Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 31 (1912)

Informatie terzijde

Titelpagina van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 31
Afbeelding van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 31Toon afbeelding van titelpagina van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 31

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.60 MB)

XML (0.76 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde
sec - taalkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 31

(1912)– [tijdschrift] Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 175]
[p. 175]

‘Ene viole’ in den Roman van Lancelot.

In een vorige aflevering van dit TijdschriftGa naar voetnoot1), heeft Dr. J. van der Valk bezwaar gemaakt tegen mijne veronderstelling, als zou het bij Maerlant vermelde ‘cruut viola’ zijn bedoeld, waar we lezen, hoe een jonkvrouw, na den vergiftigden Lancelot een antidotum te hebben toegediend, verzoekt haar ‘ene viole’ te brengen.

Tegen mijne opvatting nu zou reeds aanstonds het voorgevoegde ‘ene (viole)’ moeten pleiten.

Bij de eigenaardige wijze echter, waarop in de Middeleeuwen het onbepaald lidwoord, in tegenstelling met het huidige taalgebruik, nu eens wordt gebezigd, dan weder weggelatenGa naar voetnoot2), behoeft, naar ik meen, dit ‘ene’ nog geen aanwijzing te zijn om aan ‘viole’ hier een andere beteekenis en wel die van flesch toe te kennen.

Zelfs komt het mij voor, dat er tegen deze laatste opvatting bezwaren bestaan. In de eerste plaats de spelling van het bewuste woord met een v. Doch ook al zou men willen aannemen, dat deze schrijfwijze aan een onhandig copiist is te wijten, dan toch blijft er een tweede bezwaar. Immers de mededeeling, dat het tegengift Lancelot is toegediend ‘in den selven nap daer hi uut doe hadde gedronken’ (scil: het vergift), is, mijns inziens, een zóó sterk staaltje van volksgeneeskunde, m.a.w. van bijgeloof, dat deze mededeeling op zich zelf reeds zich verzet tegen de opvatting, als zou een (eventueele) tweede dosis van het antidotum met een ander voorwerp - een flesch - zijn ingegeven.

Wordt er nu inderdaad, behalve het tegengift, geen geneesmiddel meer genoemd? Niet aanstonds. Doch eenige bladzijden laterGa naar voetnoot3) wordt verhaald, hoe de jonkvrouw Lancelots slapen en

[pagina 176]
[p. 176]

armen ‘met salven’ bestrijkt. In mijn proefschrift heb ik te dezer plaatse gevraagdGa naar voetnoot1), of hiermede niet de ‘Salve violaet’ kan zijn gemeend, welke ik naast de ‘syrope’ heb vermeldGa naar voetnoot2) als een, volgens Maerlant, uit de ‘viola’ te bereiden geneesmiddel, dat gebruikt wordt om hem ‘dien sijn hovet swert, tvoerhoeft ende slaep’ te verkoelen.

 

Amsterdam.

b.m. van der stempel.

voetnoot1)
Deel 30, pag. 290.
voetnoot2)
Zic m.n. Verdam: Middelned. Wedb. op een.
voetnoot3)
Lancelot II vs. 12839 vlg.
voetnoot1)
‘De Vrouw in onze Britsche romans’ bladz. 116 noot 3.
voetnoot2)
‘De Vrouw enz.’ blz. 114.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde

  • over Trijntje Cornelis


auteurs

  • H. J. Eymael

  • over Joachim Oudaen


datums

  • 24 november 1911


Over dit hoofdstuk/artikel

titels

  • over Roman van Lancelot


auteurs

  • B.M. van der Stempel