Vier excellente cluchten
(1950)–J.J. Mak[p. 16] | ||||||
Personen
| ||||||
[p. 17] | ||||||
[p. 18] | ||||||
Want sinte Pieter, thooft der kercken,
11
Wast niet een visscher, om claer bemercken,
12
Met sint Andries, zynen broeder,
13
Sint Jacop de meerder, ende Marien behoeder,
14
15
Den heleghen sint Jan ewangeliste?
Wyf
Daer of serteyn ic niet en wiste.
Waerent ooc visschers in huerlieder tijt?
Man
Trauwen, warent niet? Alsse Christus ghebenendyt
18
Riep, warense noch met den nette besich.
18-19
Wyf
So zyn de visschers met Godt wel bemindt.
Man
25
Scriftuere doet blycken.
| ||||||
[p. 19] | ||||||
Mueghelic wy sullen Godt te bet ghenoughen,
Naer dat hy de visschers zo uut vercoren heift.
Wyf
Man, zoomen ziet ende anscaut,
Tweder es lustich, claer ende zoet.
33
Et zoude my dyncken wesen goet,
35
Dat wy budtkins vynghen, et waere proffyt.
Man
Kir lieve wyf, doch daer of vermyt!
36
Wyf
Dat wy budtkins vynghen, twaere proffyt.
Wyf
40
+Dat wy budtkins vynghen, twaere proffyt.
Mueghelic winnynghe zal up ons daken.
41
Cont ghy moorghen in tyts ter maerdt gheraken,
42
Verwytsme, enge van elc budt niet een grootken hebt.
43
Man
Nu met corten woorden int boodtkin stept.
| ||||||
[p. 20] | ||||||
45
Uwes raedts te doene wordic een ghenietere.
45
Godt hebs deel ende myn heere sinte Pietere.
46
Dits van lande ghesteken in Gods bevelen.
47
Hier moet zyn de manniere ghemaeckt van een cleen
sceipken.
Wyf
Benedicite, zietme tvisch ligghen spelen!
48
Wy sullen nu budtkens vanghen by hooppen.
50
Siet waer ghunder een gheernaert comt ghelooppen
50
Achter een cabeljaeu, diese voor huer jaecht!
Man
Wat comt ghunder?
Wyf
Tes een crabbe, die draecht
Een rochghe up den hals, wat vreimder gheveerte!
53
Siet hoe vast houdtseze byden steerte,
55
De rochghe en can huer keeren noch wenden,
Wyf
De zee dynctme over al in stranghen roere;
Tvisch houdt bruloft ofte keermesse serteyn.
| ||||||
[p. 21] | ||||||
[p. 22] | ||||||
[p. 23] | ||||||
Man
90
Elc es een biechtvaer in duterste noot.
90
Dit moetge ghelooven zonder bedriechte.
91
In noode mach elc hooren biechte,
Om te beteren der sonden ghebreken.
Wyf
So laet ons dan ons biechte spreken
95
Tjeghens elc anderen up een cort,
Want ons noot nu daer toe port,
Up dat wy cryghen der hellen inducie.
97
Man
Knyelt neder, dat hu Godt gheve absolucie.
98
Als ghy hu biechte sult hebben ghedaen,
100
So sallic ooc te biechten ghaen
Ende tjeghens hu myn quaet vermonden.
101
Dus seght eerst tgrosse van uwe sonden,
102
Dat hu Godt zyn gracie wil gheven.
Wyf
Ic gheve my besculdich man: eens hebbic bedreven,
105
Doen ghy thuus quaemt wel by drancke,
Ondersteldic hu den wech met eenen bancke,
106
Daer ghy over vielt twee quaede scenen,
107
Om dat ic zoude hu dronkescip ontwenen.
108
Wat ic daer in mesdede, dats my leedt.
