50 jaar Onze Taal
2. Taalgeschiedenis
In Onze Taal is altijd veel aandacht besteed aan de herkomst van onze woorden, de etymologie. Dit onderdeel van de taalkunde is voor talrijke taalliefhebbers een hobby geworden. Ook nu nog hebben wij een rubriek ‘Van Woord tot Woord’.
Een fraai voorbeeld is de herkomst van het woord abrikoos. In 1941 kregen de leden van Onze Taal de volgende informatie:
ABRIKOOS, een lange reis. - Hoe zijn wij aan het woord ‘abrikoos’ gekomen, of liever: hoe is het woord tot ons gekomen? Direct van maker tot gebruiker? Geen sprake van, het is van hand tot hand gegaan; het heeft, voor het bij ons belandde, een reis afgelegd, om de Oude Wereldzee. Het woord is gevormd in het Latijn en luidde ‘praecox’ (d.i. de vroegrijpe) m.v. praecocia; toen is het overgenomen door het Grieksch, dat van dezen meervoudsvorm ‘praikókkia’ maakte en daarvan weer het enkelvoud ‘praikókkion’, ook wel ‘prekókkion’ geschreven (dat later tot ‘berikókkion’ verbasterde; nieuw-grieksch: ‘berúkokon’). Toen kregen de Arabieren het te pakken. De Arabieren hebben de ‘p’ niet, en maakten er ‘barkôk’ van, of ‘berkôk’. Maar toen moest het een lidwoord hebben, het Arabische lidwoord is ‘al’, en toen ontstond er dus ‘al-berkök’. Het Spaansch en het Portugeesch kenden onzen vriend al, en noemden hem ‘allercoque’, een woord dat dicht bij den beginvorm ‘praecox’ stond, evenals het Italiaansche ‘albercocca’. Maar het Spaansche en Portugeesche ‘albercoque’ den invloed ondergaande van het Arabisch, wijzigde zich in ‘albaricoque’ in Spanje en ‘albricoque’ in Portugal. Daar vonden wij het en wij maakten er toen ‘abricock’ (abrikok') van. De Franschen hadden het tot ‘abricot’ vervormd; dat vonden wij toch eigenlijk wel mooier dan ons ‘abrikok’ en dus gingen wij ook maar ‘abricot’ zeggen.
Maar één abricot is niet veel, zulk een vrucht smaakt naar meer; een s of een z er dus achter: ‘abrikots’ of ‘abricotz’. Dien meervoudsvorm spraken wij al spoedig als ‘abricozen’ uit; en het enkelvoud van abricozen? ‘abrikoos’ natuurlijk. Ontleden wij nu onze abrikoos, dan vinden wij een Fransche s, een Spaansch-Portugeesche i, een a en b uit Arabië... en de overige letters zijn het restant van ons Latijnsche praecox!
Auteursrechtelijk beschermd