[Mededeling]
■■■■■
■ Mijn opmerkingen over Poolse plaatsnamen hebben heel wat beroering in Onze Gelederen te weeg gebracht. De hoeveelheid reacties noopt mij ertoe nogal wat aandacht te besteden aan een onderwerp, dat in het oktobernummer van de vorige jaargang aan de orde is geweest. ■ Eerst de spelling. Gdansk hoort Gdańsk te worden, Sczeczin moet Szczecin zijn. ■ Eén briefschrijver vindt het dilettanterig dat ik deze namen als onuitspreekbaar beschouw. Hij geeft wel toe dat de uitspraak Sjtsjetsin voor Nederlanders problemen zou kunnen opleveren, en adviseert daarom om Stettin te zeggen, maar dan op z'n Nederlands uitgesproken. ■ Natuurlijk ben ik dilettant, want ik spreek geen Pools. Een andere ‘onzetaler’ meent dat ik de schrijfwijzen Gdańsk en Szczecin zou propageren, ondanks dat ze onuitspreekbaar zijn (hij is het met me eens op dit punt - ook een dilettant dus). Zoiets heb ik nooit beweerd. Ik begrijp dan ook niet dat men mij verwijt dat ik met mijn sympathieën te koop loop, door te constateren dat tegenwoordig Gdansk en Sczeczin op de Nederlandse televisie verschijnen (want in die spelling heb ik ze ooit aangetroffen). ■ Wie niet gelooft dat Gdańsk in het Nederlands de officiële naam is voor wat wij vroeger Dantzig (met tz) noemden, dit weer in afwijking van Danzig in het Duits, adviseer ik de zevende druk van de Winkler Prins te raadplegen. ■ Dan de vraag waarom ik Warsawa in plaats van Warschau een verbetering zou vinden. Antwoord: a. omdat ik dat leuker vind klinken (Warsjawa zou het eigenlijk moeten zijn, op z'n Nederlands), b. omdat ik niet inzie waarom we een Duitse naam moeten handhaven. Als Warschau
Nederlands was, zouden we die naam òf anders moeten schrijven (Warsjouw) òf anders moeten uitspreken. Van mij mag dat. Ik pas er wel voor op, om met mij sympathieën te koop te lopen. ■ Een andere briefschrijver merkt weer op dat we de Franse naam Florence toch ook niet vervangen door het Italiaanse Firenze? Dat is waar, maar ook daar zou ik geen bezwaar tegen hebben. ■ We moeten niet vergeten dat reeds meermalen onze naamgeving van plaatsen aangepast is aan de officiële taal van liet gebied, bijna steeds wanneer de oorspronkelijke naam niet-Nederlands van schriftbeeld of uitspraak is. In een Nederlandse atlas van 1870 vinden we Nizza i.p.v. Nice, Trient i.p.v. Trente (It. Trento!), Mühlhausen i.p.v. Mulhouse, Fiume i.p.v. Rijeka, Klerf i.p.v. Clervaux. ■ Weer iemand anders schrijft dat we Straatsburg toch ook niet in Strasbourg veranderd hebben. Ook dat klopt, maar hier ligt de zaak anders: Straatsburg is een Nederlandse naam, die afwijkt van het Duitse Strassburg. Geen haar op mijn hoofd zou er dan ook over denken om Bruxelles i.p.v. Brussel te propageren. ■ Vervolgens: de heer Debrabandere noemt een rijtje plaatsnamen op, waarvan hij zegt dat Nederlandstaligen ze ook niet op zijn buitenlands uitspreken. Wat nu komt moet de heer Debrabandere mij niet kwalijk nemen, het is geen propageren het is constateren: de meeste Nederlanders (dus niet-Vlaamse Nederlandstaligen) zeggen niet Aarlen, maar Arlon, niet Bergen, maar Mons (op z'n Nederlands uitgesproken, dat wel). Nagenoeg niemand weet dat Bastogne eigenlijk Bastenaken heet.
Nederlanders spreken over Calais en niet over Kales. De meeste Nederlanders hebben wel eens van Visé gehoord, maar ik heb nog nooit een Nederlander ontmoet die Wezet uit z'n hoofd wist te liggen. Treurig genoeg, maar zo liggen de feiten. ■ En dan, het moet mij van het hart dat gelukkig iemand van mijn lezers achter mijn voorstel staat om voortaan over Warsawa te spreken: de heer J. Perdijk, die zich de boot van de Holland-Amerika-lijn met Poolse landverhuizers omstreeks 1922 herinnert - een boot waarop WARSAWA stond. ■ Natuurlijk kon het de mensen toen nog niet veel schelen. Onze Taal ontstond pas negen jaar later. ■ Veel heil en zegen dus.
P.C.U.d.B.
Auteursrechtelijk beschermd