Tiecelijn. Jaargang 11

[p. 34]

vertaling

■ J.-J. Reynaerts
Dierenfabels, vrij naar Le Roman de Renart

De vos, de haan en de leeuw
Branche XVII, v. 1190-1397 (circa 1205)

Toen Reynaert eens verslagen was
Bij 't schaakspel - ai! hij vond 't zo kras,
Door Isengrim, en had ronduit
Verspeeld zijn have en zijn huid,
Kreeg hij daarbij nog zoveel troef,
Dat men hem, dood gewaand, begroef.
Maar toen hij in zijn graf reeds lag,
Ontwakend, plots zijn toestand zag,
Heeft hij, al vluchtend, snel gevat
De haan, ocharme, die daar bad.
De koning kreeg een woedevlaag
En zwoer bij hoog en ook bij laag:
‘Zijn straf krijgt hij, die valse vos!’
En liet op hem de honden los.
Het werd vos Reynaert toch wat veel
Toen hem een hond vloog naar de keel.
‘Vriend Cantecleer, ik laat je gaan,
Ik heb je toch geen kwaad gedaan ...?
Van hondenbeet werd hij gered
Maar wel met koorden vastgezet.
Voor Nobel werd hij dan gebracht.
‘Heer koning’, zei hij, ‘sire, wacht
Om mij te hangen nog een tijd
Tot ik mijn zonden echt belijd.
Confiteor! 'k Heb toch zo'n spijt...’
Het was een zware foutenlast
Waarop het hof dan werd vergast.
Op 't einde, met een traan in 't oog:
‘U moet niet denken dat ik loog ...’
Dat klonk wel enigszins verdacht.
‘Wat ik, heer koning, wel verwacht:
Dat u mij nu een vonnis gunt,
Het heeft voor elke boef gekund.’
Hoe was het einde van 't verhaal?
De uitspraak klonk, na veel kabaal:
‘Dat vos en haan in 't strijdperk gaan.’
De haan die zou de vos verslaan,
Maar die had streken nog te leen.
Een vos die strikt men niet meteen!

[p. 35]

De vos, de haan, de das en de wouw
Branche XVII, v. 1559-1628 (circa 1205)

Van Reynaert volgt hier een verhaal
Vertaald uit d'oude Franse taal.
't Gevecht met Cantecleer, de haan,
Had hem veel schade aangedaan.
Die vechthaan sprong hem op de rug
En stiet met sporen steeds terug,
Zijn snavel scheurde hem het vel:
‘Heer Reynaert, 't gaat voor jou niet wel!
En wacht, bij 't einde van de strijd
Ben jij je hele hachje kwijt!’
De vos die voelde zich in 't nauw
En deed alsof hij dood was, gauw.
Toen trad raaf Rohart op 't toneel
Om hem te prikken, hard en veel,
Maar Reynaert trok hem pluimen uit
En droop dan af met zere huid.
Dat kwam de koning aan het oor.
In woede sprak hij: ‘Grimbeert, hoor!
Als Reynaerts neef kom jij van pas:
Die snoodaard, daag hem! Geef maar gas.
Das Grimbeert nam wouw Huybrecht mee ...
Vóór 't vossenhol: ‘In 's konings naam,
Doe open!’ riepen zij te saam.
Al klagend zei de vos: ‘Wie daar?’
‘Ben jij het, neef? Ziek is je oom.’
‘De koning daagt je!’ - ‘'k Ben zo loom!
'k Ben doodziek! Zeg Nobel dit:
De vos is dood. Zijn vrouw die bidt.
Begraven ligt hij onder 't kruis
Vlak aan de meidoorn, dicht bij huis.’
Toen koning Nobel 't nieuws vernam,
Dat hem zeer ongelegen kwam,
Heeft hij het uitgebruld van spijt:
‘Ik ben mijn beste vrijheer kwijt...’
Zo ziet men, dat wie liegen kan
Ook nog geloofd wordt, vrouw of man.