Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1900

Bibliographische mededeelingen.

Ik heb de eer, in naam des schrijvers, aan de Koninklijke Vlaamsche Academie twee werken aan te bieden, geschreven door den ijverigen en gunstig gekenden geschiedvorscher P. Stephanus Schoutens. Het zijn:

1^o Geschiedenis van het voormalig klooster der Arme Claren te Antwerpen. Dit klooster, gesticht in 1461, is, trots alle wederwarigheden en de onlusten der XVI^e eeuw, blijven bestaan tot in 1784.

Pater Schoutens heeft het geluk gehad de hand te leggen op een handschrift, vroeger begonnen, maar voltrokken in 1704 en getiteld: Fondatieboek van het klooster der Arme Claren te Antwerpen. Het is in 't algemeen eene aaneenrijging van levensbeschrijvingen van zekere zusters. die in dat klooster verbleven hebben, en eene trouwe schets van de zeden, gewoonten, meeningen en gedachten, welke vroegertijds in de kloosters heerschten; daarenboven bevat het menig belangrijk feit voor de geschiedenis van Antwerpen, vooral gedurende de onlusten der XVI eeuw, wanneer de Geuzen het klooster plunderden en afbraken, den grond openbaar verkochten en er vier straten doortrokken, opdat het niet meer zou

[p. 531]

kunnen heropgebouwd worden; over de Spaansche furie, enz.

Het boek bevat nog eene andere bijzonderheid. Eene non, die ten tijde van het misdrijf in dit klooster leefde, toont de plaats aan waar Simon Turk (sic) zich van het lijk des vermoorden Deodati ontdaan heeft: te weten in den bornput, welke buiten de muren der kloosters, in de Lange-Clarenstraat te Antwerpen, gelegen was.

Het boek doet ons ook tusschen de Clarissen te Antwerpen drie Vlaamsche schrijfsters kennen, te weten zuster Hortulana de Farvaque, die het Fondatieboek voltrok; Cornelia Melijn, die zeer bedreven was in het Latijn, voor hare kloostergemeente vertaalde en meegewerkt heeft aan het Fondatieboek, en eindelijk zuster Elizabeth de Backer, die in 1609 een Vlaamsch werk overschreef, beginnende: ‘Hoe dat men God alleene soeken sal en met alder herten begeeren.’ Zonder haar ware dat werkje wellicht nooit tot ons gekomen.

2^o China, Geschiedkundige schets van den arbeid der Minderbroeders, inzonderheid der Belgische Minderbroeders, in China. In dat schrift geeft de schrijver de geschiedenis der Belgische zending van Zuid-Hupe, waar, op 11 December 1898, Pater Victorien Delbroucq, van Boirs, zoo wreed vermoord werd.

H. Sermon.

Ik heb de eer in den naam van den heer D^r Bauwens, van Aalst, aan mijne geachte Mede-

[p. 532]

leden der Academie een boek voor te leggen, dat kortelings bij Polleunis en Ceuterick te Brussel verscheen. Het is getiteld: Het Alcoholismus, en telt 480 blz. in 8^o druks. - Laat er mij onmiddellijk bijvoegen, dat dit werk zijnen schrijver tot eere strekt. Door andere uitgaven hebben wij reeds vroeger D^r Bauwens gunstig leeren kennen; ik noem hier, in het voorbijgaan, enkel zijne twee boekdeelen over Lijkbegraving en Lijkverbranding; nog een derde deel over die stof zal eerlang verschijnen. Evenals door dát werk, heeft hij ook door de uitgave van Het Alcoholismus recht op goedkeuring, ondersteuning en dankbaarheid verworven. Al te dikwijls worden wetenschappelijke vraagstukken hier te lande in eene vreemde taal verhandeld. Wellicht doet men dit, omdat men vreest noch verkoop noch lezers te hebben. Doch zeker is het, dat onze taal er in achting niet bij wint, en wij den hoogeren standen of der geleerde wereld eene schijnreden overlaten om het Nederlandsch van ontoereikendheid of onbevoegdheid voor de wetenschappelijke ontwikkeling te beschuldigen. Het beste middel om dat verwijt weg te nemen is door wetenschappelijke uitgaven toonen, waartoe onze taal geschikt is. De heer D^r Bauwens is een dier onvermoeibare werkers, die daar niet voor achtergaan. Zijn boek geeft blijken van groote belezenheid, van diepe geleerdheid, en te gelijker tijd, in zijne strekking, van oprechte liefde voor ons volk. De alcohol-plaag

[p. 533]

bedreigt een deel onzer bevolking met lichamelijk en zedelijk verval. Heil hem, die het zijne bijdraagt om dat volk in te lichten over het gevaar en het te redden van onherstelbaren ondergang.

J. Muyldermans

Ons medelid prof. E. Martin biedt u door mijne hand het eerste deel aan eener nieuwe Parzifal-uitgave, namelijk den tekst, bewerkt volgens de nalatenschap van den Germanist, prof. Müllenhof, eenen van Martin's leeraren. De tekst van Lachmanx was tot heden de beste uitgave van Wolfram's werk. Het tweede deel, van Martin, weldra volgend, zal bewijzen de groote vorderingen der letterkundige kritiek, sedert genoemde uitgave gemaakt.

P.-P. Alberdingk Thijm.

De heer bestuurder maakt de vergadering bekend dat de heer J. Bols de bibliotheek der Academie heeft verrijkt met meer dan 225 boekdeelen, meestendeels werken van Noord- en Zuidnederlandsche dichters. Hij dankt, namens de Academie, den heer Bols voor zijn mild geschenk, en drukt de hoop uit dat zijn voorbeeld onder de Leden der Academie navolgers zal vinden. (Toejuichingen.)

[p. 534]

Briefwisseling.

Door den heer Minister van Binnenlandsch Zaken en Openbaar Onderwijs zijn drie exemplaren gezonden van Loquela (1890-1895) voor de Leden der Commissie, belast met het onderzoek van het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Dagorde.

Wordt in stemming gelegd het voorstel der Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde, strekkende om de verslagen der heeren De Vos en De Vreese, over het werk, aangeboden door de heeren Van de Velde, te laten drukken in de Verslagen en Mededeelingen der Academie.

De heer Van Droogenbroeck brengt eenige bezwaren in tegen het besluit der gemelde Commissie, en stelt voor, daar geen gevolg aan te geven. - De heer De Vreese verklaard hebbende dat de heeren Van de Velde het verlangen geuit hebben de bedoelde verslagen te zien drukken, trekt de heer Van Droogenbroeck zijn voorstel in.

De heer Bestuurder legt in bespreking de voorstellen der Commissie voor het vaststellen der prijsvragen voor 1904 en 1905. Zonder tegenspraak worden aangenomen: