Dit is die tafel vanden Groten Lancfranck

[LXXI] Die ander leringhe des vierden boekes is van lede die uut haer proper stede sijn ende hoemense weder in voeghen sal ende hevet vijf capittelen. Dat ierste is een guet proper sermoen vanden ontledinge. Nota

In dat menschelike lichaem sijn die beenren te gader ghevoget mit bijnselen so dat het een been wel mach roren sonder dat ander ende dese voginge heten juncturen. Ende alle die juncturen vanden hoveden totten vueten, moghen wel gaen uut haer proper stede ende die uut ghegaen sijn die heten dislocacio ⁵³⁹ in Latijn. Het sijn somme meisters die lange betten een lit datter is uut sijn proper stede, in warmen simplen water eer dat sy dat weder vogen in sijn stede. Ende dats quaet want dat lit isser by vercrancket ende bereet om tontfanghen overvloethede. Ende somwilen wert die busse vanden so vervolt van humoren datter dat ander been niet wel in en mach sluten. Mer ist dat en lit hevet wesen uut sijn proper stede II daghe of III eer ghy daer to quamet ende die stede der junc

539 ‘Dislocacio’ rood onderstreept.

[fol. 143r]

turen is verhert, dan salmen dat lit betten mit watere der in is soden pople°, bismalve°, venigrec° ende der gheliken. Ende dan salmen dat lit weder voegen in sijn proper stede ⁵⁴⁰ . Mer eersten moetmen al bereden datter to bihoert ende dan voegen dat been in sijn proper stede, alst geseit wert in sijn proper capitel. Ende dan salmen daer up leggen een out linnen cleet, ghenet in oli van rosen, ende daer up een plaester mit helende medicinen ende daer boven een cussineel van stoppen, ghenet in witten vanden eye. Daer na salment vaste bijnden alsoet bihoert, elc in sijn stede. Ende ist datter ne gheen quade to vallen en comen, dan salment laten bonden teen dagen ende dan ontbijnden ende die medicien vernyen. Ende ist datter to comen quade to vallen, so verdrivet alsoet voerseit is in dat ghemeen capitel der te broken leden.

540 Hierna (rood en zwart doorgestreept) ‘alst gheseit wert in sijn proper capitel’.