VI.
Van suster truyde van beveren.

+Van suster truyde van beverena).

DEse eerweerdige1) suster truyde was eens seer eersamen mans enyghe dochter, die seer rijke was· ende was genoemt gerijt van beverde Dat een staetlick man was nader werlt ende van gueder ridderschap Ende was wt den stichte van utricht. Ionfer truyde was ene eersame doegentlike ionfer ende was seer gemynnet van den menschen Om hoer oetmodiger gesellicheit2) willen. Ende sie plach den geesteliken luyden sunderlinge guedertieren ende gunstich te wesen. Ende als die brueders van der biddender oerden daer quemen om hoer termijn te halen3) Soe plach sij+hoer op te schorten4) ende genck goddienstelike ‖ myt hem van huysen tot huysen· soe cregen die bruders voel meer dan of sie allene gecomen hadden.

- Ende als sie tot horen yaren gecomen was, soe waert sie van horen olders in echtschap gegeven enen eersamen man, geheiten5) Iohan van beveren Dat een groet staetlic man was nader werlt ende seer rijke ende van gueder ridderschap Een seer abel heerlick man van staturen ende vol werldes. Hij was wt den stichte van munster, ende hij nam myt hoer groet guet.

- Als sie dus te samen gevoeget weren, soe bestade hij sie int ierste myt enen groten ioncker op eenre boerch· ende hij reet by enen groten heren. Die ioncker ende sijn vrouwe hadden sie seer lief ende in groter

+weerdicheit. Ende ionfer truyde die was van bynnen merckelic ‖ tot onsen lieven heren gekiert ende tot goddiensticheit ende plach hoer geerne te beden1).

- Als dan dat heerschap ende die hovelinge hof hielden· ende sie vroelic weren myt dansen ende myt anderen2) vermaecklicheit Soe genc ionfer truyde in die koeken ende liet die meghede gaen totter vermaeckelicheit Ende sie kierde hoer van der homodicheit totter hillige oetmodicheit ende nederheit ende wiesch die schottelen voer die meghede in die coeken Ende liet die gecken te samen verblijden in hore geckheit, dat seer cort was. Ende sie was blijde in hore oetmodicheit, daer sie hoer ewelike van verblijden solde. Doe vragede des ionckeren wijf, waer hoer suster van beveren weer; doe waert hoer geantwaerdet dat sie mocht staen ende+wasschen die ‖ schottelen. Wat wonder was dat, dat wal te verwonderen is· dat also staeteliken ionfer was in den dienste der megeden· ende in alsulken oetmodigen werke!

- Als sie daera) een wijltijds gewont hadde, soe voeren sie te samen toe schutterpe3). Daer wonden sie seer staetelic ende in groter erbaerheit. Hij was seer wtwendich4) ende genck te male costelic myt selden5) ende vaetynge6) ende myt anderen gesmyde7) Ende sie was goddienstich ende plach hoer geerne te beden. Als hij hoer dan toe sprack ende sie niet gerne vele gespraken en hadde· soe nam hi hoer dat pater noster wtter hant ende smetet over dat huys Mer sie bleef al in hore goddiensticheit.

+- Als sij ‖ staetelike toe kerken plach te gaen na hore heerlicheit, al slepende myt hore bonter hoyken ende tabberden Soe plach sij onsen lieven heren sijn cruce helpen dragen in horen herten. Dat was een teyken dat die cijrheit van buten, daer dat licham mede om behangen was8)· dat dat edele stedeken des herten daer onbecummert van bleef Welck seer groet was ende ene sunderlinge gracie godes· ende velen menschen niet gegeven en wort. Ende sie hadde sunderlinge gracie totter doecht der oetmodicheit Want sie plach hoer ionferen ende megeden te schicken totten bequaemsten werke ende sie pijnde hoer by dat oetmodicste te+comen. Dit was alte grote gracie van sulker vrouwen, ‖ die in alsulken

state was Sie en hadde nummermeer hant an werck dorven1) slaen· ende dat hadde hoer man ock voel liever gehad, mer hij mostet lijden.

- Sie kregen twie kinderkens te samen, ende dat weren beyde twie soenkens· dat ene starf seer ionck ende dat ander levede wat langer, dat hoer erfgename solde geweest hebben na hore doet. Mer onse lieve here haddet anders myt hem beyden voersien ❘ ende haelde dat ander soenken ock tot hem Het solde sijn olders lichte gehindert hebben· onsen lieven heren te dienen.

- Niet lange hijr na soe ruerde onse lieve here iohan van beverens herte mytten vuer des hilligen geestes Also dat hij een inslach creech2) ende hem neder sloech· ende wolde voert an onsen lieven heren dienen+ende penytencie doen ‖ voer sine sunden. Hij plach des nachtes op te staen ende genck in sinen hof ende plach hem daer soe lange te geyselen Dat hi soe coelt te bedde quam, dat hij niet één lyt en hadde an al sinen lijve, dat hem warm was. Ende hij droech een haren heemt ❘ ende hij hadde een dinck om sijn lijfa), dat vijf knopen hadde ter eren der hilliger vijf wonden ons lieven herenb)· ende dat was in sijn vleysch gewassen.

- Hem waert int ierste also banghe hem of te trecken van den geselschap ende van sinen gewonliken leven. Ende alster hof of spil wesen solde, soe plegen die iongelinge voer sijn huys te comen ende wolden hem mede hebben. Soe sette hiet op in sinen herten dat hiet omme gods willen wolde+laten· Dan riet hem dat ‖ vleysch soe bange ende hadde daer geerne geweest. Soe was die geest daer tegen ende en haddet niet geerne gedaen. Soe genck hij ter doeren wert ❘ dan drief hem die geest weder achterwert. Die geest street tegen dat vleysch ende dat vleysch tegen den geest Ende also streden sie te samen, dat den vleysche also bange waert, dat hem die nese ontspranck3). Mer die geest bleef baven. Ende het en was geen wonder dat hem banghe waert ❘ want dat vleysch hadde lange die overhant gehad in groter heerlicheit Want hij plach hem soe wtermaten costelike te vercijren, als hij te hove toech· myt costeliken gesmyde Dat sijn

+geclanck1)a) genck baven dat geruchte der spoel- ‖ luyde. Die hovelinge mynden hem seer, want hij was mylde van herten ende hij haddet wal. Mer onse lieve here die sterckte sinen geest soe seer in hem, dat hiet al over quam2) om sijnre lieften willen Want die mynne godes doede in hem die pompen3) deser werlt ❘ ende al dat hem genoechlic plach te wesen, dat waert hem doe bitter.

