Onze Taal. Jaargang 42

De rechercheuse

Een van de grote winkelbedrijven in ons land zocht op 20-1 per advertentie een bedrijfsrechercheuse. Jammer dat een of andere taalcommissie hiervoor niet een beter woord heeft voorgesteld. Het woord rechercheur is niet goed in Nederlandse monden uit te spreken: we maken er zoiets van als‘rusjurseur’. In de bedrijfsrechercheuse komt nog de s van bedrijfs en de s van euse (spreek uit euze): het woord zal nog meer dan het Franse woord waarmee wij speurder aanduiden, worden beschadigd.

Woorden op -e (om een vrouwelijke persoonsnaam te verkrijgen náást de mannelijke) hebben de wind in de zeilen. Het meervoud van deze vrouwelijke persoonsnamen zal zich op den duur wel uitsluitend van de -s bedienen. Kijk eens naar advertenties waarin om het meervoud van een assistente, een secretaresse, een aspirante wordt gevraagd. De woordenboeken en de Woordenlijst geven nog vaak de -n. Bijv. in de Woordenlijst

[p. 5]

blz. 497 studente meervoud studenten; dit is in strijd met de werkelijkheid, het is studentes. Meisjes-studenten is het meervoud van meisjes-student.

Bij therapeut enkelvoud kan de advertentie nog grafisch helpen: een therapeut(te) gevraagd. De -n in het meervoud geeft niet de extra mededeling dat vrouwelijke therapeuten gewenst zijn. In dat geval is therapeutes nodig en men ziet dit meervoud dan ook herhaaldelijk.

De uitgangen -er en -ster zijn duidelijk. Het is interessant te zien hoe academische instituten hun wetenschappelijk personeel werven; sommige noemen in hun advertenties alleen de wettelijke aanduiding wetenschappelijk medewerker met de voornaamwoorden hij, hem, zijn; andere laten de medewerker, maar omzeilen in de taakomschrijving het voornaamwoord; weer andere gebruiken een grafisch middeltje in medewerk(st)er en moeten dan wel over hij/zij en zijn/haar spreken.

Na deze laatste alinea over de vrouwelijke persoonsnamen in academische instituten past de mededeling dat de Universiteit van Amsterdam in een brief van 16 november 1972 aan de diensthoofden erop aangedrongen heeft ‘bij het aanspreken, aanschrijven en vermelden van vrouwelijke personeelsleden alleen de titel mevrouw te bezigen.’ Gelukkig, O.T. heeft in het verleden eveneens getracht deze vorm van aanspreken te verbreiden.