Man
110
Ende voort?
| ||||||
[p. 24] | ||||||
Wyf
+Anhooret tbesceet:
Up de selve tyt, up de selve vaert,
Doen ghy dus droncke te bedde waert,
Binnen dat ghy laecht in slaeps verduusteren,
Te wylen ghynghic hu buerse pluusteren,
114
115
Daer ic een dobbel stuver uut nam.
Tsanderdaechs maect ic van hy een ghuut gram,
116
My ghelatende zonder ontbeerren.
117
Doen ghynct ghy van erheyt vloucken, zweerren,
118
Maer ic en ruste niet voor ic hu wech jouch.
Man
120
Ghy moet hu wachten sulc onghevouch
Huwen man meer te beradene;
121
Et mochte pooghen ons beeden te scadene,
122
Want by sulcke felheyt, vaet myn ontcnooppen,
123
Soudic up een huere al tmyne verlooppen,
124
125
Dies ons naecken mochte groot verdriet.
Wyf
Ey, ic sals my wachten.
| ||||||
[p. 25] | ||||||
Man
Ghy moet hu sonden al openbaeren,
135
Of anders en doocht hu biechte niet.
Wyf
Ey, ey, ey!
Wyf
Sulge die sonde moeten weten?
Noijnt en ghesciede my meerder blaemen.
Man
140
Seghse vry zonder scaemen.
Ic belove hu in svyants spyt,
141
Nummermeer en doe icx hu verwyt.
Want seghgese niet, ghy blyft verloren
Ende versteken uut Gods rycke vercoren.
145
Dus en wilt hu biechte niet wesen spennelic.
145
Wyf
Lieve man, hu es wel kennelic,
Dat wy thuus hebben drye zuenen,
Waer of den houdtsten es de ghuenen,
Die hu ende my alleene behoort.
Man
150
Ende dander?
Wyf
Verstaet myn woort:
| ||||||
[p. 26] | ||||||
Dander daer naer, in biechten gheseyt,
Es myn scnaepens kynt inder waerheyt.
152
Ic biddu willet int beste verstaen.
Man
Ende den derden?
Wyf
Behoort mynen capelaen.
155
Nu weitge van myn biechte et rechte slodt.
Man
Huwen capelaen?
156
Wyf
Jaet, zoo helpt my Godt,
De rechte waerheyt hebbic hu ontloken.
Man
Hadget niet in biechten ghesproken,
Hier gheseyt met goeden motyfve,
159
160
Ic hadge gherooft vanden lyfve.
160
Maer nu laetict om der biechten wille.
161
| ||||||
[p. 27] | ||||||
Man
170
Tempeest es over. Ten es gheen noot wyf,
Dat ic tjeghens hu ontlaste my.
Wy zyn ooc den lande vaste by.
172
So wel zoudic my noch eens verclaeren.
173
Voor mynen pasteur.
Wyf
Hebbic zoo ghevaeren
175
Nu ghy zyt wetende de secreten myn,
Dat ic niet en mach weten de secreten dyn?
Dit mach my wel spytten int overlegghen.
177
Maer non forche, men mach gheen biechte versegghen
178
Up spaeus verwatenesse ofte ban.
179
180
Ic weddic up myn hoede worde, zo ic best can.
Ic salhem vry wel doen waenen waers.
182
Al weet hy myn biechte, ic en achs een gruus.
Hier moeten commen drie cnechtkens al hynckel den vaer
wellecomme heeten.
Den eersten zeune
Wellecomme vaer!
| ||||||
[p. 28] | ||||||
[p. 29] | ||||||
[p. 30] | ||||||
215
Den derden behoort mynen capelaen.
+Deidt ghy my dit niet in biechten verstaen?
Dit en cunge loochghenen varre noch naer.
217
Wyf
So ghy seght man, tes seker waer.
Ic kenne, dat ict hu zoo verleet.
219
220
Nochtans zo zynt hu kynders ghereedt,
220
Verstonge mynder meenynghe advys.
221
Man
Synt myn kinders?
222
Wyf
Jaet.
Man
So maectme dat wys,
Dat ict te rechten ghelooven mach.
Wyf
Dat sallic doen zonder verdrach,
224
225
In dien ghy my ghevet audiencie.
Ic weet wel, ghy gheven zult sentencie,
226
Dat waerachtich wort myn bediet.
227
Man
Myn daghen en hoordic vreimder liet.
Seght up, laet hooren hu motyf!
Wyf
230
Ghy zyt myn man ende ic hu wyf.
Ic hebbe hu ende ghy my ghetraut.
Dus es ons houdtste zuene, alst naut,
232
Huwe ende myn duer shuwelicx bant.
| ||||||
[p. 31] | ||||||
Man
Daer of hebbic goet verstant;
235
Wy en zyn van dien in gheenen twiste.
Tes van dander twee hoerekynders, dat ic gheerne wiste,
Hoe ghy wilt, datse my bestaen.
Want ghyse by uwen cnaepe ende capelaen
Hebt ghehadt, naer hu selfs belyden.
Wyf
240
Ic salt hu segghen zonder vermyden;
Wilter naer hooren, wel lieve vrient:
Noijnt en wassic van te vooren ghedient,
242
Dan sichtent dat ic hu te manne nam.
243
Ende noijnt ic met hyemande ter zee en quam,
245
Dan met hu te gheender hueren,
Daer ghy ghedaen hebt al tlabueren
Van roeyen, van stieren ende dier ghelycke.
Ende waer ic met hu ghae in eeneghen wycke,
Altoos ghaet ghy vooren ende ic comme achtere.
250
By desen dienst, zonder scande of lachtere,
250
Syt ghy myn cnaepe, mids welcken dan
Hu dit kynt behoort, wel lieve man.
Verstaet te vullen mynder meenynghe woort doch!
Man
Wat au?
254
Wyf
Ontbeyt, hoort noch!
255
Sichtent dat ic by hu hebbe gheslaepen
En wassic te biechte voor costers noch paepen,
Dan tjeghens myn prochghyepape ende hu.
Dus hebt ghy gheweist, ter tyt van nu,
Myn capelaen. Aldus by desen
260
So moet dit ooc hu kyndt wesen.
Nu weit ghy mynder meenynghe concluus.
261
| ||||||
[p. 32] | ||||||
Man
Ic waende, dat ghy hu hadt mesdreghen;
266
By dien wierdic tot gramscepe gheport.
Waer in dat ic hu hebbe ghedaen te cort,
Dat willic betren naer myn begheerren.
Wyf
270
Alsicker om peynse, tmach my wel deerren,
Dat ghy my betrauwen zout sulc een cleynicheyt.
271
Soudic doen sulc een onreynicheyt?
My zoude ghescien der scanden anclevenesse.
Man
Wyfveken zyt te vreden, ic bidge verghevenesse,
275
Ghy en sult my niet meer in sulc gheclach vynden.
Wyf
Daer by moetense een ommeslach vynden,
276
Vrauwen die becommert zyn met sulc ghebrec,
277
Of zy zouden up der quaeder bec
Haestelic ryden zonder veel delays.
278-9
280
Een lueghen gheloghen om thebbene pays
Es beter dan metter waerheyt te houdene ghekyf.
Man
Wye dat ghy zyt, man ofte wyf,
| ||||||
[p. 33] | ||||||
Esser tusschen hulieden hyet secreits ghebuert,
Syt te vreden ende niet en puert
284
285
In elc anders mesdaet groot noch cleene.
Leift met payse tsaemen ghemeene
Ende dect elc anders eere, daer ghy muecht.
Wyf
So salhu ghescieden voorspoet ende duecht
Ende de eeuweghe vruecht naer dit leven,
290
De welcke vruecht hulieden wil gheven
Den Heleghen Gheest, in wiens vruecht playsantelic
De Drye Santinnen tryonpheren tryonphantelic.
Amen.
|
|