Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1907

[p. 823]

Bestendige Commissiën voor Nieuwere Taal- en Letterkunde en voor het Onderwijs in en Door het Nederlandsch
Door den heer C. Peeters, uit Schaffen (bij Diest), ter uitgave aangeboden verhandeling: Nederlandsche Taalgids, of Handleiding voor de kennis van de beschaafde schrijf- en spreektaal.
Verslagen bij de Academie ingediend.

I.
Verslag van den heer Dr. W. de Vreese.

Dit boekje bestaat uit:

I.	Beknopte mededeelingen over a) Onze taal en hare benaming. b) Dialect en beschaafde taal. c) Bastaardwoorden, barbarismen, provincialismen. d) Verschil tusschen Noord- en Zuidndl. e) Regels betreffende de uitspraak.
II.	Lijst van woorden die fout zijn, of waaraan men fouten kan maken ten opzichte van spelling, geslacht, meervoudsvorm, beteekenis; gallicismen, germanismen, anglicismen; woorden die naar des schrijvers meening te weinig bekend zijn.
III.	Idem voor aardrijkskundige en geschiedkundige benamingen.

[p. 824]

IV.	Lijst van latijnsche, enkele grieksche en engelsche uitdrukkingen, die vaak geciteerd worden.
V.	Lijst van gebruikelijke verkortingen. Ad I. Het grootste gedeelte is, soms bijna letterlijk, overgeschreven, zonder aanwijzing der bron, uit welbekende werken. Ad II. Het nut er van is twijfelachtig: de alphabetische volgorde is, gezien het doel, wel het slechtste stelsel dat de schrijver kiezen kon; alles staat ondereen, buiten alle methode. Wel is waar stelt de schrijver zich voor, dat men zijn boek zal lezen; maar dat is een illusie. Men zal het alleen naslaan. En zelfs dat is twijfelachtig: omdat alles ondereen staat, zal men tegen het gebruik opzien. Om te kunnen verwachten, dat men een bepaald woord in die lijst vinden zal, moet men reeds het besef hebben, welke fout men zou kunnen maken. En wie dat besef heeft, kan zich redden met het eerste woordenboek het beste. Ad III: dezelfde opmerkingen als bij II. Ad IV. Waarom de schrijver deze lijst niet korter of langer maakt, blijkt niet. De gewone mensch kent die uitdrukkingen niet; de wel onderwezen mensch kent de meeste wel, en die, welke hij niet kent, zal hij hier te vergeefs zoeken. Ad V: in alle woordenboeken evenzeer te vinden.

Het geheel is een werk uit de tweede hand; wat er in staat, is op zichzelf meestal nauwkeurig; maar het is onpractisch opgezet. Alleen hij die het geregeld zou uit-lezen, zou er wat uit leeren.

Maar ook daarvan afgezien, kan het werkje, naar mijn oordeel, door de Academie niet worden uitgegeven: het is een schoolboek, en daarmede heeft de Academie, behoudens uitzonderlijke gevallen, zich niet bezig te houden.

[p. 825]

II.
Verslag van den heer Dr. H. Claeys.

De ‘Nederlandsche Taalgids’ kan, gelijk de Schrijver het wenscht en hoopt, nut stichten, nu vooral dat er krachtiger dan te voren, en dat met goed gevolg en merkelijke winst, voor de zuivering der gesproken taal bij de studeerende jeugd geijverd wordt. Ook dáar kan een gids dienst bewijzen.

Met Dr. W. de Vreese, en dat om dezelfde redenen als hij, besluit ik dat het aangeboden handboek echter niet door de Koninklijke Vlaamsche Academie dient uitgegeven te worden.

III.
Verslag van den heer Dr. Jac. Muyldermans.

Dit boekje kunne zaakrijk zijn en in zeker opzicht nuttig voor de studeerende jeugd: ik zal het niet betwisten; het moge getuigen van neerstige opzoekingen en van grondige kennis onzer taal: ik geef het toe. - En toch stel ik voor dat de Academie het niet uitgeve.

Het boek is en blijft louter 'n compilatie uit verschillende over die stof verschenen werken. Het zou voor de school bestemd zijn. Edoch, moet de Academie, met dit uit te geven, haar zegel hechten aan tal van beweringen, welke hierin maar kras-weg uitgesproken worden? De heer Peeters somt allerlei op, en altijd op eigen gezag. Zoo iets schijnt me heel en al onvoldoende voor onze uitgaven, hoe gering zij ook schijnen. Veel zijner beweringen kunnen, naar mijn inzien, betwist worden en worden betwist. De uitspraak van een afkeurend vonnis diende dus op vasten grond te steunen. Nu, geene enkele bron wordt aangewezen, geen enkel gezag ingeroepen. Nog eens, zulke uitgave moge een andere in het licht geven; doch de Academie mag zich met zulk werk niet tevreden

[p. 826]

stellen. Overigens meen ik, dat de Academie, over 't algemeen, geene schoolboeken, en zeker geene van dit slag, moet uitgeven.

IV.
Verslag van den heer Amaat Joos.

Mijn verslag zal kort zijn.

Met Dr. Muyldermans stel ik voor dat de Academie dit boek niet uitgeve.

De redenen van dit besluit opsommen ware herhalen wat door onze collega's de Vreese en Muyldermans geschreven werd.