Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2 (1904)

Informatie terzijde

Titelpagina van Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2
Afbeelding van Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2Toon afbeelding van titelpagina van Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (12.44 MB)

Scans (297.50 MB)

ebook (12.05 MB)

XML (0.93 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie
sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek
non-fictie/boekwetenschap


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2

(1904)– [tijdschrift] Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 203]
[p. 203]

Kroniek

Mededeelingen over bibliotheken

Amsterdam. - Bibliotheek der Universiteit.

Aan deze Bibliotheek werd ontvangen, voor de afdeeling handschriften een geschenk van den directeur van 's Rijks Prentenkabinet, den heer E.W. Moes, namelijk een groot aantal brieven van Betje Wolff en Aagje Deken aan den suikerraffinadeur Jan Everard Grave, 1729-1781, te Amsterdam, medeoprichter van Felix Meritis.

In 1879 heeft de Amsterdamsche hoogleeraar dr. Theod. Jorissen deze verzameling in handen gehad en naar aanleiding ervan een studie geschreven in het tijdschrift ‘Nederland’: Aagje Deken en Betje Wolff. Belangwekkend zijn deze brieven voor de kennis van het ontstaan der vriendschap tusschen beide vrouwen, nadat aanvankelijk een epistel van Aagje tot eene verwijdering scheen te zullen leiden.

De meeste dezer brieven zijn opgenomen in de brievenuitgaaf van dr. Joh. Dyserinck.



illustratie

Athene. -

De nationale bibliotheek te Athene, die onlangs een oud handschrift ten geschenke ontving van een in het buitenland wonenden Griek, is hierdoor in het bezit gekomen van een reeds verloren gewaande Hymne van Konstantinos Palaeologos, het gedicht met het notenschrift erbij. Deze hymne zou, volgens overlevering, door het volk aangeheven zijn toen de keizer zich met zijn getrouwen had begeven in de Aya Sophia om de goddelijke bescherming in te roepen tegen de Turksche legers, die Konstantinopel in 't nauw brachten. Het vers is kort, maar de woorden worden dikwijls herhaald. Volgens J. Sakellarides, den uitnemenden kenner der Byzantijnsche muziek, heeft deze hymne in haar aanvang eenige gelijkenis met de Engelsche koningshymne, maar overtreft zij die in harmonisch opzicht, en is ze over 't geheel verheven en indrukwekkend.

De bundel, waarin de hymne ontdekt is, heeft grooten omvang, bevat vele kerkelijke zangen uit den Byzantijnschen tijd van verschillende componisten, en eenige oude liederen.



illustratie

Haarlem - Stads-bibliotheek. -

Aan het jaarverslag over 1902 van den bibliothecaris, den heer J.D. Rutgers van der loeff, ontleenen wij de volgende inlichtingen:

Toestand van het gebouw. - Het dak van het Prinsenhof en de goot grenzend aan het Stedelijk Archief werden in beteren staat gebracht, nadat een lekkage schade had aangericht aan het goudleer in de Schneevoogtkamer. Vóór dezen ingrijpenden maatregel en vooral tijdens de hieruit voortvloeiende werkzaamheden hadden de boeken aan den oosterwand der leeszaal van het doorsijpelende water te lijden.

Toestand der verzamelingen. - Bij de revisie der boeken bleek hoe menige oude kloosterband geteisterd was geworden door den houtworm, die ook maar zelden het boek zelf had gespaard. Door het aanwenden van benzine werd het kwaad voorloopig gekeerd; waar het hout nagenoeg als vermolmd was, werd het uitgelicht en vervangen door bordpapier, waardoor uiterlijk althans de band dezelfde kon blijven. Van het gebruik van zapon verwacht ik goede resultaten bij en ter voorkoming van verspochte en langzaam maar zeker wegbrokkelende bladen.

[pagina 204]
[p. 204]

Voor inbinden en herstelling werd verder vereischte zorg gedragen.

De handschriften werden overgebracht naar de kamer van den bibliothecaris, de wiegedrukken naar de gerasterde kasten op de leeszaal. De gangkasten namen in zich op wat de Bibliotheek bezit aan tijdschriften en vervolgwerken; de medische folianten in perkamenten band moesten daarom verhuizen naar de leeszaal, waar zij in de oude omgeving ook beter doen.

Voor meerdere bergruimten werden op de boekzaal 6 zijkastjes aangetimmerd.

Brandbluschmiddelen. - De brandbluschmiddelen werden vermeerderd met een extincteur op de gang, die er ook vroeger gestaan heeft. Zij werden verder geïnspekteerd, en de brandslangen daarna beproefd en, waar noodig, hersteld. Het komt mij wenschelijk voor, dat het personeel der Bibliotheek zich althans eenmaal per jaar in de praktijk van de aanwezige brandbluschmiddelen oefene en zich vertrouwd make met de behandeling van slangen en kranen met name.

Financiën. - Op de vergrooting voor 1903 werd voor den bibliothecaris een jaarwedde van ƒ 1500 uitgetrokken, Het traktement van den amanuensis werd van ƒ 900 gebracht op het maximum (ƒ 1000) en dat van den klerk met ƒ 50 verhoogd tot ƒ 400. De totaal-som bij genoemde begrooting voor de Stads-bibliotheek bedroeg hierdoor ƒ 4810 tegen ƒ 3460 in 1902.

Aanwinsten. - De Bibliotheek werd vermeerderd met 629 journaalnummers (843 in 1902) van aankoop en schenking. Van dit laatste noem ik in het bijzonder het legaat van wijlen den heer J. Spaan Sr., dat door bemiddeling van diens zoon, den heer G. Spaan, aan de Bibliotheek geschonken werd. De heer Spaan was, zoo men weet, hoofd van de kostelooze school D alhier, en had steeds groote belangstelling in alles wat het Haarlemsch onderwijs betreft. De vrucht van zijn onderzoeken en verzamelen op dit gebied nu - grootendeels eigenhandig geschreven verhandelingen over 24 hoofdonderwerpen - had hij na zijn dood toegedacht aan de Stads-bibliotheek van Haarlem, die daardoor nu in het bezit is gekomen van een handschrift, dat in 72 cahiers over onderwerpen van Haarlemsch belang voorlicht.

Een andere schenking, die van de dames Winkler te Overveen, bestond uit ruim 80 werken en verhandelingen van de hand van haren vader wijlen Dr. T.C. Winkler, conservator van Teyler's Museum. Het zijn grootendeels populair-wetenschappelijke geschriften op het gebied der plantkunde, geologie, dierkunde, natuurkunde, en vullen op welkome wijze aan wat de Bibliotheek reeds van dezen verdienstelijken Haarlemmer bezat.

Door aankoop werd de handschriftenverzameling vermeerderd met een Dietsch manuscript, dat toebehoord heeft aan het klooster Nazareth te Beverwijk, en geschreven is eenige jaren nadat de Haarlemsche St. -Jansheeren het patronaat over de kerk te Beverwijk verworven hadden. Het is een perkamenten handschrift op 2 kolommen geschreven, 116 bladen 4o groot, en bevat een overzetting van Gerard Zerbolt's Liber de Spiritualibus ascensionibus. Voor zoo ver mij bekend, zijn er in Nederland buiten het Haarlemsche, nog 3 andere Middelnederlandsche handschriften van deze christelijke beoefeningsleer over: in de Amsterdamsche Universiteits-Bibliotheek (geschreven in 1414) in de Athenaeum-Bibliotheek te Deventer en ter Koninklijke Bibliotheek (dat in 1445 vervaardigd werd). Hier beghinnet een deuoet boecskijn van gheesteliker opclymminghe (p. 115 recto:) Hier is nu dat eynde dies devoten boecskijn van gheesteliken opclymminghen Ende heeft ghescreuen ende gheeyndet bider kuipen ons heren ihu christi sybrich willem enghels dochter een arm susterkijn wonende in Beuerwijc mitten regulierissen Int iaer ons heren MCCCCXLVI. bid voer haer om goeds willen. Des is god ghelouet nu ende in ewicheit amen. (in fine p. 116 recto:) Dit boec hoert totten regulierissen in beuerwijc.

Catalogi en Journaal. -

Het jaar werd begonnen met de revisie van de geheele boekerij, waarmee in den loop van 1904 gereed kan worden gekomen. Dit bleek mij o.m. noodig om te zijner tijd te kunnen vaststellen welke boeken van de vroegere catalogi uit de Bibliotheek verdwenen zijn, en welke doubletten de Bibliotheek overbodig bezit, maar ook om

[pagina 205]
[p. 205]

te kunnen catalogiseeren wat nog onbeschreven is. De revisie gaat hand aan hand met de definitieve plaatsing in de thans genummerde en geletterde kasten ten getale van ruim 180 Elk boek krijgt zijn vaste plaats op een zekere plank van een kast door een nummering die in het boek zelf wordt ingeschreven en die overeenkomst met de nummering op het fiche, waarop het boek beschreven staat. Is dit in de eerste plaats noodig voor den alfabetischen catalogus, ook voor het aanleggen van den onontbeerlijken standcatalogus (de titels der boeken zooals zij in iedere kast gerangschikt staan) bewijst het goede diensten. Voortgewerkt werd tevens aan de systematische indeeling der boekerij, zooals die tot grondslag kan liggen aan den over eenige jaren ter pers te leggen catalogus, waaraan de behoefte sterker wordt naarmate de vorige veroudert en door den grooten aanwas sinds 1864, een steeds kleiner wordend gedeelte der bibliotheek omvat.

In het Journaal werden de aanwinsten op nummer bijgeschreven. Een koperen stempel werd aangeschaft om de boeken van het voor een openbare bibliotheek onmisbaar eigendomsmerk te voorzien. Van de verzameling dubbelen en defecten, die in twee kasten op den zolder stonden en bovendien hier en daar verspreid lagen, werd uitgezocht wat de bibliotheek nog niet bezat, hetgeen dadelijk gecatalogiseerd werd; de doubletten werden bijeen gevoegd. Tot den verkoop van deze laatste hoop ik dit jaar een voorstel te kunnen doen.

Gebruik en uitleening. - Van den boeken-voorraad werd door het publiek in de leeszaal of tehuis veel gebruik gemaakt. Het aantal uitgeleende werken bedroeg 2214 tegen 1624 in 1902 en 1288 in 1901. Laat men hiervan de boeken buiten rekening, die aan de firma Joh. Enschedé en Zonen werden uitgeleend ter opluistering van hare in de zomermaanden gehouden tentoonstelling, dan is de vermeerdering van uitgegeven werken toch nog ongeveer 350.

Behalve ongeveer 220 boeken werden voor genoemde tentoonstelling ook tijdelijk afgestaan het portret van Mr. A.J. Enschedé uit de leeszaal, en het programma van de Costerfeesten in 1856 van het portaal.

Gebruik makend van het kosteloos verkeer, dat de Haarlemsche Stadsbibliotheek met de Universiteitsbibliotheken en de Regia heeft, konden wij 90 keer boeken in bruikleen ontvangen voor hen, die deze werken vergeefs te Haarlem zochten.

Het getal bezoekers was 2165 tegen 2151 het jaar daaraan voorafgaand.

Behalve aan Haarlemmers werden ook nog boeken in bruikleen gegeven aan personen en instellingen te Amsterdam, Bloemendaal, Gent, Heemstede, Leiden, Overveen, Velsen Omgekeerd mochten wij voor bezoekers van de Bibliotheek welwillend toegezonden krijgen, werken uit de Universiteits-bibliotheek te Leiden, te Groningen, te Utrecht, te Amsterdam; uit de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage, de Gemeente-bibliotheek te Maastricht, de Bibliotheek der Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde te Leiden.



illustratie

Parijs -

Mevrouw Zola heeft aan de Bibliothèque nationale te Parijs de handschriften van haar man geschonken: de geheele serie der Rougon-Macquart's en de latere werken, op Nana en Vérité na. Het geschonkene vormt een kubieken meter papier, aldus weten welingelichte dagbladen te vertellen.



illustratie

Rotterdam. - Leeskabinet. -

Uit het jaarverslag: Het gebruik van de bibliotheek en de afdeeling circuleerende lectuur is in dit jaar sterk toegenomen. In 1899 werden 13,290 boeken uitgeleend; dit cijfer steeg langzaam tot 14,073 in 1902; in 1903 bedroeg het 15,091; terwijl het aantal der in de bibliotheek geraadpleegde werken - waarvan geen statistiek wordt bijgehouden - minstens even aanzienlijk is vermeerderd.

Voor den aankoop van boeken is totaal besteed: fr. 2253,33, waarvoor zijn aangeschaft 379 nieuw verschenen werken, 28 duplicaten en 14 werken, aangekocht op boekverkoopingen.

[pagina 206]
[p. 206]

De bibliotheek bestond op 31 Januari 1904 uit 25,914 boekwerken, vormende 48,609 boekdeelen. De circuleerende lectuur bestond op 31 Januari 1903 uit 2937 boekwerken, vormende 3245 deelen.

In het geheel zijn er 15,091 boekwerken aan huis ter lezing verstrekt Het aantal leden, die van de circuleerende lectuur om de 14 dagen boeken aan huis ontvingen, bedroeg 391.

De rekening wijst een totaal van ontvangsten aan van ƒ 21.750,49 en van uitgaven van ƒ 21.242,83, dus een batig saldo van ƒ 507,66. Op de begrooting van 1 Februari 1904-31 Januari 1905 worden de ontvangsten op ƒ 21.279,50, de uitgaven op ƒ 21.856,01 geraamd; het geraamde tekort is ƒ 376,51 (ƒ 200 worden n.l. uit de reserve genomen).



illustratie


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken