Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vestdijkkroniek. Jaargang 2003 (2003)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vestdijkkroniek. Jaargang 2003
Afbeelding van Vestdijkkroniek. Jaargang 2003Toon afbeelding van titelpagina van Vestdijkkroniek. Jaargang 2003

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vestdijkkroniek. Jaargang 2003

(2003)– [tijdschrift] Vestdijkkroniek–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige
[pagina 58]
[p. 58]

Rubrieken

De redactie van de Vestdijkkroniek meent dat de lezers gebaat zijn bij alle over Vestdijk beschikbaar komende informatie. Tenslotte is Vestdijk nogal eens in het nieuws, duiken er feiten op of valt de naam Vestdijk in een onverwachte context. De Vestdijkkroniek achten wij bij uitstek de plaats waar die informatie bijeengebracht kan worden. Te denken valt ook aan de signalering van artikelen in tijdschriften en dagbladen, recensies, herdrukken, boeken over Vestdijk, berichten over veilingen, uitgeversrestanten en dergelijke. De lezer kan in de rubriek gevraagd /gezocht zijn of haar wensen en vragen kenbaar maken.

Uit tijdschriften, dagbladen en verder

Blokker citeert op zaterdag 15 maart 2003 in zijn Volkskrantcolumn ‘Moraal’ waarin het optreden van de premier in het Margarita-debat wordt beschreven, een onvermoede Vestdijkenthousiast: ‘In Netwerk lieten ze gisteravond nog even drie Christendemocraten aan het woord, onder wie de gewezen staatssecretaris Joop van der Reijden, ook bekend van Veronica. Die had een mysterieuze goede raad voor de in verlegenheid gebrachte MP: minder Harry Potter, méér Bordewijk, Vestdijk en Mulisch.’

 

Charlotte Mutsaers geeft de Vestdijkliefhebber in een interview met haar in VN van 7-december 2002 een leestip: ‘...het gaat niet om het aantal boeken dat je op je naam hebt staan. Dan denk ik aan iemand als Djuna Barnes. Als zij alleen maar Nachtwoud had geschreven, zou ze als een heldere ster aan de literatuurhemel staan. Bij haar vergeleken kunnen Couperus en Vestdijk wat mij betreft wel inpakken.’

 

Bij Nijgh en Van Ditmar verscheen Alle verhalen van J.J. Slauerhoff. De verhalen uit Schuim en as en Het lente-eiland en andere verhalen zijn nu met zijn verspreide verhalen samengevoegd. Tijdens zijn korte leven schreef Jan Jacob Slauerhoff honderden gedichten, drie romans en welgeteld vijfentwintig verhalen. Van die vijfentwintig verschenen er slechts twaalf in boekvorm, in Het lente-eiland en andere verhalen en Schuim en as. De overige verhalen werden na zijn dood door de onovertroffen tekstbezorger K. Lekkerkerker verzameld uit tijdschriften of gereconstrueerd uit handschriften en typoscripten. Nu verschijnen ze voor het eerst in één band bij elkaar. De zoektocht van een zeeman naar een onbereikbare vrouw (‘Larrios’), de ondergang van een dodenschip (‘De laatste reis van de Nyborg’) - het zijn vooral deze verhalen die Slauerhoff een groot lezerspubliek hebben bezorgd. Men vindt ze hier naast onbekender werk, zoals ‘Laatste reis van de Camoës’, eigenlijk een voorstudie voor een vervolgdeel op zijn beide China-romans Het verboden rijk en Het leven op aarde.

Uitvoering: Gebonden, 320 bladzijden.

ISBN: 90 388 6941 x

 

Bij uitgeverij Edu'Actief verscheen Hunebedden in de Nederlandse literatuur. Veel schrijvers hebben zich in de loop der jaren laten inspireren door de Drentse hunebedden. Onder hen regionale coryfeeën, maar ook kopstukken uit de vaderlandse literatuur. De bundel is samengesteld en van een inleiding voorzien door Hein Klompmaker, directeur van het Nationaal Hunebedden Informatiecentrum in Borger, de neerlandica Yvonne Arentzen en Henk Nijkeute, die promoveerde op een proefschrift over de Drentse literatuur. In het boek is werk van 36 auteurs verzameld. Elk fragment wordt vooraf gegaan door een samenvatting van het werk waaruit het is gelicht, met daarbij een biografische schets van de schrijver. We komen Simon Vestdijk tegen met een fragment uit het derde deel van de Anton Wachtercyclus. Daarnaast onder meer Harry Mulisch met twee passages uit De Ontdekking van de hemel, W.F. Hermans met Nooit meer slapen, Marten Toonder met Praw! Der Hemeldonderweder.

Hunebedden in de Nederlandse literatuur. (ISBN 90 6053 3925). Prijs: € 12,-

 

Wessel te Gussinklo schreef Aangeraakt door de goden en werd door recensent Arnold Heumakers in de NRC van 13 juni met een bijna paginagroot artikel tussen de groten der literatuur geplaatst. Om de ‘onmiskenbare familieband met Vestdijk’ te ontdekken

[pagina 59]
[p. 59]

en ‘literaire vaders als Sartre en Mulisch’ te begroeten is een gang naar de boekhandel niet meer dan logisch.

 

Van NRC columnist Frits Abrahams (13 juni, Achterpagina) is een voorspelling opgetekend die Arnon Grunberg een lang leven toewenst: Hij zal ‘op zijn tachtigste een oeuvre hebben opgebouwd dat het in omvang wint van Vestdijk.’ Een nieuwe boekenkast is vast in bestelling.

 

De gemeente Harlingen laat zich van haar beste kant zien. In de prospectus van de plaatselijke VVV - Harlingen, een unieke havenstad aan zee! - heeft zij een advertentie gezet over de vier manieren om Harlingen beter te leren kennen. Een ervan is de wandeling Met Simon Vestdijk door Harlingen (Lahringen). ‘U komt langs de plaatsen waar Simon Vestdijk leefde en woonde en die in de romans een rol spelen. Ook passeert u kenmerkende delen van de oude binnenstad.’ De wandeling is verkrijgbaar bij de VVV, het Gemeentehuis en het Gemeentemuseum Het Hannemahuis.

 

In een artikel in de Sp!ts van 7 maart 2003 over de deelname van Arnon Grunberg aan het programma Tussen Hemel en Aarde wordt nog en passant vermeld dat Grunberg als Marek van der Jagt in 2000 de Anton Wachterprijs won met zijn boek De Geschiedenis van mijn Kaalheid. ‘Omdat Van der Jagt zichzelf niet aan het publiek wilde vertonen werd deze prijs echter nooit uitgereikt. Vorig jaar werd bekend wat iedereen al dacht: Marek van der Jagt is Arnon Grunberg.’

 

In de Sp!ts verscheen in de culturele bijlage van 26 juni 2003 een artikel van het ANP over Theun de Vries ter ere van de tentoonstelling over het leven en werk van de schrijver in het Letterkundig Museum. Samenstelster is Muriël Steegstra die ook deels verantwoordelijk is voor het nieuwe Schrijversprentenboek over De Vries. Hoewel Vestdijk een goede vriend was van De Vries en De Vries ook regelmatig over Vestdijk schreef wordt daar in het artikel geen melding van gemaakt.

 

Guus Luijters schrijft in Het Parool van 7 november 2002 dat hij een levenslange afkeer overgehouden heeft van Van Schendel, Ter Braak en Vestdijk. Dit dateert nog uit zijn middelbare schooldagen toen hij door zijn lerares Nederlands gedwongen werd om Vestdijk te lezen. Hij is er daarom ook tegen leerlingen te verplichten om een boek te lezen. ‘Waarom, in hemelsnaam, zou de voorkeur van de leraar de beste zijn...Dat dezelfde docenten die nu Dorrestein en Enquist als hun favorieten noemen in hun tienerjaren met Couperus en Vestdijk dweepten zou ze aan het denken moeten zetten.’

 

Arjan Peters vermeld in de Volkskrant van 8 november 2002 het heugelijke feit dat Maarten Biesheuvel (Biessie is Back!) na een schrijversblok weer een boek heeft geschreven en wel de verhalenbundel: Oude geschiedenis van Pa die leefde als een dier want hij schaamde zich nergens voor en hij was erg praktisch. Biesheuvel heeft 19 gloednieuwe verhaaltjes geschreven die samen met het fantastische sprookje ‘Hoe de pelikaan aan zo'n grote snavel komt’ uit 1967 - ‘en Biesheuvels hoogstpersoonlijke aanvulling op Vestdijks studie Het wezen van de angst’ - deel uitmaken van het boek. Meulenhoff, prijs € 14,50.

