Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Onze Taal. Jaargang 48 (1979)

Informatie terzijde

Titelpagina van Onze Taal. Jaargang 48
Afbeelding van Onze Taal. Jaargang 48Toon afbeelding van titelpagina van Onze Taal. Jaargang 48

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Onze Taal. Jaargang 48

(1979)– [tijdschrift] Onze Taal–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Mededeling]

■ Moge onze taal ook in het komende jaar weer vele verrassende wendingen te zien geven. ■ We beginnen met de uitslag van de wedstrijd die in het oktobernummer 1978 uitgeschreven was. ■ De opdracht luidde, zoals u zich wellicht kunt herinneren: geef een adequate vertaling van de laatste alinea van The Vane Sisters van Nabokov. ■ De te vertalen tekst is de volgende: I could isolate, consciously, little. Everything seemed blurred, yellowclouded, yielding nothing tangible. Her inept acrostics, maudlin evasions, theopathies - every recollection formed ripples of mysterious meaning. Everything seemed yellowly blurred, illusive, lost. ■ De beginletters van deze alinea vormen de ‘boodschap’, waarvan de ik-figuur van het verhaal zich zelf niet bewust is: icicles by cynthia meter from me sybil. ■ Er zijn twee inzendingen binnengekomen. Die van J.F. Schmidt-van Ommeren uit Dordrecht geeft, dacht ik, het beste het origineel weer: IJdele speculaties kwamen en gingen en lieten slechts vage asgrauwe nevelflarden circuleren; ijl, niet tastbaar. Haar irrationele acrostichons, meelijwekkende excuses, trances: elke reminiscentie veroorzaakte allengs nieuwe mysteries. Evasief scheen ieder beeld, illusoir, lucht-ledig, etherisch. ■ De beginletters van de vertaling van mevrouw Schmidt vormen de mededeling: ijskegels van cinthia meter van me sibille. ■ Mevrouw Schmidt krijgt dus de beloofde boekenbon. ■ De beginletters van de verliezende inzending

[pagina 8]
[p. 8]

bevatten de boodschap: ijspegels vanwege cynthia op meter afstand van mij sybil. ■ Als bezwaar tegen deze vertaling van de beginletters valt op te merken dat de boodschap, die in het origineel nogal duister is, veel explicieter is. ■ Een positief punt in de tweede vertaling: trouw aan de spelling van de eigennamen in het origineel, en consequentie in het hanteren van de ij als beginletter. De twee laatste woorden van de verliezende vertaling zijn illusoir, leeg, wat ritmisch dichter bij het origineel aansluit dan illusoir, lucht-ledig, etherisch, en nauwelijks minder informatie bevat. ■ Daar staat weer tegenover dat de verliezende vertaling gezochte woorden als aperceptie, yoghurtachtig, yoghurt-brei bevat, zodat de prijs toch, naar het idee van deze eenmansjury volkomen terecht, naar mevrouw Schmidt gaat. ■ In het voorgaande vierkantje schreef ik over de twee laatste woorden. Mensen die meer logica in de taal willen stoppen, betogen dikwijls dat deze zinswending onjuist is: men zou moeten zeggen de laatste twee woorden. Als je er lang over nadenkt, is dat ook wel zo. En toch vloeit het mij om de een of andere reden minder vlot uit de pen. ■ De heer of mevrouw Rijnveld uit Strijen reageert op een vierkantje waarin beweerd werd dat er één substantief was waarvan het vrouwelijk gevormd werd door klinkerwisseling en niet door middel van een uitgang: secretarissen/secretaressen. Meer voorbeelden hiervan zijn, aldus W.E. Rijnveld, de mannelijke resp. vrouwelijke meervouden van archivaris, notularis, commissaris, bibliothecaris. (Met het laatste voorbeeld kan ik akkoord gaan, de overige komen mij enigszins gezocht voor.) Pure klinkerwisseling komt voor in dominee versus domina. ■ Ik kom toch nog even op die vertalingen van The Vane Sisters terug, een verhaal dat over twee dode meisjes gaat, Cynthia en Sybil Vane. Vindt u het niet vreemd dat in een Amerikaans verhaal uit 1959 meter als lengte-aanduiding wordt gebruikt? De reden hiervoor moet gezocht worden in het feit dat de ik-figuur een Fransman is, en tevens leraar Frans (maître) van de overleden Sybil, die zich vanuit haar graf, één meter (mètre) van haar zuster vandaan, via het acrostichon manifesteert. Geen van beide inzenders heeft deze dubbele bodem in de vertaling kunnen verwerken. ■ Van nu af geen woord meer over Nabokov, ik beloof het u. ■ Een paar intrigerende dagbladkoppen: zout wordt peperduur, Tros schrapt Turks Fruit, ■ Laat staan heeft een betekenis die dicht ligt bij en dientengevolge helemaal niet. Zo in ik zie mijn buurvrouw zelden, laat staan dat ik haar spreek. Laatstelijk heb ik in krantenlectuur twee afwijkende betekenissen aangetroffen. Ten eerste die van en dientengevolge niet zonder aansluiting op een negatieve zin; zoiets als ik mag mij buurvrouw graag, laat staan dat ik haar zal vermoorden. ■ Daarnaast laat staan met positief versterkend effect: ik mag mijn buurvrouw graag, laat staan dat ik op haar verjaarsvisite kom. ■ Volgens Van Dale mag de mensen wordt verzocht en de mensen worden verzocht naar de balie te gaan allebei. Toch zijn er lieden die volhouden dat alleen de eerste constructie goed is. Soms leidt dit tot hypercorrecties als de in de TH te Eindhoven opgehangen mededeling: de studenten wordt erop gewezen dat.... ■ Een lezer bekritiseert terecht het feit dat ik in het novembernummer van vorig jaar bij de behandeling van 's bisschops maîtresse ook over Rob 's en niet Robs televisie-antenne sprak. Deze fout (?) wordt inderdaad veel gemaakt. Misschien onder invloed van het Engels, zohals al die ohverdreven oh's, misschien ook omdat we liefst niet te veel knoeien met eigennamen, en een duidelijke cesuur wensen tussen naam en uitgang. ■ Weer een andere lezer zegt dat ik nooit meer van drukfout, maar altijd van zetfout moet spreken. En naar Van Dale hoeven we niet te kijken, want die is zelf ook fout. Zegt die lezer. ■ Er zijn nog wat reacties van lezers die ik graag hier had vermeld, maar de mij toegemeten ruimte is beperkt. Tot februari.

P.C. U.d.B.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken