Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 10

[p. 118]

Sterfgeval.

Julius de Geyter.

Op Zaterdag. 18ⁿ Februari, overleed te Antwerpen een van Nederlands grootste dichters sedert 1830.

De slag was voorzien. Sedert eenige weken lag de bijna 75jarige Julius De Geyter tusschen leven en dood; maar de rouwmare werd in Noord en Zuid toch met ontzetting ver nomen.

Julius De Geyter was op 25 Mei 1830 (ruim drie weken na Guido Gezelle) te Lede bij Aalst in Oost-Vlaanderen geboren.

Nog vóór zijn 20^ste jaar ging hij zich in 1848 te Antwerpen vestigen. Daar nam hij weldra een werkdadig aandeel in de Vlaamsche beweging en in de Nederlandsche letterkunde en hij werd er een volbloed Antwerpenaar. Met Heremans, Zetternam, Génard en anderen stichtte hij er in 1855 De Vlaamsche School.

Achtereenvolgens onderwijzer, vertaler aan het Handelsblad, commies griffier aan de arrondissements-rechtbank, pleitbezorger en bestuurder van den Berg van barmhartigheid, leefde hij er sedert eenige jaren ambteloos.

In den politieken strijd op liberaal Vlaamschgezind gebied speelde Julius De Geyter gedurende jaren eene overwegende rol.

Als dichter trad hij weldra op den voorgrond met zijn zoo eigenaardig en te weinig gelezen ‘epos uit onzen tijd’

[p. 119]

Drie menschen van in de wieg tot aan het graf (eerste boek 1861, tweede boek 1865), dat onvoltooid gebleven is.

In 1872 verwierf hij opeens in België eene algemeene bekendheid met zijn Geuzenlied, dat, naar het krachtig woord uit eene der strofen, gewoonlijk Het ongediert der papen wordt geheeten en de strijdzang der Belgische anticlericalen is gebleven.

In 1874 leverde Julius De Geyter eene zwierige moderne berijming van den middeleeuwschen Reinaert den Vos (2^de druk in 1885) en weldra volgde eene reeks teksten van cantaten en oratorio's, waarop Peter Benoit zijne onsterfelijke muziek schreef: Vlaanderens kunstroem of Rubens-cantate (1877), het kinder-oratorio De wereld in (1878), De muze der geschiedenis (1880), Joncvrouw Kateline (1880), Hucbald (1880), De genius des vaderlands (1880), De Rijn (1882), de Theodoor Van Rijswijck-cantate (1884), enz.

De kroon zette hij op zijnen roem als dichter door zijn kleurrijk en breed opgevat historisch epos Keizer Karel en het Rijk der Nederlanden (1^e druk in 1888, 2^e door het Willems-fonds in 1891).

Men zegt dat de dichter veel onuitgegeven werken nalaat. Wellicht vindt men daaronder het slot van het epos zijner jeugd Drie menschen.

Met hem verdwijnt een der krachtigste en begaafdste zangers der Nederlandsche letteren.

Hij was aan het Willems-fonds innig verkleefd en was een van de stichters van de Antwerpsche Afdeeling.

_**_*

Den Woensdag, 1 Maart, te 2 ½ uur 's namiddags, had te Antwerpen onder eenen zeer grooten toeloop van letterkundigen, kunstenaars, politieke mannen en andere personen van beteekenis zijne begrafenis plaats.

Het sterfhuis ligt prachtig op den rand van het Park, in

[p. 120]

de Quinten Massijslei. Eenige huizen verder is Jan van Beers in 1888 gestorven en diezelfde laan heeft alsdan reeds eene begrafenis gezien, die geheel aan die van verleden Woensdag herinnert.

Uitsluitend liberalen hebben wij in het sterfhuis aangetroffen. Voor zooveel wij weten heeft geen enkel katholieke Vlaamschgezinde het over zijn hart gekregen eene laatste hulde te brengen aan den kloeken Vlaamschen strijder en aan den grooten Nederlandschen dichter. Wij zouden gelukkig zijn ons bedrogen te hebben; maar wij hebben goed uit onze oogen gekeken.

Hoe steekt die hatelijke handelwijze af tegen het verdraagzaam gedrag der liberale Vlaamschgezinden bij de begrafenis van Pastoor Guido Gezelle te Brugge en bij al andere soortgelijke gelegenheden!

In het sterfhuis hield de heer Max Rooses de eerste lijkrede. Het was een heerlijk overzicht van Julius De Geyter's veel bewogen leven als flamingant en als dichter. Die puike redevoering werd in de Nieuwe Gazet van Antwerpen (24 Februari) in haar geheel opgenomen. Daarna las dichter Karel Bogaerd eenige gespierde, gevoelvolle verzen, die reeds in het ochtendnummer van het Laatste Nieuws en de Vlaamsche Gazet van Brussel te vinden waren. De heer Julius Hoste vader voerde vervolgens het woord en bracht eene warme hulde aan den afgestorvene in naam van de Brusselsche Afdeeling van het Willems-fonds. Namens het Algemeen Bestuur dier zelfde instelling sprak ten slotte Prof. Paul Fredericq eene lijkrede uit, die in de Vlaamsche Gazet (24 Februari) afgedrukt werd.

Daarna zette zich de lange lijkstoet in beweging te midden van de toegestroomde menigte, die vol eerbied het stoffelijk overschot van den dichter-vrijdenker zag voorbijtrekken. Op

[p. 121]

de Kunstlei speelde de muziek De Geyter's Geuzenlied (Fernau's muziek) in de maat eener treurmarsch. Dat was echt roerend.

Op het Kielkerkhof las de heer Antoon Moortgat een merkwardig gedicht voor en sprak een Gentsche student, de heer J. Vercoullie zoon, namens 't Zal wel gaan, dat aan Julius De Geyter zoo innig verbonden was. Die redevoering staat ook in De Vlaamsche Gazet.

De Geyter's begrafenis was eene der indrukwekkendste, in haren aangrijpenden plechtigen eenvoud. Op het Kielkerkhof ligt hij op de eereplaats in de nabijheid van Conscience, Jan Van Rijswijck, Jan van Beers, Peter Benoit en Burgemeester De Wael.