 

‘Ook in een versnelde cultuur draaien Vestdijks beste romans op het hoogste niveau mee’, aldus Pieter Steinz in deel 46 van de rubriek ‘De wereldliteratuur in 52 weekends’ in het NRC Handelsblad van 17 november 2002. Helaas - en dat terwijl volgens Steinz al alles geprobeerd is - heeft Vestdijk nauwelijks nog lezers. ‘Hij voorspelde het al, toen hij nog gold als de man die sneller schrijven kon dan God kon lezen én als de enig mogelijke Nederlandse kandidaat voor de Nobelprijs: “Na mijn dood zullen ze mij lelijk in de steek laten.”’ Steinz wijst Terug tot Ina Damman, Meneer Vissers hellevaart, Pastorale 1943 maar vooral De kellner en de levenden aan als de boeken die zeker een plaatsje verdienen binnen de wereldliteratuur. De kellner en de levenden is volgens Steinz ‘in de eerste plaats een spannend boek, waarin Vestdijks kurkdroog komische stijl en zijn superieure psychologische karakteriseringen perfect op hun plaats vallen.’ De ramsj-rubriek van NRC Handelsblad kwam later nog terug op De kellner en de levenden, (1999, nu bij De Slegte): ‘Een verbluffende roman over het Laatste Oordeel in een moderne Nederlandse stad die niet alleen de liefhebbers van het magischrealisme zal aanspreken.’

 

‘Het stroomgebied van de Styx’, zo heet de kaart die in opdracht van de Stichting CPNB gemaakt werd van het literaire dodenlandschap. De kaart werd ontworpen door Erik D'ailly en Willem Morsch. Vestdijk heeft er zijn eigen dijkje op gekregen.

[pagina 60]
[p. 60]

De kaart valt terug te vinden in het themakatern Styx: leven en dood in de Letteren in van het Parool van 11 maart 2003. In dezelfde bijlage een greep uit de boeken die in het kader van het Boekenweekthema gepubliceerde werden, waaronder het door Rudi van der Paart samengestelde boek: Het lied van Orpheus. De antieke hellevaart in de moderne Nederlandse literatuur. Hoewel niet vermeld in het Parool bevat het boek ook een bijdrage van Simon Vestdijk.

 

In een bespreking in het Parool van 3 mei 2003 van het laatste boek van Paul Verhuyck, De elektrische man, wordt gerefereerd aan het feit dat Verhuyck in 1991 de Anton Wachterprijs won met zijn debuut De doodbieren.

 

Het NRC-Handelsblad van 6 juni 2003 besteed aandacht aan een boek over De Blauwe Schuit. Dit boek - Schepelingen van De Blauwe Schuit - werd uitgegeven door het Letterkundig Museum in de reeks ‘Achter het boek’ (deel 36). De veertig publicaties en hun ontstaansgeschiedenis en van De Blauwe Schuit worden beschreven door Gillis Dorleijn, Sjoerd van Faassen en Ageeth Heising. Vestdijk was een van de veelschrijvers voor dit clandistiene blad dat in 1940 werd opgericht.

Schepelingen van De Blauwe Schuit, ISBN 90 76314 37 3, prijs € 32,50.



illustratie

Gelezen

Tim Duyff, ed., Je bent een onmogelijk man! De briefwisseling tussen Simon Vestdijk en Johan van der Woude 1939-1969 (Achter het Boek deel 31) ISBN 90 76314 67 5, prijs € 27,50.

 

Onlangs verscheen in de serie: ‘Achter het boek’ van het Letterkundig Museum de briefwisseling tussen Simon Vestdijk en Johan van der Woude onder de intrigerende titel: Je bent een onmogelijk man! En om maar met de deur in huis te vallen: het is ook een intrigerend boek dat een fascinerend beeld oplevert van de werkwijze van Simon Vestdijk in de betreffende periode.

Simon Vestdijk en Johan van der Woude maakten beide deel uit van de zelfde literaire kring; Van der Woude intussen bijna vergeten, Vestdijk nog steeds beschouwd als de koploper van zijn generatie. Ze correspondeerden met elkaar gedurende een langere periode en deden dat het meest intensief tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uiteraard schrijven zij veel over literaire kwesties maar daarnaast is er een historisch belang.

Dat betreft de indruk die de briefwisseling geeft van de wijze waarop de twee literatoren zich door de moeilijke en onzekere oorlogstijd heensloegen. Belangrijk is daarbij de kwestie rond Vestdijks aanmelding bij de Kulturkamer. Daarover is al heel veel gepubliceerd en gedebatteerd. Heeft Vestdijk zich wel, niet of half aangemeld? Om uit Sint-Michielsgestel vrijgelaten te worden had Vestdijk een verzoekschrift opgesteld dat mede met hulp van Van der Woude uiteindelijk ter kennis van de autoriteiten werd gebracht. In zijn verzoekschrift had Vestdijk kenbaar gemaakt tegen aanmelding bij de Kulturkamer geen bezwaar te hebben. Deze aanmelding wordt in de briefwisseling bevestigd.

Het is echter slechts een onderdeel van de meer dan 150 brieven omvattende correspondentie. Wat opvalt zijn de vaak zeer gedetailleerde vragen die Vestdijk aan Van der Woude stelt over zeer uiteenlopende onderwerpen variërend van het verzet en de zeevaart tot religie en literatuur. Van der Woude geeft op al deze vragen trouwhartig en zeer uitgebreid antwoord al brengt het hem wel tot de verzuchting die ook de titel van het boek oplevert: ‘Je bent een onmogelijk man!’ Voor Vestdijk waren al deze gegevens essentieel voor zijn verzetsroman Pastorale 1943 en zijn historische roman Puriteinen en Piraten. Van der Woude is door Vestdijk vervolgens vereeuwigd in zijn roman De Schandalen, waarin hij optreedt als

[pagina 61]
[p. 61]

de kunstcriticus Kees Huuske.

Het boek is prachtig verzorgd en voorzien van veel foto's en facsimile's. Het boek bevat veel noten waarin vrijwel alle mogelijke vragen zeer uitvoerig worden beantwoord en kent een voorbeeldige verantwoording. Kortom: een grote aanwinst voor de Vestdijkstudie en een onderstreping van het belang van conservering en heruitgave van literaire briefwisselingen. Dat er nog vele van zulke uitgaven mogen volgen!

Bibliografie

In de rubriek Bibliografie wordt verwezen naar artikelen die eerder in de Vestdijkkroniek zijn verschenen en betrekking hebben op de onderwerpen die in de voorliggende aflevering worden behandeld. De nog voorradige nummers van de Vestdijkkroniek zijn te bestellen, zie de informatie in het colofon en de speciale aanbiedingen. U kunt eventueel ook een fotokopie van het bewuste artikel ontvangen door 1,50 over te maken op de rekening van de penningmeester onder vermelding van de titel.

 

Over het schrijven van een biografie:

Vestdijk-van der Hoeven, A.C.M. De Vestdijkbiografie. VK42 (1984)

Borgers, Gerrit. Nogmaals: de Vestdijk-biografie. VK43 (1984)

Visser, Hans en Wadman, Anne. ‘Tussen de confraters’, proefhoofdstuk Vestdijkbiografie. VK94 (2000)

Over Vestdijk en Forum:

Visser, Hans. Vestdijk en de mannen van Forum. Hans Visser in gesprek met Max Nord. VK92 (1999)

Pos, Arie en Visser, Hans. Vestdijk en de Russische lezing van Slauerhoff. VK96 (2001)

Hart, Maarten 't. Kind tussen vier vrouwen vermorzeld door Du Perron en Ter Braak. VK97 (2001)

Themanummer n.a.v. het Forum-symposium VK99 (2002)

Themanummer: Drie vrienden. VK67 (1989)

Vraag en aanbod Gezocht

Ter completering van zowel het archief van de kring als de verzameling van enkele leden van het bestuur, zoeken wij de volgende nummers: 1 t/m 5, 9, 15 t/m 25, 30 t/m 32, 34, 42, 58, 60, 62 t/m 65, 70, 74, 75, 80 t/m 82 en 85 t/m 87. Ria Albers, 0317 - 313570, ra.albers@worldonline.nl

Agenda

Vestdijkconcert

In de serie Muziek en Literatuur een aan Vestdijk gewijd concert op 10 februari 2004. Het concert begint om 20.15 uur in de kleine zaal van Muziekcentrum Vredenburg. Voorafgaand aan het concert is er om 19.30 uur een inleiding.

