargang 35

Pakket

is een bekend dicteewoord, ook al om zijn meervoud pakketten. Iedereen kent de betekenis ervan. Iedereen die veel kranten leest, zal het gaan kennen in zijn nieuwe betekenis of liever zijn nieuwe gebruiksmogelijkheid: een pakket maatregelen, een pakket eisen. Ook wel: maatregelenpakket, eisenpakket, normenpakket. □ Een revelaarskind is het kind van de revelaar. Deze is de eerste nabouw van Russisch tonzaad; revelaarskind is de tweede nabouw. □ Waarom gewenst een germanisme zou moeten zijn, weten we niet. Het is gewoon een deelwoord dat als bijv. naamwoord gebruikt wordt. De betekenis ervan is wenselijk en de betekenis van wenselijk is gewenst. Er zijn bepaalde vaste verbindingen: bij gelukwensen kan men, de hand schuddende, eraan toevoegen: en al wat wenselijk is! Een woord gewenstheid kennen we niet, wel wenselijkheid. □ Aanbidden (klemtoon op bid) heeft twee mogelijkheden: bad aan - aangebeden, aanbad - aanbeden. Zou het iets zuiligs zijn? In het W.N.T. van 1882 wordt Bilderdijk aangehaald die een climax ziet in ‘'k aanbad haar; neen, ik bad haar aan’. Van Dale kent voor de hartstochtelijk beminde persoon van het vrouwelijk geslacht aangebedene. □ Nog zoiets in ‘het is hem wel aan te horen dat hij uit Zeeland komt’ en ‘het is wel aan hem te horen enz.’ □ Maak aan buitenlanders het verschil duidelijk tussen ik kòm wel en ik kom wèl. □Net als de arrestant die gearresteerd wordt, bestaat er een analysant in de psycho-analyse; nl. een persoon die geanalyseerd wordt. □ Vraag uit Vlaanderen. Er zijn 20 leerlingen in de klas. Nu de laatste bepaling voorop: in de klas zijn (er?) 20 leerlingen. Ander voorbeeld: er zijn natuurlijk uitzonderingen nodig. Omdraaien: natuurlijk zijn (er?) uitzonderingen nodig. Bij staan: Er staat een glas op tafel. Op tafel

[p. 8]

staat (er onmogelijk) een glas. □ Gewoontegetrouw lijkt ons ingeburgerd; der gewoonte getrouw staat wat mooier. □ Kijkglaasje is een glaasje om door te kijken. Maar als het kijkglaasje nu niet meer van glas, maar van een kunststof is. Wij zouden zeggen: kijkglaasje laten. Net als de gulden die van zilver is. □ Kaartjes van een firma voor binnenlands gebruik gezien met with compliments of. Engels woordenboek niet nodig, maar het blijft gek. □ Mutatie is ‘verandering, wijziging’. Het schijnt in politierapporten voor te komen als ‘notitie’ d.w.z. een aantekening van een voorval die in het dagrapport komt. In andere vaktalen ook bekend? □ Volgens een Scheveninger is vrijdom een in het Schevenings heel gebruikelijk woord voor wat anderen privacy noemen. □ Van de prijsvraag voor loodgieter geen nieuws. In het radioprogramma ‘Weet ik veel’ is de vraag ook gesteld. Enige antwoorden: saniteur, gawalo (gas-water-lood), gootdealer, gawalist. De man die ‘komtnieter’ voorstelde, wil zijn naam verzwijgen. □ De uitdrukking ‘bij gerief (of: gerijf) leveren’ kennen we niet. Gerijf schijnt de oude Noordhollandse spelling te zijn. □ Zin uit een bekende krant: ‘Als de tekenen niet bedriegen zal het niet lang meer duren of met name in Zeeland zullen overal de kleine gemeenten zijn samengesmolten tot grotere districten, zij het dan dat deze in den regel, evenmin als in het geval Goeree-Overflakkee, niet de oppervlakte der vroegere eilanden en van Zeeuws-Vlaanderen zullen beslaan.’ Tussen deze drie keer niet schrijf je vanzelf evenmin. Is het evenals? Of niet? □ Een softener is een weekmaker. □ Een nieuw beroep is taste-maker; dat is smaakvormer. □ Het type loepzuiver hebben we al eens besproken. Loepzuiver is een woord uit de taal van de diamantbewerkers: zo zuiver dat je zelfs met een loep geen fouten kunt zien. □ In Rotterdam staat een verzamelgebouw; een idee voor de multi-use building. □ Er is bossage (reliefwerk, uitsteeksel aan een huis) en bosschage (groep bomen) òf bossage. Wij hebben het nooit met een g (bos g aazje) horen uitspreken en zien de noodzaak van die g ook niet in. □ Een prijs voor: ‘Het toeval was een bezoek aan prof. B., de man met wiens zoon zij later zou trouwen, omdat hij de enige hoogleraar was die in A. het doctoraal examen afnam en er ook woonde.’ □ Lapswans. Zie Endepols: Diksjenaar van 't Mestreechs: ‘flauwe, vervelende vent’, hangt samen met Rijnlands Lappschwanz. □ Met naastenliefde hebben we een fout gemaakt. Er zit niets meelijdends of neerbuigends in; het is een prachtig en duidelijk woord. □ Ecto in ectoparasieten, ectoplasma e.d. betekent buiten (tegenstelling: endo). Maak daar niet hecto van. Zoiets noem je hypercorrect. □ Nog eens dat revelaar: het is volgens Van Dale een soort vlaszaad. Iets voor kruiswoordraadsels.