- Hij dede hem an onse vaders om hulpe ende raet tot enen gueden leven te comen· ende apende sijn4) herte alte male tegen hem5). Ende als onse vaders vernamen hadden onder ander dinghe, die hij hem apenbaerde Als dat hij hem plach te geyselen ende dat hij een haer6) plach te dragenb) ende dat dinck myt den vijf knopen Soe verboeden siet7)+hem ❘ doe ‖ liet hijt rechtevoert, als of hij onder hem gestaen hadde. Daer in te merken is dat hij onsen lieven heren puerlike sochte ende meende· want hiet vluchtes laten conde, doet hem onse vaders rieden Dat selden pleget te geschien in alsulken begrijp8). Mer dat was een guet beghin van gelatenheit9), eer hij dat yuc der hilliger gehoersamheit angenamen hadde. Hijr in mocht men merken wat hij namaels doen solde, als hij hem volcomelick onder die doecht der hilliger gehoersamheit geven solde.

- Ock soe nam hij raet mytten vaders, wat hij myt sijnre cijrheit ende gesmijde doen solde. Doe rieden sie hem dat hiet vercoepen solde, ende dat dochte hem ock guet. Mer hij nam ierst een sweert ende houdet+ontwie· ende segede· ‘hijr ‖ en sal men niet meer mede sundigen.’ O hoe wonderlic sijn die werke godes· dit was een werck des hilligen geestes, die hem also sterckelic ontsteken ende verlichtet hadde Dat hij claerlike becande dat die glorie ende cijrheit deser werlt myt al hore genoechten niet en is dan als die blome des hoys10)· ende niet lange duren en mach

Dat hijr ene corte tijt den menschen bedriechlick1) ende smeykende2) toe lachget3) ❘ mer na deser tijt alte seer beswaren sal.

- Op een tijt hadde hij twie nye trippen4)· doe voelde hij dat sine natuer daer wat mede beholpen was5). Doe nam hij slijck ende besmeerde sie al swart Want hij en wolde niet dat dat edele stedeken sijns herten6),+dat ene wonynge des hilligen geestes solde warden Mit sul- ‖ ken dingen becummert solde wesen Want dat of dier gelike dynge mochte den hilligen geest sijn werck ende indryft benamen hebben. Want hij hadde bestaen te vernemen, wat vredes ende sekerheit die hillige geest gevet den genen die sinen raet ende inspreken7) wolgen8) Ende hij stont hem selven menlike weder9) in allen dingen mytter hulpe ende gracie des hilligen geestes, daer hij gode mede vertuernen mochte. Want die hillige geest is een trouwe hulper den genen die sinen raet willen volgen Sine leer ende raet is tot waerachtiger oetmodicheit ende nederheit ons selven Ende wtgaen ons eygenen willens10) Mynne, vrede ende eendrachticheit11).

+- Hij waert van dagen12) toe dagen meer ‖ ende meer getagen onsen lieven heren te dienen. Ende als hij sach dat sijn wijf al slepende te huys quam myt hore bonter hoyke ende tabberden13)· dat was hem nu soe swaer te sien Dat hij segede: ‘hoe lange sal dit slepen ende dit proncken duren?’ Siet, die hem te voeren niet genoech wesen en conde na staetlicheit der werlt, die was hem nu alte werlick! Mer sie dedet14) puerlick omme sinen willen na der vrouwen gewoente.

- In der selver stat was ene grote schouster, geheyten stijne die kerckhovesch. Die sat myt enen man in der echt, ende leveden te samen in

reynicheit, soe dat sij ionfer starf. Dese ionfer dede recht myt horen+brudegom als sante cecilia myt horen brudegom valryanusa) Want ‖ des iersten nachtes legede sie hem voer hoer opset ende segede hem die heymelicheit hoers herten Ende hij waert te hant als een sachtmodich lam ende was hoer in allen dingen te willen. Dit was een wonderlick werck godes, dat seer te verwonderen is Want dese man was als oft een lewe geweest hadde ende een schone heerlick man vol werldes.

- Sie vercoften beyde hoer guet ende geven dat ghelt den armen. Op een tijt vragede hij hoer na dat gelt; doe antwarde sie ende segede· ‘dat achtet als een dreck.’1) Sie weren beyde al wat nader werlt ende van gueden luden. Dese ionfer stijne hadde sunderlinge gracie van onsen lieven+heren inwendelike ontfangen, soe dattet wtwendelike apenbaer- ‖ de. Sie plach dat hillige sacramente ter weke of vaeker te ontfangen. Als sij dan inder kerken was, soe plach si op getagen2) te warden, dat sie scheen als of sie doet geweest hadde Soe dat die luyde meer na hoer liepen te sien dan na dat hillige sacramente op des priesters hant Wantet een wonderlic dinck scheen te wesen· also dat die gene die die kerke hadde te reygeren guet duchte dat sie in hoer huys solde blijven Ende hoer daer mysse solde laten doen ende dat hillige sacramente aldaer ontfangen, als sie doe voert an dede. Want wonderlike dinge dede onse lieve here myt hoer.

- Doe hoer man wtter tijt was, doe hadde sie ende hoer suster gebbe+ten tyeb) soe grote begeerte· te leven ende ‖ te sterven onder gehorsam-

heit by gueden menschen. Ende als sie te samen opten wech weren ten diepenveen te reysen, soe starf ionfer stijne die kerckhaefsche Daer hoer gemynde suster gebbe, die myt hoer op die reyse was, alte seer in bedrucket1) was. Mer sie bleef vaste by horen opsat ende quam ten diepenveen· ende waert hijr ene devoete conversynne.

- Dese ionfer stijne, daer wy voer van geschreven hebben· plach die duvel vele lijdens an te doen. Op een tijt vuerde hij sie op in der lucht ende sette sie op enen toeren, mer overmyds den willen godes brachte hij sie weder neder.

- Op een tijt bekierde sie een alten werliken dienstionfer, die ghenoemt+was fye van redena). Doe segede die du- ‖ vel tot stijnen: ‘Gy menen dat gy fyen2) hebbet; mer als sie weder toe zanten3) comt, soe sal sie doen als si4) pleget ❘’ dat also geschiede. Want doe sie weder to zanten quam, doe leyde sie den rey anden dans· mer dat dede sie van gevenstheit, op dat mens niet merken en solde. Mer sie bleef vast in horen opsat ende quam te meyster gerijts huys toe deventer Ende waert ene vurige vlamme5) ende wan onsen lieve heren6) vele zielen in hore tijt. Sie waert meystersche gecaren toe wesele, daer sie vele verwolgynge7) leet van den quaden om hore doechden willenb).

- Ionfer stijne voersz. was ·onser gemynder suster gebben ten tye+natuerlike suster Die hore suster heymelike ‖ dinge wal wiste ende te seggen plach hoe sie die duvel plach te becaren, als sie in bedinge was· ende ock op anderen tijden. Toe northoernec) is noch een water vat, dat hoer toe gehoert heeft Dat hij te samen gedrucket hadde, dat men sine clauwen daer noch in sien mach· welc sie holden tot enen lijckteyken8).

- Dese ionfer stijne was onser gemynder suster9) truden van beveren al hoer herte· daer plach sie toe te gaen ende hoer dinge daer mede toe

vercallen ende hoer raet te vragen. Ende als ionfer stijne verstaen hadde dattet Iohan van beveren soe swaer was dat die vrou van beveren hoer soe wtwendelike hielt1) Soe genck sie al heymelike heen ende nam hoer+alre beste cleeder ende hoer bonte hoyke Ende sloet sij in ‖ hoer kiste, dat sie die niet crijgen en conde. Dat dede sie wt groter mynnen ende vryheit2), die sie tot hoer hadde Ende alre meest omme die mynne godes ende zalicheit hore zielen. Ende die guede vrouwe leedet goddienstelic3), ende iohan van beveren waert verblijt. Ende hij waert alle daghe vuriger ende meer ontsteken onsen lieven heren noch naere te comen ende in een cloester te gaen Ende versochtet an sijnre vrouwen ende dedet ock doer ander luyde an hoer versoeken, of siet hem gunnen wolde in een cloester te gaen. Doe segede sie: hij moste4) wal gaen waer dat hi wolde· ya in der woestijnen, mer sie wolde mede Want sie hadden5) wttermaten lief ende en condes niet wal verlaten6). Doe hij sach datter noch niet ‖+van warden en wolde, toech hij myt hoer to zwolle. Ende als sij daer een wijltijds te samen geweest hadden· so worden sies eens7) dat hij ene wijle toe windesem wesen solde Ende sij was by den susteren in eenre vergaderinge. Doe waert sie soe rechte vurich ende ingekiert, doe sie myt hem omme genck· ende die oetmodicheit ende goddiensticheit sach ende vernam Dat sij ontsteken waert soe mede te doen wt groter vuricheit.

- Op een tijt genck sie over dat marcket8) ende sach daer een susterken staen, die warmoes9) vercofte. Doe sprack die vrouwe van beveren der suster toe. Doe vragede hoer die suster, honeer10) dat sie hoer veroetmodigen+wolde ende vercoepen ock warmoes. Doe die ‖ hillige oetmodige vrouwe hoerde dat die veroetmodinge ende dat sterven der naturen soe verdienstelick was Soe genck die hillige ziele niet lange daer na ock ter marcket staen ende vercofte moes. Dit was een alten groten gave van onsen lieven heren· dat alsulken vrouwe daer genck staen voer alre malck11)

ende vercofte moes. O here, wonderlic sijn dine werkea) ende seer onbegrijpelic!

- Sie was ock merckelic in gekiert tot onsen lieven heren1). Want op een tijt genck sie over dat marcket mytter meysterschen van dat susterhuys. Doe geschiede daer wat sunderlinges, soe dat daer groet geruchte waert, dat die meystersche omme sach ende sach daer nae. Ende als sie+te huys ge- ‖ comen weren, soe segede die meystersch daer van. Doe die devoete vrouwe dit hoerde, vragede sie waert geschiet weer; doe segede sie dattet op der marckt geschiet weer; doe en wiste sie daer niet van. Doe schamde hoer die meystersche, want die vrouwe noch soe yonck was ende nochtans soe ingekiert in2) onsen lieven heren, datsi daer niet van en wiste Ende sie een oelde begijne was ende noch soe inghekiert niet en was. Dit was recht als sante bernardusb) by3) dat water reet ende daer niet van en wistec).

- Men lest van onser sueter vrouwen dat sie hoer broet wan myt

horen handen, als myt spynnena). Dese oetmodige vrouwe wolde hoer broet ock myt spynnen wynnen, als sie ock dede. Op een tijt hadde+sie ‖ eenre vrouwen wat garens gesponnen, ende dat brachte sie hoer weder te huys myt hoers selves handen. Doe gaf hoer die vrouwe enen weggen1) myt botteren baven hoer loen. Doe dit dese oetmodige vrouwe ontfangen hadde, soe waert sie blijde Ende toendet iohan van beveren horen man, die op die tijt daer was, wat hoer gegeven was Ende hij verblijde hem myt hoer om der gegevenre almyssen. Op die selve tijt soe quam daer tot hem die pryoer van northoerne mytten genen die myt hem weren. Doe sie daer ten eten seten, soe nam iohan van beveren die gegevene aelmysse ende toende sie den pryoer Ende segede hem dat dat truyde sijn+vrouwe myt spynnen verdient hadde. Als sie dit hoerden, ‖ wat mochten sie anders doen dan verwonderen? Doe eten sie alte samen myt blijschappen van der oetmodiger gyften. Die gene die wilneer nader naturen seer leckerlijc2) gelevet hadden· ende overvloedich weren in tijtliken guede Die weren nu blijde van der oetmodiger ghiften. Mer wat dede dat· dit wrachte die grote mynne die sie hadden totter doecht der waerachtiger oetmodicheit ende der hilliger armoede Dat hem beyden een vast fondament was onsen lieven heren na te volgen, als sie ock deden na horen vermoegen.

- Iohan van beveren had lange tijt to windesem geweest; doe waert hij al wat siekelic. Doe quam hij ene corte tijt weder by truyden. Ende+als hij daer een luttel tijdes geweest hadde, ‖ doe quam die becare3), die een benijder is alles guedes, soe dat sine vuricheit wat verslappet waert ❘ ende hadde doe geerne by hoer gebleven. Doe waert die guede vrouwe soe vurich ende en woldes niet gehengen. Als hij dit sach ende

merckte die grote vuricheit der oetmodiger vrouwen, soe waert hij weder ontsteken. Ende sij gengen te samen sitten op enen waghen· ende doe sie by windesem quemen, doe sat hij daer of ende bleef daer Ende sie quam ten diepenveen, ende sie worden beyde twie vurige calompnen1). Hij was daer een exempel alre menschen, beyde geestelic ende werlick. Hij was vurich ende seer stichtich2)· ende als sine vrende of yemant anders+die vrendelic myt hem weren, tot hem quemen om hem toe te spre- ‖ ken Soe plach hij hem te seggen dat sie hem van genen werliken dingen en solden seggen Want die mynne godes ende die gracie des hilligen geestes hadde die mynne der werlt te gronde3) in hem gelesschet4) ende wt gedaen· soe dat hij daer nu niet van horen en mochte Daer hij soe vol van plach te wesen, ende en mochte nu niet horen anders dan van gode. Dit was ene grote gracie van onsen lieven heren· dat voel geesteliker menschen niet gegeven en wort Die alle weghe wat hebben myt genoechten te edercauwen enter myt woerden ofte myt gedachten Welck enen geesteliken menschen een alten groten hinder is tot enen gehelen toekier5) tot onsen lieven heren. Doe hij die werlt liet, doe liet hij sie+geheeliclijc ende genck seer voert in ‖ vuricheit, ende sunderlinge in die edele doecht der oetmodicheit. Hij was der brueder schroër6), ende dat alre onheblicste7) ende snoedest plach hij te lappen ende te neyena). Hij was soe rechte cleyn ende neder in hem selven· dat hij was onder die brueders hoe men wolde. Hij was geworden, als onse lieve here secht int hillige ewangelio: ‘Ten sij dat gy warden als cleyne kinder, gy en sult niet gaen int rijke der hemele.’b) Die brueders mynden hem seer ende hadden hem in groter reverenciën om sijnre hillicheit willen.

- Hij was soe weekelic inder naturen, dat hij die strengycheit der oerden niet wal holden en conde in vasten ende in waken als die ander brueders. Daer plach hij hem alte seer in te veroetmodigen tegen wien+dat hem toe sprack. ‖ Mer dese weeckelicheit hadde hij hem selven seer

besaeket1) mytter ierster hardicheit2) ende strengicheit, daer hij sijn vleysch mede onder dede3)a). Dit was hem baven maten swaer dat hij dat hillige geselschap4) in allen dingen niet volgen en conde na sijnre begeerten Ende5) in der belyenge6) worden gestichtet geestelic ende werlick7). Hij starf8) volherdende in enen vurigen geeste ende is gevaren tot onsen lieven heren, die hem wtvercaren hadde om hem te laven ende te dancken in ewicheit.

- Suster truyde sijn wijf quam hijr mytten iersten, doe hijr noch niet vele susteren en wonden: sie mochte die vierde wesen Want drie susteren weren voer hoer gecomen· als suster griete daegensb)· ende suster geese+boevynck, suster tru- ‖ de van roekel. Daer na quam suster truyde van beveren, int yaer ons heren m cccc ende jc). Sie genck voert in wonderliker+vuricheit, sie brande inder mynnen godes Inder oefenynge die si hadde in den leven ende lijden ons lieven heren Ihesu cristi Ende sie omme helsede dat cruce der penytenciën myt alre vuricheit in allen dingen, die der naturen contrary weren. Hijr was wtermaten voel te doen ende groten swaren arbeyt. Ende sie scheen alle die pompen der werlt van buten9) gelaten te hebben Mer sie weren ummer noch vele meer van hoer van bynnen gelaten. Ende myt groter begeerten soe sloech sie hoer

hande an die ploecha) Omme die mynne ons heren Ihesu cristi, den sie+wtvercaren hadde tot enen ‖ ewigen brudegom Voer iohan van beveren horen man, den sie wtermaten1) lief plach te hebben Ende hoer gemynde brudegom cristus, die sie hertelike mynde ende lief hadde· die was hoer hulper ende leydes manb) den conyncliken wech te wanderen. Hore beyder bekieringe was seer te verwonderen ende ene sunderlinge gracie van gode Want sie begonnent vurichlijc ende sie eyndent beyde noch vurichliker.

- Doe sie hijr iersten gecomen was, doe en was hijr noch niet vele getymmers2). Ende het was hijr busschic3) ende knoestich4)c): dat moste men myt swaren arbeyde wt der eerden raden5) Mit bylen ende ander instermenten, als daer toe behoert. Soe plach dese oetmodige ziele daer+toe te helpen:6) ende een ander suster, ‖ ende hiet suster gese boevynck ende verwaerde ock dat koehuysd) Ende was ock den nyen bekierden menschen seer guedertieren7) ende barmhertich. Ende als sie aldus te samen inden arbeide weren· ende suster truyde stont ende arbeyde vurichlike al dat sij mochte Ende houde die bussche ende stubben8) myt eenre bijlen wter eerden· soe plach suster geese alte mynlike te seggen: ‘Suster, of wy ons nu wat rusten·’ soe segede suster truyde van beveren, die vurige ziele, weder tot hoer: ‘Lieve suster, laet ons nu trouwelic arbeyden in der coelten, het is nu soe goet te arbeyden· na den eten soe willen wy ons dan wat rusten!’ Doe liet hoer suster geese genoegen ende waert+alte seer gestichtet in der vuriger vrouwen. Ende naden eten, ‖ doe sie ene lange tijt te samen gearbeyt hadden· doe segede sie echter dat sie hem een luttel rusten wolden. Doe segede sie weder: ‘laet ons noch wat arbeyden die wijle dat wijt vermogen; wy sullen ons te nacht wal rusten.’ Siet, die vurige mynne en liet hoer niet rusten, al wast dat sie manne

werck dede. Die ny niet vele ghedaen en hadde, die stont doe ende arbeyde by horen halse1). Dit dede die mynne godes die in2) hoer was. Want waer dat vuer des hilligen geestes is, daer en is gene ruste· het brant bynnen in der herten Ende het werket altoes stichtige dinge van buten.

- Sie plach die cleeder een wijltijdes te verwaren; doe was sie den susteren daer soe rechte bedienstich in Sunderlinge die alden dach in+swa- ‖ ren arbeyde geweest hadden Die nam sie so nauwe waer ende plach hem droege heemde ende doeke te brengen, als sie wt den arbeyde moede ende nat quemen. Sie was ock een wijltijdes int werck huys; daer plach sie te spoelen ende den susteren daer seer mynlick te dienen. Ende overlanck3) lieten sie hoer een grof webbe4) werken5) van hannep ende van graven spijde6). Dat dede sie myt soe groter genoechten ende goddiensticheit· soe dat sie by nae niet lievers gedaen en hadde dan werken· nochtans dat dat grave doeck swaer te werken is Mer dat en was hoer niet swaer omme die grote mynne, die sie tot dat oetmodige werck hadde.+Ende als sie sat ende wrachte, soe sat sie soe goddien- ‖ stelic ende dedet myt soe groter genoechten· dat men die vroude hoers herten wt horen ansichte mocht merken.

- Op een tijt was hijr een eersam persoen, die suster truyden wal gekent hadde; die sach sie sytten werken. Doe vragede hij al verwonderende, of men hijr alsulke luyde liet weven.

- Op een tijt, als des donredages na paschen, was sie soe ontsteken van bynnen in horen herten van der mynnen, die Magdalena7) hadde tot onsen lieven heren. Ende suster lijsabet van tiela), die ock te werken plach, die merkede dat suster truyde wat sunderlinges van bynnen in horen herten hadde. Doe vragede sie hoer, waer omme dat sie lachgede· sie segede: om dat sie dachte dat maria den groten man haelen ende+dragen woldeb) Ende dat ‖ sij also verslonden was in sijnre mynnen8),

dat sie dat niet en merckte dat sij des niet en vermochte. Hijr was sie alte vurich in.

- Die hillige armoede was hijr mytten iersten seer groet· die sie seer mynde Als armelick te eten· niet voel des nachtes over te hebben1); ende in allen dingen, die hem noetdruftich weren, was armoede in. Ende als sie des avendes toe bedde gengen· soe nam een yegelic mede dat sie hadden om over te decken Die sytkussene hadden, die nemen sie mede· ende die sie niet en hadden, die nemen hoer matten2)a) mede. Ende suster truyde van beveren, die vol mynnen was, hadde enen witten onderrock, die wat bequamer3) was dan hoer ander cleeder. Den plach sie al+heymelick te nemen ende legeden des avents ‖ op suster lijsebet van tiels bedde, dat sies niet en wiste Mer des margens brachte sij hoer den rock weder ende en woldes geensyns weder nemen· mer sie en liet niet of. Dit brengen ende weder brengen duerde ene guede wijle· hijr in was te merken hoer grote mynne Want hadde sie meer gemocht4), sie hadde meer gedaen· nochtans hadde sie myn over dan suster lijsebet.

- Sie was den susteren soe bedienstich· waer sie wat tebrakens an horen cleederen sach, dat plach sie hem te lappen5). Soe gevyelt vaeke dat sie daer omme gescholden waert dat sie daer te voel garens over verneyde. Op een tijt, doe sie na eenre suster opt reventer sach, om dat+sie geerne geweten hadde of sie yeet hadde dat ‖ men behovede toe lappen Doe waert sie berispet dat sie hoer oghen quelke gewaert hadde· ende hoer waert gevraget, waerna dat sie gesien hadde; doe segede siet oetmodelick.

- Sie was soe rechte cleyn in hoer selven: als sie hoer in cleynen

dingen ontgaen hadde of versumel geweest Dat plach sie oetmodelike te belyen ende woech dat soe swaer, als oft grote gebreke geweest haddena). Sie hadde soe groten vrede in der veroetmodinge· ende plach suster griete dagens hoer gebreke te belyen· ya ock dat alre quadeste dat sie in der werlt gedaen hadde Ende begeerde van hoer dat siet hoer voer onsen pater seggen wolde. Ende suster griete en wolde den hongerigen dat broet+niet wt den mon- ‖ de nemen ende vervulde hoer begeerte. Soe waert die hillige ziele soe blijde ende vurich in der veroetmodinge· recht of sij al vernyet was in horen geeste1). Dit was een recht tymmer op dat vaste fondament der oetmodicheit, dat in hoer gefondiert was. Want die dinge die een mensche van naturen vliet ende van bedrucket wort, als sie hem beyegenen· daer was sie al baven gecomen2) Want sie omhelsede alsulke dinge myt groter begerten hoers herten.

- Sie wanderde rechte gange3), beyde van bynnen ende van buten: daer omme heeft sie verdient dese gracie te vercrijgen. Och, hoe veer is dese wech van my ende van vele geesteliker menschen, die nochtans guet+ende groet schijnen te wesen! By den oetmodicsten ende ‖ nedersten susteren was sij alre lievest Als die susteren int koehuys, als suster geese boevynck, suster truyde van roekel, dat een alten goddienstigen vredsamen suster was· ende suster griete kerstkensb), dat ene koesuster4) was. Dit weren al hoer wtvercarene susteren· hijr was sie blijde mede, als sie hoer goddienstelike5) vermaeken wolde.

- Als die ionge megeden des hilligen daghes hijr van den lande quemen· ende die susteren inden spynhuys neder geslagen6) legen in horen gebede Soe en dorsten sie niemant anspreken· dan sie merckten waer dat suster trude lach. Daer gengen sie dan toe ende toegen sie een luttel

an1) ❘ soe sach sie op ende sprack hem dan soe vrentelike toe· ende+segede hem wat guedes So dat sommyge van hem gue- ‖ de menschen worden ende gengen te cloester.

- Sie hadde hoer tijt alden dach doer also geordyneert2) myt oefenyngen van den leven ende lijden ons lieven heren Dat die duvel geen tijt en conde crijgen sie te becaren· dan des nachtes plach hij sie dicwijl te ververen3) in den slaepe. Met het was omme niet: sie en conden an hoer niet gewynnen4)· want sie was vol guedes, daer en mochte geen quaet in Want sie was een hillich tempel hoers brudegoms, daer en conde niet in dan dat hem toe hoerde. Wanneer die susteren niet en wisten wat tijde dattet was vanden dage, als sie gene clocke en hoerden Soe vrageden siet suster truyden· soe segede siet hem soe puntelick, als of sie die clocke+gehoert hadde Dat ‖ wiste sie byder tijt hore oefenynge. Ende onder tijden plach hoer suster griete dagens te vragen, die doe dat werck huys verwaerde· wat sij dachte. Soe plach siet hoer oetmodelike te seggen· bywijlen wast van den aventmael ende ondertijden van der passiën ons lieven heren ende dier gelijck. Dit was ene grote gave van onsen lieven heren, welck vele geesteliker menschen ontbreket Want als sie geerne wat guedes dencken solden· soe en weten sie niet, waer dat siet halen sullen.

- Ende sommyge menschen heben schone ende goddienstige oefenyngen, die merckelijc5) ende guet synt6) Ende dat gaet daer mede heen, ende hem duncket dattet genoech is. Mer dat is ene waerachtige oefenynge·+dat hem een ‖ mensche dat pijnt te bewijsen mytten werken, alst behoerlic is· dat hi oefent van bynnen Als in oetmodicheit, in gehorsamheit, sachtmodicheit, lijdsamheit, in puurheit sijns herten· ende in der mynnen godes ende sijns evenen menschen Ende dat exempel ons lieven heren na te volgen na onsen vermoegen. Als dese hillighe oetmodige ziele dede· want sie was ene mynnester der oetmodicheit, der nederheit, der armoeden Ende een verwynster hoers eygenen willen· ende hielt hoer ledich van allen dingen, die hoer niet bevalen en weren Ende gaf hoer totten genen, daer sie alle dinge om gelaten hadde hem te mynnen ende an te hangen· ende hem allene te leven.

- Op een tijt veroetmodichde sie hoer voer onsen weerdigen vader+ende bat hem dat sie dat ‖ werck huys verwaren moste, oft hem guet duchte· suster griete dagens weer voel bequamer hoer tot onsen lieven

heren te geven dan sie. Suster griete dagens verwaerde doe dat werck huys, als voersz. isa) Ende onse lieve here begavede sie vaeke myt groter ynnicheit ende devoeciën· hijr omme meende sie dattet hoers dinges bet wesen solde1) dan suster grieten. Doe onse weerdige vader here iohan brinckerinck dese grote vuricheit hoerde, soe segede hij dit of des gelijkes: ‘Suster truyde2), dit mochte lichte3) guet wesen, mer gy en connen niet schrijven.’b) Doe liet sie hoer genoegen ende gaf hoer voert tot onsen lieve heren4), als sie plach.

- Sie was soe cleyn ende oetmodich in hoer selven· dat hoer dochte+dat sie niet guedes en ‖ dede noch en hadde. Sie was cleynre ende nedere onder den susteren dan die alre armste ende verworpenste mensche Ende men en hoerde noch en merckte in woerden noch in gelaet noch in genen dingen dat sie wat wt gaf5) van horen voerledenen leven of staete

Want sie hadde een geheel afkier gedaen van allen werliken dingen· ende een geheel toekier tot onsen lieven heren ende tot1) ewighen dingen2).

- Int iaer ons heren m cccc ende viij doe waert dit cloester ierst+geslaten op sante Agnieten3) dacha) Ende nemen doe iersten die hillige oerde an myt alte groter devociën Ende hore was xij, daer suster truyde ene van wasb). Dat gotlike lof in den dienste godes was hoer soe wonderlike+smaekelic ende soe genoechlick Dat ‖ hoer des niet te voel en mochte wesen dach noch nacht, overmyds groter mynnen, die sie hadde tot onsen lieven heren. Sie en hadde gene guede choer stemme4), als dat5) sie niet over een en droech6) mytten anderen susteren7). Soe en moste8) sie des daghes niet buten mondes9) lesen10)c), mer des

nachtesa) wast hoer geoerloft. Dan plach sie soe vurichlike te lesen, dat men sie wt al den susteren1) hoerde. Ende die susteren leden hem daer guetlick2) in om hore goddiensticheit willen. Ende sie hadde hoer hijr3) ock soe goddienstelic ende oetmodelic in als al hoer manieren weren· ende als al hoer leven was in allen dingen.

- Het was hijr doe noch soe arm, dat sie geen guet gerack4) van+pappijr en conden gecrijgen. Ende ock want ‖ sie gene guede stemme en hadde den choer te helpen, soe en waert hoer niet gegeven als den anderen. Soe nam die oetmodige ziele leyen5), daer sie hoer dinghe op schref, dat sie inden choer lesen solde Ende dat was een seer pijnlick dinck6), omme dat siet vaeke vernyen moste· wantet vaeke anders ende anders7) was datmen lesen solde. Mer sie hadde hoer daer soe doegentlijc in ende bewees hoer soe oetmodelic Dat men ny gewaer en waert van enyger onlijdsamheit ofte claginge· mer leet hoer oetmodelick, recht oft also wesen solde Want sie was ene mynnester der armoeden ende der oetmodicheit.

- Ny en begeerde sie hijr enich vordel van dat sie hijr groet guetb) gebracht hadde· mer sie hadde liever myn dan meer Want sie was in ‖+horen herten als die alre armste. Ende onse lieve here, die sine armen niet en verlaet, die quam hoer te hulpe int eynde. Want een wijltijdes daer na soe waert die ierste priorynne of gesat8), die geheyten was suster hille sonderlantsc), dat ene oetmodige ende goddienstige suster was Ende sie waert toe amsterdam weder priorynne gecaren omme hore doechden willen Ende onse eerweerdige mater salome sticken waert hijr9) weder pryorynne gecarend) Ende suster elsebe hasenbroeck waert procratersch10). Die vragede doe onsen vader iohan, of sie den susteren wal

genoech pappijrs geven mochte. Doe segede hij: ‘ya;’ doe gaf sij suster truyden ende al den susteren soe voel als sies behoefden. Doe was suster+truyde blijde ende schreef ‖ doe hoer choer boekena) ende wes sie behovede. Ende sie was soe vlijtich op dat schrijven, dat siet suster lijsebet van tiel wal geclaget heeft Dat sie daer wat mede verlaren1) had2) van horen inwendigen toekier ende oefenyngen, welck sie daer na so niet weder en conde gecrijgen. Want solde sij wat hebben, soe moste siet nauwe soeken, om dat sie niet voel tijdes en hadde Want sie moste hoer broet myt horen handen wynnen, laete ende vroe.

- Sie was ock soe rechte vlijtich die dinghe te verstaen, diemen in den choer las. Daer omme soe plach sie een boeck mit hoer te dragen· ende als sie dan by yemant quam diet verstont, dan vragede siet. Onderwijlen soe segeden siet hoer: soe was sij alte dancber· ende onderwijlen soe+weygerden siet ‖ hoer: soe leet sie hoer oetmodelijc.

- Doe dit cloester iersten geslaten waert ❘ doe quam die putte mede bynnenb), daer men wt te brouwen plach. Doe moste men daer bynnen putten dat men3) daer buten brouwen solde. Ende hijr plach suster truyde toe te helpen, ya ock in4) den coelden winter ❘ dattet soe seer vroes, dat hoer die hande an den putswengel5) bevroeren.

- Op een tijt soe stont sie ende puttede; doe quam hoer een vers in, dat sie des nachtes in der noctornenc) gelesen hadde· dat was: ‘“Gy

sult die wateren in blijschappen putten wt den fonteynen des gesontmakers Ende gy sult seggen inden dagen: “belyet den heren ende anroepet sinen namen.”’a) Daer was sie soe vurich mede, dat sie byna alle den ‖+arbeyt vergat ende puttede soe vurichlike, dat sie nauwe1) en wiste wat sij dede.

- Op een tijt vragede hoer suster elsebe hasenbroecks, die procratricx was· hoe voel dattet des yaers beliep, dat sie van hoer boerden2). Doe segede sie oetmodelijc: ‘lieve suster, vergevedet my, dat weet onse vaderb) best.’ Siet, dese hillige oetmodige ziele en sloech des geen roeke3) noch en becummerde hoer daer niet mede· dat sie eens omme gods willen overgegeven hadde. Mer sie wolde arm wesen mytten armen cristi ende sie hadde eer myn dan meer Want dat ommehelsede sie myt alre begeerten hoers herten· op dat sie den naeckten cristum naecket volgen mochte4).

+- Sie was soe vlijtich op hoer werck als die alre armsten, ‖ op dat sie hoer broet mochte wynnen gelijck hem. Want soe wie den rechten geest godes heeft gelijck als sie hadden· die sijn vlijtich hoer herte van bynnen te bewaren Ende vlijtich ende trouwe in horen arbeyde van buten totten love godes· ende stichticheit hoers evenen menschen.

- Op een tijt was sie soe cranck, dat sie niet wal wat doen en mochte· doe genck sie oetmodelike tot onser weerdiger mater salomeec) ende segede: ‘Lieve mater, nu bin ic so cranck, dat ic niet langer wat doen en mach; wolde gy my nu omme gods willen voeden?’ Want sie en liet hoer niet duncken5) dat sij hijr wat6) gebracht7) hadde, van groter oetmodicheit. Sie was soe wonderlike oetmodich ende gehoersam, dat sie+niet en solde genamen hebben een cleyn bre- ‖ deken8), ya een oelde schoelappe, sonder oerlof.

- Sie conde hoer baete ende hoer geestelike wynnynge soe rechte wal doen in allen dingen overmyds die gracie godes, die hoer halp Ende sie was vlijtich te vergaderen die ewighe schatte ende rijckheiden voer die grote besyttinge, die sie overgegeven hadde in deser werlt.

- Tot twien tijden quam hore moder ziele tot hoer· eens doe sie noch

niet beslaten en wasa). Doe quam sie des avents ende genck by hoer sytten op die bedde scheyde1) ende hadde geerne hulpe van hoer gehad. Ende sij sach dat sie hore moder wal gelijckte, mer sie was soe seer verveert, dat sie niet spreken en dorste Om dat sie anxt hadde dattet ene+bedriechnisse2) des duvels hadde geweest. Ende die ziele ‖ bleef by hoer ene lange tijt ende suster trude lach in groten anxte· ten lesten waert sie3) hore quijt Ende sie quam tot twien goddienstigen susteren, daer sie ene wijltijdes gewont hadde. Den segede sie dat sij tot hore dochter ten diepenveen geweest hadde omme hulpe, mer sie en wolde niet spreken. Ende dit ontboden sie suster truyden, om dat sie hoer te hulpe comen solde myt horen gebede ende gueden werken. Ende noch soe quam sie eens tot hoer, doe sie hijr bynnen was int slot4). Doe quam sie tusschen vij ende viij uren des avendes ende bleef daer by hoer bedde staen, hent dat suster truyde op stont ende genck toe metten. Mer sie en dorste hoer+niet to spreken: alsoe was sie verveert ‖ Ende sie lach in alten groten anxte, want sie vermoede echter dattet wat quades weer als te voeren. Aldus scheyde sie echter van hoer, dat sie hoer niet toe en sprack Ende sie apenbaerde hoer toe northoerneb) ende segede dat sij by hoer dochter ten diepenveen geweest hadde, mer dat sie5) hoer niet toe spreken en wolde. Doe quam hijr ene van northoerne, die hoer dit segede van hore moder Als dat sie noch in pijnen weer ende hulpe van hoer begeerde. Ende sie was hore moder ziele seer trouwe in al dat sie vermochte Ende sie6) creech hulpe van hoer, als hoer onse lieve here te weten dede.

- Dese hillige oetmodige suster truyde van beveren die hadde onsen+lieven heren soe hertelike lief ende hij hoer ‖ weder, dat hij grote genoechte hadde myt hoer te wesen Want sine genoechte is te wesen mytten kinderen der menschen Sunderlinge die soe cleyn ende oetmodich in hem selven sijn als dese hillige ziele was. Alst wal scheen ende onse lieve here apenbaer maeckte by ons paters ydocusc) tijden. Want als dese hillige ziele comunyseerde ende hij dat eerweerdige hillige sacrament op

boerde1) om hoer te geven Soe waert hij des quijt, eer hijt selven wiste2), soedat3) hij seer begaen waert ende myt groten anxte bevaren4). Ende sie genck daer goddienstelike mede heen myt groter mynnen ende dancberheit. Ende hij bleef in groter becummernisse, hoe dat wesen mochte ende wie+die suster weer. Ende doe die comu- ‖ nyseringe gedaen was, doe vragede hij daer na, of hij yeet5) vernemen conde wie dat geweest hadde; mer daer en wiste niemant van. Doe liet hij hem genoegen; mer hij sette op in sinen herten dat hij sijn merck daer op geven6) wolde, als men echter comunyseren solde Of hijt dan vernemen conde· als hij dede. Ende als die susteren na ordynanciën quemen7), soe ondervant8) hiet dattet suster truyde van beveren was. Ende dit geschiede hem al vaeke mytter hilliger oetmodiger zielen ❘ ende dit en is niet te verwonderen Want sie was een bequame oetmodich mynnende vat ende ene genoechlike wonynge des groten heren hoers sueten brudegoms Om wes mynnen willen hoer alle+dinge licht weren te doen ende te laten, ‖ dat sie becande dat hem behachlick was.

- Doe sie horen vurigen loep volbracht hadde· ende horen bou ten eynde gecomen was· ende hoer schuren vervullet weren Doe wolde die grote conync sine gemynde bruyt te huys halen. Soe gevyelt op een tijt dat die susteren comunyseren solden ende sie hem daer toe mit bijchten bereyden. Doe suster truyde voer dat bijcht vinster quam ende sie neder begonste toe knielen, soe brack sie hoer bien. Doe waert hoer wtermaten bange, alst geen wonder en was, soe dat sie wat geruchtes maeckte. Mer hoe bange dat hoer waert, sie dede nochtans hoer bijcht voert. Doe waert sie gedragen int sieckhuys9), ende men haelde den meyster haestelijck.+Ende doe hij gecomen was, so ‖ betaste hij dat bien. Ende hij merckte dat sie hoer schamde ende dat sij niet geerne gehat en hadde dat hij yeet

hoeghe1) getastet hadde2); doe liet hijt guet wesen. Ende dat bien was soe geswollen, dat hijt niet lichtelike en hadde cunnen gevynden3). Doe wees hij daer raet toe· ende men dede hoer, als hij gesecht hadde. Mer deser hilliger zielen waert soe wtermaten banghe, dattet yamer was an te sien ❘ soe datmen den meyster liet weder comen. Ende als hiet doe te rechte4) betaste, soe ondervant hi dat hoer dat bien een weynich bovent knie5) mytallen ontwie was Ende daer was een groet deel marges wt gelopen, soe datmen hoer doe niet gehelpen en conde. Nochtans soe schenden6) sie hoer dat bien ende neyden sie an dat cussen daer sie ‖+op lach, om dat sie stille solde liggen ende hoer niet verruren. Doe sie dat hoerde, doe segede sie tot eenre suster, die by hoer was: ‘suster salomee, nu comet dat eynde· nu wil dat eynde comen.’ Want sie hadde een ander gebreck, daer sie niet wal stylle omme en conde wesen, dat sie hoer niet en verruerde. Die oelde salomee van den wiela) plach sie doe te waren· ende stont hoer ock trouwelike by in dat ander gebreck dat sij hadde Ende sie was hoer seer bedienstich om hore hillicheit willen.

- Ende doe dat hillige eynde quam, segede sie dat dat eynde queme. Doe lach sie voert an in énen beden tot onsen lieven heren· als of sie inder tegenwordicheit godes ende al sijnre engelen ende al sijnre hilligen+geweest hadde. Ende sunderlinge sprack sie hem toe7) myt ‖ eenre vuriger stemmen ende myt herteliker begeerten ende segede: ‘Benedyet8) den heren, alle werke des heren; lavet ende over hoeget9) hem in ewicheit! Benedyet den heren, gy engelen des heren10)· benedit, gy hemele, den heren! Benediet den heren, priesteren des heren; benediet den heren

heren, dienres des heren1)! Benediet den heren, geesten ende zielen der rechtvierdiger; benediet den heren, gy hilligen ende oetmodigen van herten!’a) Ende dit lof2) was in horen monde also lange als sie volcomelike3) spreken conde. Ende naden eten waert hoer hoer hillige ampt gedaen. Ende doe hoer dat hillige ampt gedaen was, doe wolde onse weerdige pater weder gaen. Doe sie dat merckte, doe gaf sij hem een+teyken dat hij blijven solde· want sie wal voelde dattet te hant mit ‖ hoer gedaen solde wesen Mer hij en vermoede dat niet soe geringe te geschien ende genck heen. Ende recht als hij in die kerke gecamen was ende die susteren opt choer, so sloech4) men die raetelb) Ende die grote conynck nam mit hem die gloriose schone bruyt myt groter snelheit in die hoege stat van iherusalem Daer sie nu myt hem ende myt sijnre liever moder mariën ende myt al dat hemelsch heer5) yubiliert6) mit groter blijschap in ewicheitc).

- Ende bynnen der selver weken dat sie heen genamen was van horen gemynden brudegom Doe vernam onse weerdige pater soe vele van hoer, dat hij segede· hij dorste wal seggen dat sij al inden ewigen leven weer.

- Dese zalige suster hadde een gebreck inder naturen, daer hoer ‖+seer bange mede waert, daer hoer god mede begavet hadde, als hij sinen gemynden pleget. Dit gebreck ofte cranckheit en conde onse weerdige pater here henrickd) niet begrijpen, want hies niet en cende. Daer hoer alte bange mede plach te warden· want hij hadde anxt dattet sulkes wat

was, dat sie daer in sundigen solde of mochte. Ten lesten ondersegedet1) hem onse weerdige mater salomee sticken, so dat hiet vallen liet, ende sie bleef te vreden. Mer doe hij stont byden grave doe hij dat hillige licham begroef, soe begavede hem onse lieve here myt dat selve gebreck of crancheit Vele swaerliker dan siet plach te hebben· ende hem plach daer utermaten banghe mede te warden. Int iaer ons heren m cccc ende+xxviij drie da- ‖ ghe voer sante felycitas ende perpetuaa) doe waert dat+hillige licham begraven in die vasten Ende hij behielt dat gebreck hent op onser liever vrouwen dach nativytasb) in den herfst.

- Doe hadde onse lieve here hem hier ene ander vurige ionge bruyt bereyt - ende hiete Alijt van valkendael -, die hij hebben wolde Ende was van utricht gebaren. Dese suster alijt was een enich kint ende was van xix yaren, doe sie horen olders al heymelike ontoech2)c) om onsen lieven heren toe dienen. Daer hoer vader ende moder hertelike in gedrucket ende turbiert weren ende al hoer vrende Ende men vermoede dat hoer moder den doet van hoer sette3)· want sie starf cort daer na dat sie van+hoer toech. Sie hadden sie wtermaten lief, wantet hoer enige ‖ kint was. Sie hadden groet guet ende meenden sie groetelick wt te brengen4) na state der werlt Mer dat trat dese vurige bruyt cristi al over5) mytter hulpe hoers ghemynden brudegoms, die sie sterckte Alle tijtlike dinge achte sie als dreck6) tegen die ewighe dinge. Sie ommegreep dat cruce der penytenciën myt puere herten ende rechter menynge. Sie stont hore natuer menlike tegen· ende gaf hoer tot oetmodiger sympelheit Als of sie geen verstant gehad en hadde, al was sie seer wijs ende verstandel van synne. Soe behendelike plach sie hoer te sueken7) nader zielen mer niet naden

licham Dat, als sie mytten susteren te werke was, soe nam sie die alre+snodeste rietschap die sie merckte dat niemant ‖ geerne en hadde. Ende ock soe angreep sie dat swaerste ende segede tot die by hoer weren: ‘Dit can ic soe wal doen,’ soe dat die sympele goddienstige susterkens niet en merckten noch en dachten op alsulke cloeckheit Ende deden sympelic als men hem segede· ende sie dede soe dat swaerste.

- Sie hadde alte grote mynne ende devoecie tot allen dingen, die der hilliger oerden an gengen Ende die vervulde sie nacht ende dach myt alre vlijticheit hent totten eynde hoers levens. Sie hadde enen corten vurigen loep· hoer begin was guet ende vurich Mer sie wies alle daghe in merre vuricheit hent in een zalich eynde.

- Doe sie was van xxvij yaren, began sie bloet te breken ende+teer- ❘ de1) voert een cort wijlken. Ende men moste hoer byna gebieden in hore lester sieckten te nemen dat hoer noet was ende hoer cranckheit eyschede Ende sie hielt hoer also starck, dat sie by na niet en lach. Ende dat hillige eynde quam op onser liever vrouwen avent nativytasa) Ende dat hillige sacrament ende dat hillige ampt kreech sie toe vesper tijt. Ende doe dat volbracht was ende onse pater weder gecomen was in die kerke ende die susteren int choer, so sloech men die raetel Ende sie voer haestelike myt horen brudegom heen in sijn ewighe rijke Daer sie ewelike myt hem verblijden sal in onsprekeliker2) gloriën.

- Ende als dit hillige licham begraven waert op onser liever vrouwen+gebuerten dachb) nader homyssen Van ‖ den selven recktoer daer voer van geschreven is, genoemt here henrick van harderwijckc) Die waert doe verloest van dat gebreck dat god op hem verhengede, doe hij suster truyde van beverend) begroef.