Spraakmakende boeken

Voor de tiende keer wordt ‘Spraakmakende Boeken’ gehouden, een serie van zeven lezingen over literatuur. De lezingen zijn bestemd voor een breed publiek en het is niet nodig het besproken boek gelezen te hebben. De organisatie berust bij de Faculteit der Letteren en Studium Generale, Rijksuniversiteit Groningen.

 

25 september 2003: Onwetendheid - Milan Kundera. Spreker: Dr. Barend van Heusden

30 oktober 2003: De halfbroer - Lars Saabye Christensen. Spreker: Drs Janke Kok.

27 november 2003: De hydrograaf - Allard Schröder. Spreker: Dr Mary Kemperink.

29 januari 2003: Om te kan asemhaal - Antjie Krog. Spreker: Prof. Dr. Ena Jansen (UvA).

26 februari 2004: Terug tot Ina Damman - S. Vestdijk. Spreker: Dr. Sandra van Voorst.

25 maart 2004: Lustrumdubbellezing. Sprekers: Pieter Steinz (NRC) en prof. dr. Jaap Goedegebuure.

22 april 2004: De langverwachte - Abdelkader Benali. Spreker: Prof. Dr. Gillis Dorleijn.

 

De lezingen vinden steeds plaats op donderdagavond, van 20.00 - 22.00 uur in de Offerhauszaal van het Academiegebouw. De toegang is gratis.

Informatie www.rug.nl/spraakmakendeboeken of (050)3650179.

Symposium ‘De zieke mens in de romanliteratuur’

Op zaterdag 22 november 2003 organiseert de Vestdijkkring in samenwerking met het Louis Couperus Genootschap en de Willem Brakmankring een symposium over Vestdijks De zieke mens in de romanliteratuur.

Voor de pauze spreekt Bas Verwey over Een moderne Antonius en Willem van Tilburg over De held van Temesa. Na de pauze spreekt Karin de Graaff over de temperamentenleer bij Couperus en Gerrit Jan Kleinrensink over het thema arts en patiënt in het

[pagina 62]
[p. 62]


illustratie

werk van Brakman. Beide romans van Vestdijk worden door de sprekers belicht vanuit de psychiatrische hoek. Na afloop van de lezingen is er een forumdiscussie onder leiding van Bas Verwey.

 

Het symposium vindt plaats in de Openbare Bibliotheek Amsterdam, Prinsengracht 587 en begint om 13.00 uur. De kosten bedragen voor leden van de genootschappen 5 euro en voor niet-leden 7,50 euro. Aanmelden voor 15 oktober 2003 bij de secretaris van het genootschap waarvan u lid bent.

Verenigingsnieuws

Zaterdag 14 juni 2003 stond de Vestdijkkring centraal op de boekenmarkt van de Haarlemse Dreef. Met mooi weer een prima gelegenheid Vestdijk weer eens in het zonnetje te zetten...

 

Tijdens de algemene ledenvergadering trad Peter Klooss toe tot het bestuur van de Vestdijkkring en de redactie van de Vestdijkkroniek. René Marres heeft aangegeven wegens persoonlijke omstandigheden niet langer als redacteur van de Vestdijkkroniek te zullen functioneren, doch wel aan te blijven als redactiemedewerker. In mei besloot ook Menno Postma af te treden omdat hij zich niet helemaal kan vinden in het bestuursbeleid. Hij wil wel zijn medewerking blijven geven aan de rubrieken van de kroniek. Marijke Blijham werd bereid gevonden medewerking te verlenen aan de redactie, maar de redactie is nog dringend op zoek naar nieuwe leden.

‘Else Böhler’ overleden

Op 30 maart 2003 overleed in het St. Franciscusgasthuis te Rotterdam Maria Egelie-Schrader. Zij was in 1913 in Kleef geboren en stond model voor Else in Vestdijks roman Else Bohler, Duits dienstmeisje. Haar vader was in 1917 bij Verdun gesneuveld, haar stiefvader was journalist bij de Rheinische Post. Aan het begin van de jaren Dertig vertrok zij als kindermeisje naar Nederland. Van een nicht, Erika, die in een tehuis voor ouden van dagen werkte in Den Haag, hoorde zij dat er een vacature voor kindermeisje was in de Heliotroopstraat 71, op de hoek van de Daal en Bergschelaan (waar Vestdijk bij zijn ouders woonde).

 

(Wim Hazeu)


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken